Dünya Tabipleri Birliği (DTB), 16-19 Ekim 2024 tarihlerinde Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de düzenlediği genel kurulunda; insanlar üzerindeki tıbbi araştırmalar ile ilgili temel düzenleme olarak kabul edilen Helsinki Bildirgesi’ni güncelledi.
İlk kez yayımlandığı 1964’ten bugüne sekiz kez ve son olarak 2013’te güncellenen bildirge için 2022’de özel bir çalışma grubu kuruldu. Çalışma grubunun 30 aylık çalışma sürecinde sekiz ülkede bölgesel ölçekte ve belli konulara özel toplantılar düzenlendi.
Helsinki Bildirgesi’nin kabul edilen son güncellemesindeki temel değişiklikler, kullanılan sözcüklerin ve ifadelerin gözden geçirilmesinin (“denek” yerine “katılımcı” kullanılması gibi) yanı sıra, şu vurgulara yönelik oldu:
- Bildirgenin sadece hekimlere değil; tüm araştırma sürecinde yer alan tüm bireylere, ekiplere ve örgütlere yönelik çağrıda bulunması,
- Salgınlar gibi olağandışı durumlarda, COVID-19 salgınında olduğu gibi, araştırma kurgusundan yayımlama aşamasına araştırmaların çok “hızlı” yapılması gerektiği söylemi ve olağandışı durumlarda kuralların gevşetilebileceği algısına karşı, güvenin korunması için, bildirge ile belirlenen kuralların olağandışı durumlarda da geçerli olduğu,
- Bilimsel araştırma yapma amacının temel olarak toplum sağlığını geliştirmek olduğu,
- Araştırmacıların; bilimsel araştırmaların eşitsizliklerin yaygın olduğu bir dünyada yapıldığını göz önünde tutarak yarar, yük ve risklerin hangi taraflara nasıl dağıtıldığını dikkate alma yükümlülüğü bulunduğu,
- Etik kurulu üyelerinin ve çalışanlarının; tüm araştırma türlerini etkin biçimde değerlendirebilecek niteliğe, eğitime ve çeşitliliğe sahip olmaları gerektiği,
- Araştırma sürecinde toplanan kişisel her türlü verinin artmasıyla giderek daha fazla risk oluşması karşısında, DTB Taipei Bildirgesi’nde yer verilen kuralların geçerli olduğu.
DTB Helsinki Bildirgesi’nin Ekim 2024’te kabul edilen son versiyonuna ulaşmak için tıklayın.*
DTB Helsinki Bildirgesi’nin İngilizce orijinali için tıklayın.
* Bu çeviri; Türk Tabipleri Birliği tarafından, tıp etiği uzmanları ve TTB Etik Kurulu’nun gözden geçirmesiyle hazırlanmıştır. Türk Tabipleri Birliği farklı çevirilerin bulunabildiği, özensiz ve konunun uzmanlarınca gözden geçirilmemiş çevirilerin insan yaşamı ve sağlığı üzerinde risk yaratabilecek yanlış anlamalara neden olabildiği gerçeğinden hareketle ülkemizde bu çevirinin kullanılmasını önermektedir. Çeviri, Sağlık Bakanlığı ve ilgili tüm taraflara iletilmiştir.
Alıntı: ttb.org.tr