Page 69 - Hekimce Bakış 95. Sayı
P. 69
Dr. Mete Tan, işin başına geçer geçmez kolları sıvadı
ve hekimlerin aynı anda hem kamuda, hem de özel
muayenehanelerinde çalışmalarının önünü kapatan “Tam
Gün Yasası”nı yaşama geçirdi. Dr. Mete Tan, Türk Tabipleri
Birliği’nin 28. Büyük Kongresi’nde yaptığı konuşmada
“tam süre ilkesinin yaşamının amacı ve övüncü olduğunu” 1978 yılında uygulamaya
söyler. Bunun gerekli olduğuna inanıyordu. Yasa, doğru konan Tam Gün Yasası’nın
hekimlik ideali ile hazırlanmıştı ancak tahmin edileceği mimarı dönemin Sağlık ve
gibi, hala nasıl olması gerektiği tartışılan tam gün yasasının, Sosyal Yardım Bakanı
o dönemde de muhalifi çoktu. Üstelik bu muhalefet Adalet Dr. Mete Tan
Partisi’nden olduğu kadar CHP içinden de geliyordu.
Fakat muhalifler engel olamadı ve Tam Gün Yasası,
29.6.1978 günü, 2162 Sayılı “Sağlık Personelinin Tam Süre
Çalışma Esaslarına Dair Kanun” adı altında yayımlanarak, dr. mETE TaN
yürürlüğe girdi. Cumhuriyet tarihinin 12 Ocak 1961
tarihinde yürürlüğe giren 224 Sayılı “Sağlık Hizmetlerinin 1929 yılında Afyonkarahisar’da doğdu. IX.Dönem
Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun” ile birlikte sağlık Afyonkarahisar milletvekili Dr. Avni Tan’ın oğludur. İlk,
alanında ikinci büyük kilometre taşı oluşmuştu. orta ve lise eğitimini Afyonkarahisar’da gördü. 1953
yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun
Yasa, uzun ömürlü olmadı. Yasanın mimarı Dr. Mete Tan’la oldu. Lisansüstü eğitimini aynı yerde tamamlayarak 1956
yaptığımız röportajda okuyacağınız gibi farklı nedenlerden yılında Kulak-Burun- Boğaz Hastalıkları Uzmanı oldu.
bekleneni vermedi ve 12 Eylül askeri darbesi sonrası, 30 Vatani görevini yedek subay olarak Ankara’da yaptıktan
Aralık 1980 tarihinde yürürlükten kaldırıldı. sonra mesleki görgü ve bilgisini artırmak üzere Almanya’ya
gitti. Yurda dönüşünde TCDD Eskişehir Hastanesi KBB
Kliniği’ne şef olarak atandı. Bu görevi 12 yıl sürdü. Uzun
Dr. Mete Tan’ın da belirttiği gibi yasanın kalıcı
olmamasının en önemli sebebi yüksek enflasyonun süre Eskişehir- Kütahya Tabip Odası Başkanlığı yaptı.
TCDD Hastanesi Başhekimi iken 1973 yılında yapılan
yarattığı ücret tutarsızlığıydı. Kamuda kalan hekimlere seçimlerde Adalet Partisi’nden milletvekili seçildi.
vadedilen tazminatlar bir yıl sonra enflasyon sebebi ile
komik rakamlara dönüyordu. Bu nedenle hızla kamudan Dr. Mete Tan, siyasete girene kadar olan mesleki yaşamında
kopmalar başladı. Bu kopuşlar hükümette zaten belirsiz hareketli bir hekimdi. Tabip Odası Başkanlığı yanında
olan siyasal ortamın yarattığı gerginlikle beraber panik Kızılay İdare Heyeti Üyesi, Türk Demiryolcu Dernekleri
başlattı. Zaten muhalefet görerek kanunlaşmış olan “Tam Federasyonu İdare Heyeti Üyesi ve Sağlık Sözcüsü oldu.
Gün Yasası”, bir süre sonra ateşten top gibi kimsenin eline Çeşitli mesleki makaleler, gazete yazıları yazdı. Meclis’e
almak istemediği bir hale geldi. Memleketin her tarafından girdikten sonra da aynı şekilde enerjik bir milletvekili oldu.
birer ikişer hekimlerin istifa haberleri geliyordu. Yasa, su Meclis İdare Amirliği yaptı. Bütün hayali Sağlık ve Sosyal
alan tekne gibi delik deşik olmuş, sağlık alanında büyük bir Yardım Bakanı olabilmekti. Bakan olmayı bu kadar çok
batışa doğru gidiyordu. Geri dönüş, yenilgiyi kabulleniş isteme sebebi tıp mesleği ile ilgili yanlışları düzeltip, daha
olacağı ve muhalefetin eline büyük bir koz verileceği için iyi sağlık politikaları oluşturabilmekti.
çok zordu.
Dr. Mete Tan, 1977 seçimlerinde yine Adalet Partisi’nden
Dr. Mete Tan’ın “Tam Gün Yasası” getirmek uğruna siyasi milletvekili oldu ve meclise girdi. Kurulan II. Milliyetçi
pazarlıklara adının karışmasını bile sineye çekmiş olması Cephe Hükümeti’nde hem kendisi hem de temsil ettiği
hiç şüphesiz içindeki ideal dürtüsüdür. Ömrü boyunca Afyonkarahisar adına Bakanlık beklerken, Demirel, Dr.
her zaman şerefli ve şaibesiz bir mesai hayatı sürmüş Mete Tan’a bakanlık vermedi. Bunun üzerine zaten
ve adı üzerinde hiçbir leke olmayan Dr. Mete Tan’ın sancılı kurulmuş olan koalisyondan ve partisinden istifa
şanssızlığı, “Tam Gün Yasası”nı memleketin en karanlık etti. Güneş Motel görüşmelerinde kendisine Bakanlık
günlerinde uygulamaya kalkmış olmasıydı. Türkiye, sözü verilmesi üzerine CHP’ye geçerek Bülent Ecevit
o yıllarda anarşiyle, terörle, yokluklarla boğuşuyordu. başkanlığında kurulan 42.Hükümet’te Sağlık ve Sosyal
Maraş Katliamı’nda yüzlerce kişi ölmüştü. Her gün terör Yardım Bakanı oldu. Dr. Mete Tan’ın 5 Ocak 1978 tarihinde
olaylarında en az 30 kişinin ölüm haberi geliyordu. Tüpgaz, başlayan bakanlığı Bülent Ecevit Hükümeti’nin istifa ettiği
margarin, sigara, ekmek saatlerce kuyruk bekleyerek 12 Kasım 1979, milletvekilliği ise 12 Eylül askeri darbesine
alınıyordu. Hiç şüphesiz istikrarlı bir siyasi ortam olsaydı kadar sürdü. Darbe sonrası İstanbul’a yerleşti. 1986 yılında
“Tam Gün Yasası”, başarılı olabilirdi. Demokratik Sol Partiye üye oldu ancak aktif siyaset
yapmadı. Almanca ve Fransızca bilen Dr. Mete Tan evli ve
iki çocuk babası idi. 2016 yılında vefat etti.
Hekimce Bakış 69