Page 15 - Hekimce Bakış Dergisi 85. Sayı
P. 15

Hekimce Bakış  21



            Toplam 265 gösterge eşleştirmeler sonrasında 107   annelerin oranını gösteren haritada olduğu gibi
            göstergeye düşürüldü. Tüm valiliklerden ve TSKB’ne   bazı beklenmeyen veri ile de karşılaşılmıştır. Bu
            üye belediyelerden gösterge değerleri istendi. Gelen   ve bunun gibi bazı haritalardan çıkan sonuçları
            değerlerin hepsinin aynı şekilde sınıflandırılmadığı   açıklığa kavuşturmak amacıyla çalışmalar
            ve farklı yıl ve aylara ait olduğu saptandı. Bazı   yapılmasının gereği ortaya çıkmıştır. Hala bebek
            değerler öznel olması nedeniyle tamamen gösterge   ölüm hızlarının yüksek olduğunu görmek, tuvaletsiz
            listelerinden çıkarıldı. Yeniden değerlendirme     hanelerin varlığını saptamak da üzücü oldu.
            sonrasında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)nun    Bunun yanı sıra yeni düzenleme ve bilgi toplama
            internet sitesinden elde edilebilen değerlerin dışında  sistemlerinin oluşturulması sonrasında doğumda
            kalan veriler TSKB tarafından, TÜİK, Çevre ve      yaşam beklentileri ve en önemli ölüm nedenlerinin
            Şehircilik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal   gösterilmesi önemli gelişmelerdi. Öğretmen açığını
            Politikalar Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri   ortaya koyan ve çevre ile ilgili tesis eksikliğini
            Genel Müdürlüğü’nden alındı. Son değerlendirme     gösteren haritaların gelecek planlamalarda yol
            sonrasında 75 gösterge haritalandırıldı.           gösterici olacağı açıktır.
              Haritalandırmak, genel olarak her türlü değerin   Türkiye’de ilk kez bu kadar kapsamlı değerlerin
            bir bölgenin ya da ülkenin haritası üzerinde       gösterildiği bir atlas oluşturulmuştur.  Her bir harita
            farklı renk ya da şekillerde gösterilmesi olarak   üzerinde sayfalar dolusu yazılar yazılabilir. Kaba
            tanımlanabilir. Haritalandırma sonucunda           değerleri gösterebildiğimiz bu atlasta bilim insanları
            göstermek istediğiniz farklılıklar daha kolay      için çok özel çalışma konuları ortaya çıkmıştır.
            anlaşılır, belleklerde daha kalıcı olmaktadır. Aynı   Ayrıca, karar vericiler ve yöneticiler için yol
            zamanda, aynı haritanın farklı zamanlardaki        gösterici olduğunu düşünmekteyiz. Eylem planları
            durumu iyi ya da kötü yöne gelişmeyi daha anlaşılır   bu haritalara göre hazırlanabilir. Eldeki olanaklara
            kılmaktadır.                                       göre yerel bazda bazı haritaların oluşturulması
                                                               daha kolay olabilmektedir. Örneğin, il bazında
            Bu kitabın amacı, doğru ve gerçekçi “Kent          elde edilmesi olanaksız olan, ancak “kent sağlık
            Sağlık Göstergeleri” oluşturmak ve bunları         göstergeleri” içinde mutlaka yer alması gereken
            haritalandırmaktır. Daha sonraki amaçları ise,     kişi başına düşen yeşil alan miktarı ya da yürüyüş,
            kentlerdeki karar vericilere ve program uygulayıcısı   bisiklet yolları ya da toplu taşımaya ait değerler
            belediye yetkililerine yol göstermek, gelecekte    daha küçük ölçeklerde daha doğru ve gerçekçi
            yapılacak yerel, bölgesel ve ulusal haritalara yön   olarak ulaşılabilmektedir. Bu nedenle, belediyelerin
            vermek ve örnek olmaktır.                          hizmetlerini planlarken “haritalandırma”
            Göstergeler; “demografi”, “eğitim”, “sosyoekonomik   tekniğini kullanmaları ve hizmet sunumlarını
            durum”, “sağlık ve sağlık hizmetleri”, “çevre”,    değerlendirirken ise haritaları karşılaştırmaları
            “ulaşım” ve “kültür ve sanat” olarak 6 ana başlıkta   anlaşılmayı daha kolaylaştıracaktır.
            sınıflandırılmıştır. Haritaların başlığının yanı sıra,   Kitabın ortaya çıkma süreci tam bir ekip
            neyi tanımladıkları ve haritada gösterilen verinin   çalışmasıdır. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi
            amacı açıklanmıştır. Hesaplamada, haritadaki       Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Kayıhan
            verilerin nasıl hesaplandığı anlatılmış, tarafımızdan   Pala, Doç. Dr. Nalan Akış, Doç. Dr. Alpaslan Türkkan,
            hesaplanan veriler ayrıca belirtilmiştir. Haritada   Uz. Dr. Harika Gerçek ile birlikte Türkiye Sağlıklı
            renklendirme yapılırken bazı durumlarda            Kentler Birliği çalışanları ve Bursa Büyükşehir
            sınıflama yapılmış, bazılarında azdan çoğa göre    Belediyesi Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Coğrafi
            renklendirilmiştir. En sonunda veri özeti yapılmış,   Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü eş zamanlı,
            Türkiye ve varsa dünya verisi karşılaştırılmıştır.   verimli bir çalışma gerçekleştirdi. Kitap, Türkiye
            İller arasındaki farklılığın daha net algılanabilmesi   Sağlıklı Kentler Birliği tarafından tüm illere, üye
            amacıyla göller haritada gösterilmemiştir. Kitabın   belediyelere, tüm Halk Sağlığı Anabilim Dallarına
            sonunda “ekler” bölümünde tüm haritalardaki        dağıtıldı. Sizler de bu kitaba Türkiye Sağlıklı Kentler
            değerler gruplandırılmış tablolar halinde ayrıca   Birliği’nin web sayfasından,
            sunulmuştur.
                                                               http://www.skb.org.tr/wp-content/
            Kaba ölüm hızı, kaba doğum hızı, 14 yaş ve altı ve   uploads/2013/12/skb-100-246-2.pdf
            65 yaş ve üzeri nüfusun toplumun çalışan kesimi
            olarak kabul edilen 15-64 yaş arası nüfusuna       adresinden ulaşabilirsiniz.
            oranını gösteren “bağımlı nüfus” haritaları
            beklendiği gibi doğu ve batı bölgelerinin farklılığını   Her 5 yılda bir yinelenmesi planlanan bu kitabın tüm
            ortaya koymuştur. Ancak, 20 yaş altındaki          karar verici, yönetici ve bilim insanlarına yardımcı
                                                               olması dileğiyle…
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20