Meksikalı yazar JUAN RULFO’nun yaşamı boyunca yazdığı iki kitaptan biri olan PEDRO PARAMO 1955 yılında yayınlanır. Basıldığı tarihten itibaren Latin Amerika yazınını derinden etkileyen bir roman olur. Kolombiyalı ünlü yazar Gabriel Garcia Marquez’in YÜZYILLIK YALNIZLIK’ı ile dünya yazın tarihine bir yazım biçemi olarak giren ”büyülü gerçekçilik” aslında Rulfo’nun bu romanı ile başlar. Marquez, Yüzyıllık Yalnızlık romanını yazmasında Pedro Paramo’nun büyük etkisi olduğunu söyler. Susan Sontag’a göre Marquez, Pedro Paramo’yu satır satır ezberlemiştir.
Arjantinli yazar Borges’in derin hayranlık duyduğu, Meksikalı bir başka yazar Carlos Fuentes’in romanlarında da etkisi sezilen bu kitap ilk kez Tomris Uyar’ın eşsiz çevirisiyle dilimize kazandırılmış. Celal Üster’in CUMHURİYET Kitap ekinde belirttiği gibi Pedro Paramo Latin Amerika edebiyatından tüm dünyaya yayılan büyülü gerçekçilik patlamasının ilk donanma fişekleridir. Bir ”yerel önder”in, bir derebeyinin ahlaksal çözülüşünün iç monologlar, bilinç akışı, geri dönüşler ve zamanda kaydırmalarla işlendiği roman pek çok Latin Amerika romanının atası sayılır.
Pedro Paramo, Meksika’da uzak, ıssız ve tekinsiz bir kasabada Comala’da yaşayan bir toprak ağasıdır. Halkın kötülüğün ta kendisi diye betimlediği Paramo herşeyi, devrimi bile satın alır, herkesi kölesi yapar. Pedro Paramo’nun oğlu annesine ölüm döşeğindeyken verdiği söz uğruna babasını bulmak İçin Comala’ya gelir. Ancak burası ölüler kasabasıdır. Ona yol gösteren, evini açan, geçmişi öyküleyen herkes aslında birer hayaldir. Roman kahramanı aslında bu kimsenin bilmediği mitik kasabadır. Öykü bir yere demir atmış gibi görünse de zamanı kaydırarak, gerçekle düşsel olanı karıştırarak, şiddetle lirizmi harmanlayarak farklı yönlere savrulur gider. Hayaletli kasaba Comala’nın yıkımı aslında acının ve şiddetin kol gezdiği bu coğrafyada gerçek bir öyküdür. Bu nedenledir ki romanın birçok kez filmi de yapılmıştır.
Marquez, bu romanı henüz ünlü bir yazar değilken arkadaşı Kolombiyalı bir başka yazar Alvaro Mutis sayesinde keşfeder, ona getirdiği bir yığın kitap arasından Pedro Paromo’yu seçen Mutis, oku da yazmayı öğren, der. Juan Rulfo’dan ve kitabından çok etkilenen Marquez yıllar sonra ”Pedro Paramo gibi bir kitap yazmış olsaydım ne yazarlığımdan kaygı duyardım ve ne de hayatım boyunca başka bir şey yazmak isterdim” diyecektir.
Amerkalı yazar Susan Sontag ise Pedro Paramo’nun 20.yüzyıl dünya edebiyatının baş yapıtlarından biri olmakla kalmayıp bu yüzyılın en etkileyici kitabı olduğunu ilan eder.
Kızgın Ova ve Pedro Paramo, Juan Rulfo’nun tüm hayatı boyunca yazdığı iki kitap. Ancak aynı zamanda ünlü bir fotoğraf sanatçısı. 2010 ekiminde fotoğrafları bir albüm halinde basıldı.