Page 56 - Hekimce Bakış Dergisi 84. Sayı
P. 56

56 Aralık 2013

                  ancak hastanede fişlenme         teknolojilerinin aracılığı ile   olmalıdır.
                  korkusu ile sadece %5’inin       yeni bir tür sermaye oluşumu
                  hastaneye başvurduğu             sağlanmakta.                         Hastadan her aşama için
                  saptanmıştır. Bu temel bir                                        bilgili onayı, aydınlatılmış
                  hak ihlalidir.                   -    Yaygın arama motorları      onam alınmalıdır. Opt in
                                                   dünyanın en büyük şirketleri     = İradi katılma veya opt
                  Kişisel Sağlık Verilerinde       arasında yer almakta ve          out = İradi ayrılma hakkı
                  Teknoloji, Hukuksal Hak          bu firmaların çeşitli ülke       olmalıdır.−
                  Ve Sorumluluklar başlıklı        casusluk teşkilatları ile
                  toplantıda TTB Hukuk             dolaylı ya da doğrudan           Türkiye Eczacılar Birliği
                  Bürosu’ndan Av. Mustafa          ilişkileri bulunmaktadır.        Başkan Yardımcısı
                  Güler görüşlerini ve yaşanan                                      Ecz. Arman Üney de
                  süreci şöyle aktardı:            -    Teknolojik kullanıma        konuşmasında;
                                                   bağlı olarak kişiden habersiz
                  -    Artık sağlık verileri       kişinin profili oluşturularak    -    Eczacıların da hastanın
                  tümüyle elektronik ortamda       en basitinden kişiye             mahremiyet hakkını
                  kaydediliyor ve öteden beri      yönelik uygun reklamlar          koruduğunu,
                  paylaşılıyor.                    yönlendirilmektedir.
                                                                                    -    TC numarası girilerek
                  -    Süreçte SGK elindeki        -    Bilgisayar ortamında        hastanın ilaç ve rapor
                  verilerin ekonomik değerini      kusursuz bir güvenlik            bilgilerine ulaşılabildiğini,
                  anladı ve Sağlık Bakanlığının,   sistemi mümkün değildir.
                  Maliye Bakanlığının              Belli gruplar ya da kişiler      -    Muayene ücreti katkı payı
                  satmasına karşı çıkmasına        hedeflenip verileri çalınabilir.    tahsilatı sırasında hastanın
                  rağmen SGK verileri yine         Tüm veritabanı dahi birkaç       gittiği hastane bilgilerine
                  de sattı. Verilerin özel bir     saat içinde kopyalanıp izler     ulaşılabildiğini,
                  firmaya ucuza satılması          de silinebilir. Bu nedenle
                  eleştiri konusu oldu.            sağlıkta veri güvenliği için     -    Reçete yazıldığında
                                                   uluslararası standartlara        ödenmeyen ilaçlar varsa
                  -    Kişisel sağlık verilerinin   uyulmalıdır.                    geçmişi de takip etmeyi
                  bildirimi açısından                                               zorunlu kılan durumlar da
                  Cumhurbaşkanı, Başbakan,         -   Sağlık verilerinin birincil   olduğunu ve bu nedenle
                  bakanlar, milletvekilleri,       kullanımının yararları var.      kişinin onayının bu bilgilere
                  yüksek yargı mensupları          Ancak sağlık verilerinin         ulaşmada gerekli olduğunu,
                  bu uygulamadan muaf              ikincil kullanımı, sağlık
                  tutuldu. Bu durum ayrımcılık     hizmetini hastaya sunan          -    Bu noktada kişisel sağlık
                  yaratırken, satılan bilgilerin   kişiler dışında kullanımı        verilerinin satılması, ticari
                  anonimleştirmeden                engellenmelidir.                 olarak kullanılması ve buna
                  satıldığını da ortaya koydu.                                      aracılık ediyor gibi olmanın
                                                   -   İkincil kullanımda veri      eczacıları olumsuz olarak
                  -    Kişisel verilerin           güvenliği, anonimleştirme ya     etkilediğini belirtti.
                  paylaşılmasının, hukuki,         da kişi bağlantısını yok etme
                  idari ve cezai sorumluluğu       (deidentification) ile sağlanır;   Çalıştayda yapılan
                  bulunmaktadır.                   ancak yine de her ikisi de tam   konuşmalarda esas
                                                   güvenli değildir.                olarak kişisel sağlık
                  “Elektronik Sağlık                                                verilerinin kişinin hak ve
                  Kayıtlarında Teknolojik          -    Tüm dünyada                 özgürlükleri temelinde
                  Gelişmeler, Amaç ve Yasa         kişisel verilerin                değerlendirilmesinin
                  Dışı Kullanımlar” başlıklı       kaydedilmesinde çeşitli          gerektiği, konuyla ilgili yasal
                  konuşmada Marmara                veri güvenliği standartları      düzenleme/ uygulamaların
                  Üniversitesi  Öğretim Üyesi      uygulanmaktadır. Bu              kişinin hak ve özgürlüklerini
                  ve Alternatif Bilişim Derneği    standartlardan biri rol bazlı    kesinlikle baskılayıcı,
                  üyesi Doç. Dr. Melih Kırlıdoğ    erişimdir; sekreter, hemşire,    kısıtlayıcı ve sağlık hakkını
                  şu bilgileri verdi:              hekim, veri tabanı yöneticisi    engelleyici olmamasının
                                                   vb, her birinin görebileceği,    önemli olduğu vurgulandı. n
                  -    Bilgi iletişim              erişebileceği bilgiler farklı
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61