Page 67 - Hekimce Bakış Dergisi 78. Sayı

65 rapor

merkezinde olmak üzere (ve kentin veya yar› otomatik ve gezici veya bütün ç›kar gruplar›n›n seçilmifl ve
hava kirlili¤i kaynaklar›na kentin yüz sabit hava kirlili¤i ölçüm cihaz› atanm›fl temsilcileriyle yap›lacak
ölçümünün büyüklü¤üne göre koymay› isteyerek hekim örgütleri çal›flma gruplar›nda kentin hava
say›lar› flimdi ve zaman içinde ve hekim bireyler baflta olmak üzere kirlili¤i sorunu sorun mertebesine
artabilece¤i ve bunun belediyeler hasta ve sa¤lam üyelerinin temel yükseltilmeli ve sonras›nda köklü ve
ya da merkezi yönetimce kurallara temsilcisi olan tüm sendikalar, gelecek nesilleri de kapsayan uzun
ba¤lanm›fl oldu¤u var say›lan) her meslek odalar› baflta olmak üzere erimli ve kal›c› çözümler üretilmelidir.
il ve ilçede toplamda en az befl adet bu yönde de tüketici talebi Hava kirlili¤i mikrobiyolojik olmad›¤›
sabit (tam ya da yar› otomatik) hava yaratmal›d›r. ‹l ve ilçelerde Sosyal için her hangi bir ön ilaçlama
kirlili¤i ölçüm cihaz› ile ölçüm Yard›m ve Dayan›flma Vak›flar›nca yöntemi ile zarars›z hale getirilemez.
yap›lmal›d›r. Yer seçimi ve fazla da¤›t›lan kalitesiz oldu¤u bilinen Bu nedenle örne¤in azalt›lmal› ve
say›daki ölçüm cihaz› kararlar› linyit kömürünün kükürt oran› bir Aynen sigara yasa¤› gibi s›k›
çarp›k yönetmelik kurallar› ile de¤il önceki y›l›n hava kirlili¤i de¤erlerine izlenmeli ve yasaklanmal› ve yok
meteoroloji, çevre sa¤l›¤› ve halk göre may›s-ekim aylar› içinde edilmelidir.
sa¤l›¤› mesle¤i üyeleriyle oluflan bir belirlenmekte; baz› illerde (örn: Bolu)
yer seçim heyetinin seçiminin kent tamamen yasaklanabilmektedir. En çok gereksindi¤imiz, en çok
konseyi ve sivil toplum örgütleri Ölçülmeyen ilçelerde ve ölçülen tüketti¤imiz ve en yaflamsal olan
yoluyla (karar verme toplant›s›ndan ilçelerde bütün aylar toplam›na temel ihtiyac›m›z› talep edilmelidir:
üç aydan az olmayan makul bir süre bak›larak (temiz günler ölçümü bir Temiz hava.
önce yap›lacak çevre koruma günler ve anlar›n yüksek kirlilik
dernekleri, tüm meslek odalar› ve ölçümlerini seyreltece¤inden) il ve Fatma Evyapan, “Türkiye’de Hava Kirlili¤i Sorunu ve Solunum Sistemi Sa¤l›¤› Üzerine Etkileri”,
http://www.toraks.org.tr/pdf/hava_kir_semp/hava_kirliligi.pdf adresine 01.03.2011 tarihli ziyaret.
sendikalar›n bilgilendirme toplant›s› ilçedeki kömür da¤›t›m›na karar Bayram, H. ve ark. (2006), ““Hava Kirlili¤inin ‹nsan Sa¤l›¤›na Etkileri, Dünyada, Ülkemizde ve
Bölgemizde Hava Kirlili¤i Sorunu” Paneli Ard›ndan”,
sonucu) toplumun bütün ç›kar vermek son derece yanl›flt›r. ‹lde ve http://www.dicle.edu.tr/fakulte/tip/dergi/yayin/11.Havakirliliginininsansagliginaetkileri.pdf adresine
01.03.2011 tarihli ziyaret.
Hava kirlili¤inin ne oldu¤u, nedenleri ve neden oldu¤u hastal›klar ve zararlar› ile maliyetleri ve
gruplar›nca da benimsenerek ilçelerde da¤›t›lacak kömürün kaynakças› belirtilmeyen bilgiler hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgiye araflt›rma ve yaz› içinde belirtilmeyen
bilgilerin kaynakças› için bkz. (Gürsoy, U., “Enerjide Toplumsal Maliyet ve Temiz ve Yenilenebilir Enerji
verilmifl olmal›d›r. Hava kirlili¤i ölçüm kalitesinin belirlenmesinin karar Kaynaklar›”, Türk Tabipler Birli¤i Yay›n›, 2004).
