Page 47 - Hekimce Bakış Dergisi 104. Sayı
P. 47
terimiyle söylenecek olursa 1950 öncesinde, Durkheim kötü mü olduğuna bir türlü
“bir yer-olmayan” nosyonuna tarafından sadece topluma bir karar veremiyor, bu yüzden
sahip olan iktidarın, uyum sorunu olarak tanımlanan de hareket edemiyorduk.
kimi baba’laşarak, kimi yabancılaşma evrim geçirmiş, Çünkü hem insanlar hem de
anne’leşerek, kimi Gergedan, Kafka’nın, kolayca ezilebilir sistem, güya güvenliğimizi
kimi Şahbaz, kimi Musa Gregor Samsa’sı, günümüze sağlamak amacıyla, tüm çıkış
kılığında, kimi zaman da hiç gelindiğinde Ionesco’nun kapılarını tutmuş Janus gibi iki
ummadığımız bir yerden, farklı başkalarını kolayca ezebilen bir yüzlü bir tanrıydı. Söğüt, bu
kılıklarla karşımıza çıkabilir ağırlık ve duyarsızlık içindeki romanın ardından yayınlanmış,
olduğu anlamına dikkati hantal insanlarını simgeleyen Gergedan adlı romanında ise
çeken bir özellik. Dolayısıyla Gergedan’ına evrilmişti. Ionesco’nun Gergedanlar adlı
birbirinin ardılı olan bu kitaplar oyununa gönderme yapar
Mine Söğüt’ün 1980 darbesinin
birbirinden bağımsız okumalara ve başkalarının acılarına
hemen öncesinde Türkiye’deki
açık olmalarının yanı sıra (on-) duyarsızlaşmış, kalın derili,
siyasi ve toplumsal atmosferin
üçleme şeklinde de okunabilir. hantal, kasvetli, nereye bastığını
parodisi olarak kurguladığı
fark etmeyecek bir duruma
Şahbaz’ın Harikulâde Yılı
evrilmiş günümüz insanın
1979 adlı romanında, bir
GREGOR SAMSA’DAN anatomisini ve fizyopatolojisini
askeri darbe ile sonuçlanan,
GERGEDAN’A, simgesel ve grotesk bir dille
toplumda ve insanlar üzerinde
ŞAHBAZ’DAN ŞAİR MUSA’YA açığa çıkarır. Arka arkaya
oluşturduğu tahripkâr etkileri
Kafka’nın 1915’de yayınlanan askeri darbelere maruz kalmış
hâlâ süren 1979-80 sürecini,
Dönüşüm (Metamorfoz) bir toplumsal yapı mecburen
büyülü gerçekçi bir atmosferin
adlı uzun öyküsünde değişir ve dönüşür. Zaten bu
içine sürüklenerek okumuştuk.
kurguladığı Gregor Samsa darbeler de bu dönüşümlere
Şahbaz hem insan hem de
karakteri topluma ve kendine yol açmak için yapılmaktadır.
yırtıcı bir kuş, hem melek hem
yabancılaşmış, ancak Söz konusu değişim hep
de şeytan şeklinde, hibrid
saldırganlaşmamış, tam toplumu hem kültürel
yapıda mitolojik bir karakter
aksine, üstüne basarak değerleri hem de insanın
olarak tasarlanmış, mitik-
kolayca ezilebilecek korkak psikolojisini yıkıma uğratır ve
hibrid yaratıkların güncellenmiş
ve sinik insanını simgeliyordu. beraberinde Şahbazlaşma ve
bir şekliydi. Gündelik yaşamda
Ionesco’nun 1959 ‘da savaş Gergedanlaşma gibi büyük
da, mitlerde gördüğümüz
sonrası yazdığı avant-garde bir yabancılaşmayı getirir. Bu
karakterler başka şekillerde,
draması Gergedanlar’da konumdaki insanlar ya aşırı
aynı örüntüyü sürdürerek
(Rhinoceros) işaret ettiği dinsel eğilimler gösterirler
karşımıza çıkabiliyorlardı.
gergedanlaşmış insan ise siyasi ya da alkol ve uyuşturucu
İçinde yaşadığımız sistem
iktidarın güdümünde olan, bağımlısıdırlar. Politikaya
gibi, aynı çatı altında
mütecaviz kitlesel hareketlere karşı ilgisizlik ve korkulu bir
yaşadığımız insanlar gibi
yatkın apolitik bir insandı. kötümserlik içindedirler.
Şahbaz’ın da iyi mi yoksa
47
