Page 69 - Hekimce Bakış Dergisi 85. Sayı
P. 69
Hekimce Bakış 83
ÖMER ŞİFAİ
“BURSALI ÖMER ŞİFAİ,
BURSA’NIN HEKİM DEDESİ”
18.Yüzyılda yaşamış hekimlerimizdendir. Her ne
kadar Bursa’lı diye tanınsa da aslen Sinop’ludur.
Sinop’un Akliman köyünde doğmuştur.
Doğum yılı bilinmemektedir. Şeyh Hasan
Fatin’in oğludur. Medresede okudu. Mevlevilik
tarikatına girdi ve “dedelik” derecesine yükseldi.
Önce Konya’da, sonra Kahire’de tıp eğitimi
alan Ömer Şifai, birçok yerde çalıştıktan sonra
Bursa’ya gelmiş ve ölünceye kadar Bursa’da
yaşamıştır. Kaf ilmi denilen kimya ile uğraşmış,
uzun yıllar Bursa Yıldırım Darüşşifası’nda
hekimlik ve başhekimlik yapmıştır. Ömer Şifai’nin Bursa Pınarbaşı Mezarlığı’nda
bulunan mezarı. Mezar, 1958 yılında Bursa-
Her ne kadar İslam kültürü ile yetişmişsede Bilecik Tabip Odası tarafından yaptırılmıştır.
yaşadığı dönemde Osmanlı’da birçok hekimde
görülen “batılaşma” izleri Ömer Şifai’de Türkçe dışında Arapça, Farsça, Fransızca
de görülür. Çağdaşı Ali Münşi gibi Ömer ve Latince bilen Ömer Şifai 1746 (1742 ?,
Şifai’de 16.Yüzyılda yaşamış olan Paracelsus 1747?) yılında vefat eder. Bursa’da Pınarbaşı
(1493-1541) tarafından ortaya atılan, 17. ve Mevlevihanesi’nin karşısındaki mezarlığa
18.Yüzyıl’da büyük gelişme gösteren “iatrokimya (Pınarbaşı Mezarlığı) defnedilir. 1950’li yıllarda,
akımının” etkisi altında kalmıştır. her 14 Mart Tıp Bayramı’nda, Atatürk Anıtı’nda
yapılan törenden sonra hekimler tarafından
Ömer Şifai, 1704 senesinde hastalıkların ziyaret edilen Ömer Şifai’nin mezarı, 1958
tedavisinde kimyadan faydalanma konusunda yılında Bursa-Bilecik Tabip Odası tarafından
bir dizi küçük kitap yeniden yaptırılır.
(risale) yazmıştır.
Yazdığı kitaplar Başlıca eserleri:
doktor Paracelsus’un • El-Cevher-ül-Ferid fi Tıbb-il-Cedid (hekim
kitaplarından Salih Efendi’nin Paracelsus’tan yaptığı Arapça
tercümedir. Bu çevirinin Türkçe çevirisi).
dönemde Osmanlı’da • Hülasat-ül Ebdan (Bedenlerin Özü).
tıp Calinus ve İbn-i
Sina taraftarıydı. Yeni • Minhac-üt Tıp (Tıp Klavuzu).
tıp akımı, hekimler • Mürşidü’l-Muhtar fi İlmi’l-Esrar (Simya İlmi
arasında taraftar Klavuzu, biyokimya ve farmakoloji ile ilgili
bulunca çıkarılan bir çeviri).
ferman ile yasaklanır.
Fermana rağmen Ömer • Kanun-il İrşad (Yol Gösterme Yasası).
Şifai çalışmalarını • Müfredat fi’t-Tıbb.
sürdürür.
Ömer Şifai’nin Bursa Pınarbaşı mezarlığında
bulunan arapça yazılı eski mezar taşı. KAYNAK:
• kurumsal.kultur.gov.tr/turkiye/genel/kimlerleunlu/omer-sifai-dede-1746
Baki Allah, merhum ve mağfurun-leh tabib-i • dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/821/10423
hazık lokman-ı zaman Bursevi Ömer Efendi • www.baktabul.net/tarih/242949-bursali-omer-sifai-bursanın -hekim-dedesi.
ruh-ı şeriflerine el fatiha, sene 1155. • hakkındabilgial.com.biyografiler/sairler-kimdir/4586-omer-sifai-efendi-kimdir.