T.C. Çevre Bakanl›¤› (1998), “Ulusal Çevre Eylem Plan›”, www.cevre.gov.tr adresine 12.05.2003
tarihinde yap›lan ziyaret.
cihazlar› yaflama geçirilince hepsi aflamalar›na sivil toplumsal bask› Çevre Mühendisleri Odas› Bursa Temsilcili¤i’nin Bursa Çevre Durum Raporu-2009”,
http://www.cmo.org.tr/dosyalar/cdr2009/bursa.pdf 12.01.2011 tarihinde yap›lan ziyaret.
de resmi kurumlar›n emrinde ve müdahillik yap›lmal›d›r. Bursa ve Bkz. (Brown, R. L., ve ark., Dünyan›n Durumu-2000, TEMA Vakf› Yay›n›: 32, ‹stanbul, 2000).
1 nolu age.
çal›flmalar› nedeniyle cihazlar›n ‹negöl ilçelerinde yard›m amaçl› Sa¤l›k Bakanl›¤›, “Hava Kalitesinin Kontrolu Yönetmeli¤i”, içinde Çevre Sa¤l›¤› Mevzuat›, ed. by.
Güler, Ç., Çobano¤lu, Z., 1996, Ankara.
ölçümleri bafllad›¤›nda sonuçlar›n kömür da¤›t›m› ve yak›l›yorsa Bursa WHO, “Monitoring Ambient Air Quality for Health Impact Assessment”, WHO Regional Publications,
European Series, No. 85, 1999, Copenhagen.
WHO, “Air Quality Guidlines for Europe”, 2th ed., WHO Regional Publications, European Series,
do¤rulu¤u ve her zaman çal›fl›p Çimento fabrikas›nda petrokok, No.91, 2000, Copenhagen.
Dedeo¤lu, N., Çevre Sa¤l›¤› Ders Notlar›-2004, Mimograf.
çal›flmad›¤› konusunda plastik ve kat› çöp yak›lmas› Bolu “A global perspective on energy: health effects and injustices”, The Lancet, Current Issue, Volume
370, Number 9591, 15 September 2007.
kamuoyunun güvenini kazanm›fl bir örne¤indeki gibi Valilikçe Ayd›nlar, B. ve ark., “Hava Kirlili¤i Nedir, Ölçüm ve Hava Kalitesi Modelleme Yöntemleri Nelerdir?”,
Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisli¤i Bölümü, 01.02.2009.
http://www.sahakk.sakarya.edu.tr/documents/hava%20kirliligi%20ve%20modellemesi%20I.pdf
kalite kontrol ve kalibrasyon yasaklanmal›d›r. Bu amaçla ‹l ve adresine 19.01.2011 tarihli ziyaret.
Bkz. Çevre ve Orman Bakanl›¤› Türkiye Hava Kalitesi ‹zleme A¤›, http://www.havaizleme.gov.tr/Default.htm
denetimi belirli zaman aral›klar›nda ‹lçe H›fz›s›hha Kurullar›na üye adresine 2010 y›l›n›n son aylar›nda muhtelif zamanlar›nda yap›lan ziyaretler.
10 nolu dipnotta age.
özel ve kamu t›bbi tahlil s›fat›yla kat›lan sa¤l›k müdür http://www.ebilge.com/11343/%C3%9Ckemizdeki_termik_ve_hidroelektrik_santraller_nerededir.html
laboratuarlar›na benzer bir yard›mc›s› ve Toplum Sa¤l›¤› (Grup adresine 21.01.2011 tarihli ziyaret.
http://sanayi.tobb.org.tr/organize_sanayi_harita.php adresine 23.01.2011 tarihli ziyaret.
“Bakan Y›ld›z: Önümüzdeki y›l›n Sonuna Kadar 81 ‹le Do¤algaz Verece¤iz”,
düzenleme ile ve tecimsel amaçl› Baflkan› s›fat›yla) resmi ve özel http://www.enerji.gov.tr/BysWEB/faces/genel/icerik/belgeveResminiGoster.jsp;jsessionid=ac100a15
30d7893aa867bae6479c980dd4a082d0a71c.e3mPbheTb3j0aN4Ma40?file=128940 adresine 09.03.2011
olmayan güvenilir kurumlarca hekim üyelerin kan›ta dayal› (belgeli) tarihli ziyaret.
Bkz. 10 nolu kaynaktaki Çevre ve Orman Bakanl›¤› Türkiye Hava Kalitesi ‹zleme A¤› web adresi ve
(üniversite ya da uluslararas› ya da konuflmalar yapmalar›, görev ve Refik Saydam H›fz›s›hha Merkezi Baflkanl›¤›n›n
http://www.rshm.gov.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=161&Itemid=508 adresine,
Adana, Antalya, Bursa ve Osmaniye Meteoroloji, Sa¤l›k Müdürlükleri ve ‹l Belediyeleri web sayfalar›na
farkl› bakanl›klara ba¤l› ulusal sorumluluklar› gere¤idir. yap›lan 12.01.2011 tarihli ziyaretler.
http://sanayi.tobb.org.tr/organize_sanayi2.php?il=16&adi=BURSA&toplam=13 adresine 22.03.2011
uzman kalibrasyon kurumlar›nca) tarihli ziyaret.
