Page 60 - Hekimce Bakış Dergisi 76-77. Sayı

kültür / sanat 58

Nane Şekeri Gelelim Naneflekeri’ne. G. Kore
sinemas›nda belirgin bir kol olarak öne
ç›kt›¤›n› gözleyebildi¤imiz, yer yer
rahats›z edici diyebilece¤imiz ölçüde
Dr. Seçkin Kara ve fliddetteki gerçeklik duyusu filmin
tamam›na hakim ve filim, Yong-Ho
isimli bir adam›n hayat› etraf›nda
B ir filmin ad›nda naneflekeri varsa, gelifliyor. Yong-Ho bir dere yata¤›nda,
çirkin demiryolu viyadüklerinin alt›nda,
bir yerlerde konuyla bir iliflkisi
olmas›n› bekleriz. Bu, bir yan›yla
mu demeliyiz? Çünkü, kurgu ters
gündelik hayat›n düz mant›¤›n›n yerde yatarken bafll›yor; asl›nda bitiyor
kendili¤inden etkisine, bir baflka oldu¤u için, asl›nda öykü yine ayn›
aç›dan bak›ld›¤›nda ise pekala sinema yerde bafllam›fl ve bunu daha sonra
piyasas›na hakim olan anlay›fl›n bize ö¤reniyoruz. Yong-Ho, düflmeden
empoze etti¤i kolayc› düflünce önce, viyadü¤ün üstünde, az sonra
biçimiyle iliflkilendirilebilir. Kurgu kendisine çarpacak olan tirene avaz›
konusunda da, buna benzer girifl, ç›kt›¤› kadar ba¤›rmaktad›r: “geriye!”.
geliflme/dü¤üm ve sonuç fleklinde bir Tren ona çarpar ve arkas›ndan, geri
beklenti gizil olarak vard›r izleyicide. gitmeye bafllar; zamandaki geriye
Dolay›s›yla da, sonucun en bafltan yolculu¤u, tren yolu üzerinden
verildi¤i, ters kurgu ile yap›lm›fl bir izlemeye bafllar›z. Böylece, kurgunun
filmle karfl›laflt›¤›m›zda, bir anlama geriye do¤ru oluflu da bize mankul
güçlü¤ü de yaflamam›z olas›d›r. Buna bireyleri kendi tarihsel iliflkileri içinde gelmeye bafllar...
bir sebep de, gündelik hayatta oldu¤u ele ald›¤› için, sosyal gerçekçi
kadar, do¤ada da süreçlerin belirli / yorumunu yapmak yanl›fl olmaz. Yong-Ho, güzel bir gelecek hayalinin
zorunlu bir s›rayla gerçekleflmesidir; Hangisi önce piyasaya ç›kt›, y›k›l›fl›n› ad›m ad›m yaflar ve bir yerden
burada ifadenin zorunlu totolojisi de bilmiyorum, ama en az›ndan ülkemizde sonra, olaylar›n onu sürükleyip getirdi¤i
bafllang›ç ve sonuç aras›ndaki iliflkinin Cristopher Nolan’›n çekti¤i Memento, konumu kabullenmesi gerekti¤ini
s›ras›n›n neden kaç›n›lmaz biçimde tersine kurgu konusunda belki de ilk düflünmeye bafllar. Fakat,
belirli bir düzenlilikte oldu¤una iflaret popüler filim olarak sinemalarda yerini yaflad›klar›m›z› unutabilsek veya
ediyor asl›nda. fiimdi durup, pekala alm›flt›. Hadi biz bilmiyoruz ama sözde geçmifl iliflkilerimizden fiziksel olarak
flu soruyu da sorabiliriz; e¤er sinemay› sinema yazar-çizerleri de mi uzaklaflsak acaba bugüne uzanan
sanat yapan birfley varsa, o da (tan›m bilmiyorlard›, ya da merak etmediler izlerinden kurtulabilir miyiz?
gere¤i burada bir sinema filminin acaba; Naneflekeri, Memento’dan bir Ya da soruyu flöyle mi sormal›; hayat›n
gerçeklefltirilme sürecindeki, y›l önce 1999 y›l›nda çekilmifl. En “getirdiklerini” art›k çok geç demeden
kaç›n›lmas› bazan çok zor olabilen az›ndan benim ulaflabildi¤im veriler önce bir kez irdeleyip, baflka,
baflka etkenleri yok farzederek, bu yönde. Bu durumda, G. Kore’nin, piflmanl›klar› olsa da en az›ndan kendi
sadece yönetmenin yorumuna (en az›ndan sinema terimleriyle) bize seçimim diyebilece¤i bir yöne mi
odakland›¤›m›z› varsayarak) yorumun holivuddan daha uzak oldu¤unu gitmeli insan?
kendisi de¤il midir? E¤er, beyaz düflünmek durumunday›z!..
perdede yans›yan da “d›flardaki” ile
birebir ayn›ysa, sanatsal yarat› sürecin
neresine tekbül ediyor diye de Yönetmen: Chang-Dong Lee
sorulabilir. Do¤al olarak oldukça s›k›n›tl› Yap›m Y›l›: 1999
bir sorudur bu; filmi salt foto¤raf Ülke/ Dil: Güney Kore
Tür: Dram
karelerinden oluflan bir bütün,
foto¤raf›n kendisini ise nesnenin ayna
görüntüsü gibi düflünen anlay›fla da
göz k›rpt›¤› için!.. Ancak, yine de bir
kalk›fl noktas› olarak ifle yarayabilir;
buradan da “gerçek nedir” ve ona
sinemasal müdahalenin boyut ve
biçimleri neye göre ve nas›l belirlenir
gibi daha derinlikli sorulara geçebiliriz...
fiimdilik, bu sorular›n yan›tlar›n›n
geniflçe bir yelpazeyi oluflturdu¤una
ve yelpazenin ise kendi içinde “uç”lar›
bar›nd›rd›¤›na dikkati çekmekle
yetinebiliriz. Bizim filmimiz için ise,