Page 75 - Hekimce Bakış Dergisi 78. Sayı

ÇALIfiMA ORTAM VE KOfiULLARI

SA⁄LI⁄I ETK‹LER!

‹flçi Sa¤l›¤› iflin insana, insan›n ifle artmaktad›r. Tafleron çal›flma ço¤u kez Türk Tabipleri Birli¤i 1980’lerden bu
uygunlu¤unu sa¤layan çok genifl kapsaml› bir “istihdam modeli” olarak tan›mlanmakta yana iflçi sa¤l›¤› alan›na sahip
bir hizmetler zinciri ve koruyucu sa¤l›k ve düflük ücretler, a¤›r çal›flma koflullar›, ç›kmaktad›r. Türk Tabipleri Birli¤i
hizmetlerinin ön planda oldu¤u bir sa¤l›k ciddi sosyal hak kay›plar›, sosyal taraf›ndan aç›lan iflyeri hekimli¤i kurslar›nda
alan›d›r. Uzmanl›k gerektiren bu alan “bütün güvencesizlik, iflçi sa¤l›¤› ve güvenli¤inin yirmi y›l içinde otuz binden fazla hekim
mesleklerde çal›flanlar›n bedensel, ruhsal olmamas› ve sendikas›zlaflma gibi boyutlar iflyeri hekimli¤i sertifikas› alm›flt›r. Türk
ve sosyal tam iyilik durumunun ile birlikte de¤erlendirilmektedir. Tabipleri Birli¤i, iflyeri hekimli¤i alan›na
sa¤lanmas›n› ve desteklenerek en üst Dördüncü sorun ise ülkemizde kay›t hem iflyeri hekimlerinin yetifltirilmesi, hem
düzeyde sürdürülmesini, ifl koflullar› ve alt›nda çal›flanlar›n bile iflçi sa¤l›¤› ve ifl de 6023 say›l› Yasa’dan al›nan yetkiyle
kullan›lan maddeler nedeniyle çal›flanlar›n güvenli¤i hizmetlerine eriflim oranlar›n›n istihdam edilmelerinin sa¤lanmas› için
sa¤l›¤›na gelebilecek zararlar›n önlenmesini, çok düflük olmas›d›r. Çünkü 50’den az müdahalede bulunmufltur. Ancak son
çal›flanlar›n psikolojik ve fizyolojik iflçisi olan iflyerlerinin iflçi sa¤l›¤› alan›nda y›llarda yap›lan düzenlemelerle Türk
özelliklerine uygun olan ifle hizmet sunma zorunluluklar› yoktur. Tabipleri Birli¤i iflçi sa¤l›¤› alan›n›n d›fl›na
yerlefltirilmesini” içerir. Çal›flanlara yönelik olarak koruyucu itilmeye çal›fl›lmaktad›r.
‹flçi sa¤l›¤› hizmetleri iflyeri hekimleri, hekimlik hizmetleri, yaln›zca büyük Türkiye’de, çal›flanlar›n sa¤l›¤› ve
iflyeri hemflireleri ve bu alanda çal›flan iflyerlerinde (iflçi say›s› 50'den fazla olan) güvenli¤ini güvenceye alacak kapsaml› ve
di¤er profesyonellerden oluflan bir ekip iflyeri hekimleri taraf›ndan verilmektedir. uygulanabilir bir yasal düzenlemeye
taraf›ndan sunulur. ‹flçi sa¤l›¤› hizmetleri Türkiye’de Sosyal güvenlik Kurumunun duyulan gereksinim gün geçtikçe artmas›na
ifl güvenli¤i hizmetleri ile birlikte bir yay›nlad›¤› istatistik verilere göre karfl›n, bu alanda emekçilerin
bütünün parças›n› oluflturur. gereksinimlerini karfl›layacak yasal
Ülkemizde iflçi sa¤l›¤› alan›ndaki düzenlemeler yap›lmamaktad›r. Bu
ilk düzenlemeler Cumhuriyetin ba¤lamda sendikal mücadele ön
ilk y›llar›na dayan›r. ‹flyerlerinin plana ç›kmak zorundad›r. Buna
hekim bulundurma zorunlulu¤u karfl›n siyasal iktidar; torba yasalar
ilk kez 1930 y›l›nda ç›kar›lan 1593 ve yönetmeliklerle alan›
Say›l› Umumi H›fz›ss›hha piyasalaflt›rma çabalar›na h›z verip,
Kanunu’nun 180. Maddesinde Türk Tabipleri Birli¤i’nin bu alanda
tan›mlanm›flt›r. Kanun sürekli e¤itim, asgari ücreti belirleme ve
olarak en az elli iflçi çal›flan hekim istihdam› inisiyatifine