http://www.bursa.bel.tr/?baslik=bursa-da-5-evden-3-u-dogalgaz-
yap›lmal›d›r. Bursa merkezinde ve kirlili¤in yo¤un kullaniyor&bolum=haber&id=4797&kid=5
http://www2.cedgm.gov.tr/icd_raporlari/bursaicd2008.pdf
3 nolu dipnotta age.
oldu¤u ilçelerinde NOx ve dolay›s› http://www.bsm.gov.tr/cevre_havakalite.asp adresine 12.01.2011 tarihinde yap›lan ziyaret.
http://bursa.cevreorman.gov.tr/Bursa/AnaSayfa/resimliHaber/11-01-
‹l’e, ilçeleri ile bir bütün olarak ile O3 kirlili¤inin önlenebilmesi için 31/Marmara_B%c3%b6lgesi_Hava_Kalitesi_E%c5%9fle%c5%9ftirme_Projesinin_%e2%80%9c
Yer_Se%c3%a7imi%e2%80%9d_ile_ilgili_%c3%87al%c4%b1%c5%9fma_Program%c4%b1_t
bak›lmal› ve geçmifl y›llarda önlemler düflünülmeli ve en kal›c› amamland%c4%b1.aspx?sflang=tr
(22) nolu dipnotta age.
ölçüldü¤ü için bilinen ve bütün çözüm olarak elektrikli tafl›tlar ve http://www.bursacevreorman.gov.tr/cysbursahava.htm 12.01.2011 tarihinde yap›lan ziyaret.
Nilüfer Belediyesi Sa¤l›k ‹flleri Müdürü Dr. fieref Tuzcu ile yap›lan 09 Aral›k 2010 tarihli internet
y›llarda Türkiye’de havas› en kirli ilk rayl› toplu ulafl›m modelleri zaman yaz›flmas›.
(14) nolu dipnotta age.
www.bursa.bel.tr/.../ HAVA%20K‹RL‹L‹⁄‹N‹N%20KONTROLÜ%20VE%20ÖNLENMES‹.ppt, adresine
befl ilçeden biri olan ‹negöl baflta geçirmeden tasarlanmas› için 10.03.2011 tarihli ziyaret.
Yorulmaz, S. Ve ark., “Meteorolojik Parametrelerin Bursa Atmosferinde Ölçülen Uçucu Organik Bileflik
olmak üzere ilçelerde baflta “azot toplumsal talep yükseltilmeye Konsantrasyonlar› Üzerindeki Etkisi”,
(26) nolu dipnotta age.
(5) Nolu dipnotta age.
oksitler” ve “ozon” olmak üzere hava çal›fl›lmal›d›r. Buna ra¤men tabii ki (5) Nolu dipnotta age.
“EK:I- 2010-2011 K›fl Sezonu ‹çin Kullan›lmas› Gereken Yak›tlara Göre ‹l ve ‹lçe Gruplar›”,
kirlili¤inin bütün klâsik kirleticilerini çevremizde en çok kullan›lan yak›t http://gumushane.cevreorman.gov.tr/Gumushane/New%20folder%20(4)/Hava_Kir_Kont_ve_Onlen
mesi_Genelges_2010_14%20(1).pdf adresine 10.03.2011 tarihli ziyaret.
izleyen birer ölçümü istasyonu ve gazlarla en çok karfl›laflma http://www.haber27.com/interview_detail.php?id=76 adresine 10.03.2011 tarihli ziyaret.
“Samsun ‹li 2010/9 Nolu M.Ç.K. Karar› 2010/2011 Y›l› K›fl Dönemi Is› Yak›t Program›”,
kurulmas› hekim ve sa¤l›ktan olana¤›m›z vard›r ki bunlar›n http://samsun.cevreorman.gov.tr/samsun/anasayfa/tumduyuru/10-10-
27/2010_9_Nolu_M_%C3%87_K_Karar%C4%B1_2010_2011_Y%C4%B1l%C4%B1_K%C4%
sorumlu bütün örgütlerce talep bafl›nda fosil yak›tlar gelir. Tek bir B1%C5%9F_D%C3%B6nemi_Is%C4%B1_Yak%C4%B1t_Program%C4%B1.aspx?sflang=tr
http://samsun.cevreorman.gov.tr/samsun/anasayfa/tumduyuru/10-10-
27/2010_9_Nolu_M_%C3%87_K_Karar%C4%B1_2010_2011_Y%C4%B1l%C4%B1_K%C4%
edilmelidir. Kent için yeterli ve kenti uzman ve yaz› ile sorunun çözümleri B1%C5%9F_D%C3%B6nemi_Is%C4%B1_Yak%C4%B1t_Program%C4%B1.aspx?sflang=tr adresine
10.03.2011 tarihli ziyaret.
temsil edecek say›da tam otomatik eksikli olur. Bu nedenle çok uzmanl›, “Kalitesiz Kömür Sorunu Çözülüyor”, http://www.oncurtv.com/news_detail.php?id=21571 adresine
10.03.2011 tarihli ziyaret.