Page 69 - Hekimce Bakış Dergisi 85. Sayı
P. 69

Hekimce Bakış  83


                                   ÖMER ŞİFAİ





                                   “BURSALI ÖMER ŞİFAİ,


                                   BURSA’NIN HEKİM DEDESİ”


               18.Yüzyılda yaşamış hekimlerimizdendir. Her ne
               kadar Bursa’lı diye tanınsa da aslen Sinop’ludur.
               Sinop’un Akliman köyünde doğmuştur.
               Doğum yılı bilinmemektedir. Şeyh Hasan
               Fatin’in oğludur. Medresede okudu. Mevlevilik
               tarikatına girdi ve “dedelik” derecesine yükseldi.
               Önce Konya’da, sonra Kahire’de tıp eğitimi
               alan Ömer Şifai, birçok yerde çalıştıktan  sonra
               Bursa’ya gelmiş ve ölünceye kadar Bursa’da
               yaşamıştır. Kaf ilmi denilen kimya ile uğraşmış,
               uzun yıllar Bursa Yıldırım Darüşşifası’nda
               hekimlik ve başhekimlik yapmıştır.                Ömer Şifai’nin Bursa Pınarbaşı Mezarlığı’nda
                                                                 bulunan mezarı. Mezar, 1958 yılında Bursa-
               Her ne kadar İslam kültürü ile yetişmişsede       Bilecik Tabip Odası tarafından yaptırılmıştır.
               yaşadığı dönemde Osmanlı’da birçok hekimde
               görülen “batılaşma” izleri Ömer Şifai’de        Türkçe dışında Arapça, Farsça, Fransızca
               de görülür. Çağdaşı Ali Münşi gibi Ömer         ve Latince bilen Ömer Şifai 1746 (1742 ?,
               Şifai’de 16.Yüzyılda yaşamış olan Paracelsus    1747?) yılında vefat eder. Bursa’da Pınarbaşı
               (1493-1541) tarafından ortaya atılan, 17. ve    Mevlevihanesi’nin karşısındaki mezarlığa
               18.Yüzyıl’da büyük gelişme gösteren “iatrokimya   (Pınarbaşı Mezarlığı) defnedilir. 1950’li yıllarda,
               akımının” etkisi altında kalmıştır.             her 14 Mart Tıp Bayramı’nda, Atatürk Anıtı’nda
                                                               yapılan törenden sonra hekimler tarafından
               Ömer Şifai, 1704 senesinde hastalıkların        ziyaret edilen Ömer Şifai’nin mezarı, 1958
               tedavisinde kimyadan faydalanma konusunda       yılında Bursa-Bilecik Tabip Odası tarafından
                                       bir dizi küçük kitap    yeniden yaptırılır.
                                       (risale) yazmıştır.
                                       Yazdığı kitaplar        Başlıca eserleri:
                                       doktor Paracelsus’un    •  El-Cevher-ül-Ferid fi Tıbb-il-Cedid (hekim
                                       kitaplarından           Salih Efendi’nin Paracelsus’tan yaptığı Arapça
                                       tercümedir. Bu          çevirinin Türkçe çevirisi).
                                       dönemde Osmanlı’da      •  Hülasat-ül Ebdan (Bedenlerin Özü).
                                       tıp Calinus ve İbn-i
                                       Sina taraftarıydı. Yeni   •  Minhac-üt Tıp (Tıp Klavuzu).
                                       tıp akımı, hekimler     •  Mürşidü’l-Muhtar fi İlmi’l-Esrar (Simya İlmi
                                       arasında taraftar       Klavuzu,  biyokimya ve farmakoloji ile ilgili
                                       bulunca çıkarılan bir   çeviri).
                                       ferman ile yasaklanır.
                                       Fermana rağmen Ömer     •  Kanun-il İrşad (Yol Gösterme Yasası).
                                       Şifai çalışmalarını     •  Müfredat fi’t-Tıbb.
                                       sürdürür.

              Ömer Şifai’nin Bursa Pınarbaşı mezarlığında
              bulunan arapça yazılı eski mezar taşı.          KAYNAK:
                                                              • kurumsal.kultur.gov.tr/turkiye/genel/kimlerleunlu/omer-sifai-dede-1746
              Baki Allah, merhum ve mağfurun-leh tabib-i      • dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/821/10423
              hazık lokman-ı zaman Bursevi Ömer Efendi        • www.baktabul.net/tarih/242949-bursali-omer-sifai-bursanın -hekim-dedesi.
              ruh-ı şeriflerine el fatiha, sene 1155.         • hakkındabilgial.com.biyografiler/sairler-kimdir/4586-omer-sifai-efendi-kimdir.
   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74