Page 75 - Hekimce Bakış 95. Sayı

1895 yılında Champenois firması Mucha’nın posterlerini Mucha’nın 1898’de Eski Yunan Trajedya yazarı Euripides’in
basmaya başlar. 1896’da sanatçının ilk dekoratif panosu Medea oyunu için hazırladığı posterde Medea’nın iki ço-
olan Mevsimler yayınlanır. Mevsimleri kadınların ruh du- cuğunu öldürdüğü sahne tasvir edilir. Efsaneye göre gü-
rumuyla gösterdiği bu panolarda bahar masumiyeti, yaz neş tanrısı aietes’in güzel büyücü kızı Medea kendisinden
sıcağı coşkuyu, sonbahar verimliliği ve kış da soğuğu içe ayrılıp kral Kreon’un kızı Glauke ile evlenmek isteyen ve
kapanıklılığı simgeler. Panolardaki bitkisel motifler, kıvrımlı onu ülkeden kovan Iason’dan intikam almak için çocukla-
çizgiler, neoklasik tarzda giyinmiş zarif kadın figürleri ve rını öldürüp babalarının önüne serer.
kadınların başlarında haleye dönüşen çiçekler Art Nouve-
au üslubuna özgüdür.

Bu posterde Sarah Bernnardt koyu renk elbise içinde, şaş-
kın ve sabit gözlerle bakarken elinde kanlı bıçakla durur.
Gelelim Alphonse Mucha’nın bir çalışması ile bana hatır- Gergin bir pozda gösterilen Medea’nın kendi çocuklarını
lattığı, adını mitolojik bir hikâyeden alan Medea Komplek- öldürmesinin dehşetli atmosferi ve dramatikliği başarılı
si’ne. Yunan tragedyalarından Euripides in yazdığı medea bir şekilde yansıtılmış. Renkli litografi tekniğiyle basılan
tragedyasında bahsedilen Medea’ nın ruhsal durumuyla afiş 206x76 cm boyutlarındadır. Arka plan Mucha’nın et-
özdeşleşerek Medea Komleksi olarak tanımlanan kadının kisinde kaldığı Japon sanatının izlerini taşımaktadır buda
kıskançlık ve adanmışlıkla intikam arzusundan köken alan tasarımdaki egzotik havayı arttırmaktadır. Kompozisyona
bir hastalıktır. Kısaca aldatıldığını düşünen yıkık hüsran ve dikey olarak konumlandırılan figürün önünde birbirinin
kızgın kadın eski kocasından intikam alabilmek amacıyla üstüne binmiş iki çocuk cesedi yatay olarak konumlan-
çocuklarını öldürerek ona gösterir. Tabi ki buradaki öldür- dırılarak dengeli bir yapı sağlanmıştır. İki kenarda bırakı-
me modern dünyamızda semboliktir yani anne boşanma- lan boşluk unsuru kompozisyonu tamamlamaktadır. Sağ
da art niyet sergileyerek bilerek veya bilinçaltı bilmeyerek boşlukta yer alan yazı tasarımın simetrik yapısını bozarak
çocukları babaya karşı duygusal tacize maruz bırakır onu asimetrik denge sağlamaktadır. Figürün başında yedi siv-
unutturmaya ve babalarına yabancılaşmalarına sebebiyet ri uçlu bir taç ve koyu renkli çiçeklerden oluşan bir baş-
verir. Bu hastalığın tanımı ilk kez Dr. Richard Gardner yap- lık yerleştirilmiştir. Sol kolunda Mucha’nın kendi tasarımı
mıştır. Belki beklediği mutluluğu kendisine sağlayamadı- olan Georges Fouquet tarafından üretilen yılan biçimdeki
ğını düşündüğünden, belki başka nedenlerle, aldatıldığını bilezik, Sağ elinde ise cinayet işlediği sivri uçlu kana bu-
hak etmediği kötü bir hayata kendisini kocasının mahkûm lanmış bıçak bulunmaktadır. Medea figürünün koyu ton-
ettiğine inanan kadın, çeşitli entrikalarla ve yoğun intikam lardaki kostümü yere kadar uzanmaktadır. Etek ucuna
duygusuyla onu alda- doğru kıvrımların yoğunlaştığı alanda koyu tonlar açık
tan adamdan intikam tonlarla desteklenerek kumaş dokusu ustaca verilmiştir.
almak amacıyla çocuk- Fondaki turuncu ve sarı tonlar, öndeki yeşil ve mavi tonlar
larını gözünü kırpma- ile sıcak soğuk renk dengesi sağlanmıştır. Mucha’nın ken-
dan kullanır. Hastalığın dine özgü iki boyutlu ve çizgisel stili bu tasarımında da
daha ilerleyen boyut- kontur çizgileriyle desteklenmiştir. Mucha dehşet verici ve
larında çocuklarını gerilim dolu hikâyenin etkisini tasarımda kullandığı keskin
hatta kendini öldüren uçlar ve köşeli sert kenarlar ile izleyiciye aktarmaktadır. Bu
kadınlara bile rastlanır. zemin üzerinde yer alan oyunun adı Medee için Mucha,
Hayata kast biçiminde konunun içeriğine uygun sivri kenarlı ve köşeli bir font
olmasa da bu hastalı- oluşturmuştur
ğın kurbanları tarafın-
dan sembolik ölüm ile Aşırı seven, fedakârlığı önemsenmeyen, bir kenara itilen,
eş tutulabilecek dav- kıskanç büyücü Medea’nın serüvenleri ve çılgınlıkları ede-
ranışlara maruz kalan biyata ve sanata sık sık konu olur. Bunun en güzel örnek-
çocuklar ve eşler vardır. lerinden biri Eugene Delakroix’e aittir.
Hekimce Bakış 75