iflyerlerinde hekim çal›flmas›n›n müdahalede bulunarak, ‹flyeri
yan›nda, befl yüzden fazla iflçi Sa¤l›k ve Güvenlik Birimleri ile
çal›flan yerlerde yatakl› tedavi Ortak Sa¤l›k ve Güvenlik Birimleri
hizmeti için uygun ortam sa¤lanmas›n› da çal›flanlar›n %60’›ndan fazlas› çal›flan say›s› ile ve iflçi say›s› s›n›rlamas› olmaks›z›n
zorunlu tutmaktad›r. 50 iflçiden az olan iflyerlerinde çal›flt›klar› büyük iflyerlerinde de iflyeri hekimlerinin
Cumhuriyetin ilk y›llar›nda yap›lan için, iflçi sa¤l›¤› hizmetlerinden yararlanma tafleron flirketler yoluyla istihdam
düzenlemelerde iflçi sa¤l›¤›na verilen önem, olanaklar›ndan yoksundur. edilebilmesini sa¤layan düzenlemeleri
özellikle 1980’lerden sonra giderek azalm›fl; Türkiye’de ifl kazas› oranlar› yüksektir. gerçeklefltirmifltir. ‹flyeri hekimli¤i
ülkemizin bu alandaki sa¤l›k göstergeleri TÜ‹K taraf›ndan yay›nlanan verilere göre hizmetlerinin tafleron flirketlerden sat›n
giderek kötüleflmifltir. çal›flanlar›n yaklafl›k %2,9’u bir y›l içinde al›nmas›n›n önü aç›lmakta hekim eme¤i
‹flçi sa¤l›¤› alan›ndaki temel göstergeler ifl kazas› geçirmektedir. SGK istatistiklerine de¤ersizlefltirilmektedir.
ifl kazalar›, meslek hastal›klar›, ifl bunun küçük bir bölümü girmesine karfl›n, Türk Tabipleri Birli¤i taraf›ndan baflar›
memnuniyeti ve yaflam kalitesi olarak Türkiye ifl kazas› s›ralamas›nda en kötü ile yürütülen iflyeri hekimli¤i uygulamalar›,
s›ralanabilir. Bu göstergelere de¤inmeden ülkeler aras›nda yer almaktad›r. ilgili yasal de¤iflikliklerden ve
önce iflçi sa¤l›¤› alan›ndaki dört temel Türkiye’de ifl ile iliflkili hastal›klar ve tafleronlaflman›n önü aç›ld›ktan sonra
sorunu saptamak gerekmektedir. meslek hastal›klar› önemsenmemektedir. kesintiye u¤ramaya bafllam›flt›r. Siyasal
Birincisi iflsizlik sorunudur. Ülkemizdeki Y›lda en az 30.000 meslek hastal›¤› tan›s› iktidar, bu alanda hekim say›s›n› binli
yüksek iflsizlik oran› eriflkinlerin çal›flma konulmas› beklenen ülkemizde tan› konulan say›lara indirmeyi hedefleyerek, ‹flçi
yaflam›na kat›l›m›n› engellemektedir. meslek hastal›¤› say›s› 500’ün alt›ndad›r. Sa¤l›¤›n› kaderine terk etmektedir.
‹kincisi kay›t-d›fl› çal›flma sorunudur. Türkiye’de ifl memnuniyeti düflüktür. ‹flyeri Hekimin var olmad›¤› “‹flçi
Ülkemizde bugün halen çal›flan kiflilerin E¤itim politikam›zdaki yanl›fll›klar, istihdam Sa¤l›¤› ve ‹flyeri Güvenlik” alan›
%40’›ndan fazlas› kay›t-d›fl› çal›flmaktad›r olanaklar›ndaki ve iflyeri ortam/ düflünülemez. Çal›flma ortam ve
ve hastal›k sigortas›ndan ve emeklilik koflullar›ndaki sorunlar yüzünden ülkemizde koflullar›ndan etkilenmeyi önlemek için
hakk›ndan yoksundur. Bu oran di¤er ifl memnuniyeti çok düflüktür. etkin bir iflçi sa¤l›¤› örgütlenmesi esast›r
ülkelere göre çok yüksektir. Türkiye’de yaflam kalitesi düflüktür. ve iflyeri hekimleri bu örgütlenmenin
Üçüncü sorun “güvencesiz çal›flma” Avrupa Birli¤i ülkeleri içerisinde yaflam temel dire¤idir.
olarak adland›r›labilir. Ülkemizde kalitesinin en düflük oldu¤u ülkelerden
güvencesiz çal›flma gün geçtikçe birisi ne yaz›k ki Türkiye’dir.

Bursa Tabip Odas›