Page 60 - Hekimce Bakış Dergisi 85. Sayı
P. 60

72 Mart 2014





                 DÜNYANIN İLK STANDARTLAR


                         VE TÜKETİCİ HAKLARINI



                                  KORUMA KANUNU


                KANUNNAME-İ İHTİSAB-I BURSA


                                               BURSA




                  BELEDiYE KANUNU






            Dünya tüketici hakları ve gıda standartlarını en çok
            son yüzyıldır dert edinmişken, dünyanın ilk tüketici
            hakları ve gıdalar ile ilgili kuralların belirlendiği
            kanunun Bursa’da uygulanması çok ilginç bir durum…

                                        16. yüzyılda bu ölçekte ve detayda   dünyanın en mükemmel ve en
                                        bir gıda standartları hazırlanması   geniş belediye kanunu olmakla
                                        ve tüketici haklarının gözetilmesi   kalmamakta, aynı zamanda dünyada
                                        dünyanın bu karanlık dönemleri       ilk tüketici haklarını koruyan kanun,
                                        açısından çok önemli bir gelişmedir.  ilk gıda maddeleri nizâmnâmesi,
                                                                             ilk standartlar kanunu, ilk çevre
                                        Bursa kentinde ihtisab işlerinin     nizâmnâmesi ve kısaca asrına göre
                                        (belediye hizmetlerinin) belirli     çok hârika bir hukuk kodudur. Bu
                                        bir standarda kavuşturulması         kanun, hem Osmanlı örf âdetlerini
                                        amacıyla 1502 yılında Padişah        ve hem de İslâm hukukunu çok iyi
                                        2.Bayezit tarafından yayımlanmış     bilen Mevlânâ Yaraluca Muhyiddin
                                        yasa kitabıdır. Aslı Topkapı         tarafından hazırlanmıştır. Hazırlanış
                                        Sarayı Müzesi’nde bulunan bu         tarihi 1502 ila 1507 tarihleri
                                        kanunname, Türkiye ölçeğinde bir     arasındadır.
             Dr. Ceyhun İRGİL           bakıma günümüze değin ulaşmış
                                        “ilk belediye yasası” olarak kabul   “Kanunname-i İhtisab-ı Bursa”
                                        edilmekledir. Giriş bölümünden,      sayesinde neredeyse bütün tarım ve
                                        daha önceden konulmuş olan           hayvan ürünleri ile mevcut sanayi
                                        kanunların işlerliğinin kalmadığı    mamülleri gerek vasıf, gerek fiyat
                                        anlaşılmaktadır. Bu kanunname ile    yönlerinden standart sayılabilecek
                                        kentin (Bursa’nın) yerel özelliklerine   esaslara bağlanmış ve özel bir
                                        ve ürün çeşitlerine göre,            teşkilatla bunlar daimi bir denetim
                                        alışverişlerde uygulanacak standart   altında tutulmuştur. Standard
                                        kurallar getirilmektedir.            esasları ve narhların (uyulması
                                                                             zorunlu satış fiyatı) tespitinde
                                        2. Bâyezid devrine ait en mühim      üreticilerin, bilirkişilerin, halkın ve
                                        kanunlardan birisi şüphesiz ki,      diğer ilgililerin fikirleri alınıp yazılı
                                        Bursa, İstanbul ve Edirne İhtisâb    belge haline getirilmiştir.
                                        Kanunnâmeleridir. Bu kanunnâme,
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65