Page 18 - Hekimce Bakış 95. Sayı

Konferans diğer önemli bir sorunu da irdelemekte; atık Paris Anlaşmasına uygun sağlık faydaları elde etmek için
su arıtma sistemlerinin tam olarak işlevsel olmaması sağlık risklerine karşı uyum kapasitesini ve dayanıklılığı
veya uygun teknoloji kullanmamasıyla antimikrobiyal artırmak ve iklim değişikliğini azaltmaya yönelik
kalıntıların ve dayanıklı bakterilerin çevreye salınarak destekleyici önlemler almak gerektiğini belirtmektedir.
antimikrobiyal direncin (AMR) ortaya çıkışını Bunun için ulusal strateji ve eylem planlarının hazırlanması
tartışmaktadır. Herkes için güvenli içme suyuna eşitlikçi gerektiği vurgulanmıştır. Sağlık sektörü; kendi sera gazı
ve sürdürülebilir erişim, tasarruf, su kaynaklarının entegre emisyonlarının yüksekliği ve emisyonu azaltmalarındaki
yönetimi, güvenli bir şekilde arıtılmış suyun yeniden başarısının liderlik örneği olacağı görüşü ile konferansta
kullanımını geliştirme çabaları suya yönelik eylem planları yer bulmuştur.
hazırlanırken değerlendirilmesi gereken başlıklardandır. Su
başlığı altında özellikle bu açıdan en önemli dezavantajlı Çevre sağlığı değerlendirmelerine sağlığın da
grubu oluşturan çocuklar üzerine odaklanılmakta, onların katılarak Sağlık Etki Değerlendirmesi’nin (SED)
yaşadığı tüm alanlarda suya erişim için taahhütlerin yapılması ve bu anlayışın yaygınlaştırılması
uygulanması gereği belirtilmektedir. temel eylemler içinde tanımlanmaktadır.

Eylem planlarında gözardı edilemez başlıklardan birisi de Artan nüfusu ve bu nüfusun gittikçe yaşlanması, göçler
kimyasalların insan ve çevre sağlığı üzerindeki olumsuz kentleri gündeme getirmiştir. Kentler düşük karbonlu
etkilerini en aza indirgemektir. Kimyasalların; erken yaşta yaşama geçişte anahtar rol oynamaktadır. Uygulanacak
etkileme gücü ile yaşam boyu sürecek etkileri, düşük dozda politikaların seçimine bağlı olarak kentlerde eşitsizliklerin
uzun süren maruziyetler, çoklu kimyasal maruziyetinin artacağı ya da azalacağı, sosyal politikaların riskin
karmaşık etkilerine yönelik artan sayıda kanıt vardır. büyüklüğünü etkilediği, sağlık ve refahı belirlediği
Kimyasallar için hedef; sağlıklı bir şekilde yönetilmesiyle bildirgede yer almıştır. Kentlerin, çevresel kaynaklara adil
insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini asgariye erişime olanak tanır şekilde, sağlıklı ulaşım ve bireylerin
indirmek ve / veya önlemektir. Hedefe ulaşmada belki de hareketliliğini artıracak şekilde planlanması gereklidir.
en önemli basamak; sorunun çözümüne yönelik politika Çevre sağlığı değerlendirmelerine sağlığın da katılarak
oluşturmak ve kararlılıkla uygulamaktır. Oluşturulacak sağlık etki değerlendirmelerinin yapılması ve bu anlayışın
politikalar; tehlikeli kimyasalları kimyasal olmayan yaygınlaştırılması temel eylemler içinde tanımlanmaktadır.
daha güvenli alternatiflerle değiştirmeyi, başta insan Ulaşım ve diğer kaynaklardan oluşan gürültü; Avrupa’daki
gelişiminin ilk aşamalarında olmak üzere hassas grupların çevre sorunları içinde hava kirliliğinden sonra ikinci
kimyasal maruziyetini azaltmayı, riski değerlendirmeyi, sırada yer almaktadır. Gürültü kaynağında müdahale ile
uluslararası karşılaştırmaya olanak sağlayacak biyolojik azaltılmalı ve DSÖ sınır değerleri hedeflenmelidir. Kentsel
izlem verisi üretme çabasını, kalıcı organik kirletici, alanda bisiklet ile ulaşımın teşvik edilmesi; hareketli yaşam
endokrin bozucu, nanomalzeme gibi gelişmiş teknolojiye hedefi ile tutarlı olmasının yanı sıra karbonsuz yaşam için
yönelik sağlık etkilerini ortaya çıkarmak üzere çalışmaların önemli bir ilerleme sağlayacaktır.
desteklenmesini kapsamalıdır.
Sunduğu hizmetin hem sağlık üzerindeki doğrudan etkisi
Günümüzün en gelişmiş teknolojileri bile atığın ve hem de çevreye etkisi sağlık hizmetlerini ön plana
olumsuz sağlık etkilerinden arındırılamamıştır. çıkarmaktadır. Sürdürülebilir sağlık hizmet sunumu için
ulusal planların geliştirilmesi ve uygulanması gereklidir.
Atık üretimi, yönetimi ve bertarafı doğrudan insan ve çevre Bu planlarda yenilenebilir enerji kullanımı, sürdürülebilir
sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Atıkların sağlık satın alma uygulamaları, kaynakların verimli kullanımı
etkilerine ek olarak büyük bir maliyeti, sosyal ve çevresel ve diğer ilgili sektörlerle işbirliğine yönelik eylemler
eşitsizliklere yol açan özelliği vardır. Günümüzün en değerlendirilmelidir.
gelişmiş teknolojileri bile atığın olumsuz sağlık etkilerinden
arındırılamamıştır. Kapatılan atık sahaları günümüzün Sağlık ve huzurla kalın.
en iyi teknolojileri kullanılarak rehabilite edilmeli ve
yönetilmelidir. Atıklara yönelik olarak, olumsuz çevre ve
sağlık etkilerinin güçlü bir şekilde yönetilmesini sağlamak
ve bunu eşitsizlikleri önleyecek şekilde yapmak, başarılı
uygulamaları paylaşılmak ve bu yolla yaygınlaşmasını
sağlamak önerilmektedir.

Belki de en önemli başlık küresel boyutta etkili olan,
hastalık yükünü artıran; iklim değişikliği ile ilgili olandır.
İklim değişikliği konusunda toplumdaki bilgi açığının
kapatılması için eğitim programlarına eklenerek yaygın
ve mesleki eğitimde değerlendirilmesi gereklidir. Bakanlar,

18 Hekimce Bakış