İktidar milletvekilleri tarafından hazırlanan ve yaklaşık 200 bin hekimi ilgilendiren torba yasaya oğun itiraz var. Teklifin yasalaşması halinde hekimlerin riskli ameliyat, tedavi ve başka tıbbi işlemleri yapmaktan kaçınacağı öngörülüyor. Hekimler, “Muska yazıp mı gönderelim?” diye soruyor.
20 Mart’da TBMM başkanlığına sunulan, ‘İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin bugün de TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. Meslek örgütleri, sendikalar, uzmanlık dernekleri, hekimler söz konusu teklifin hepten geri çekilmesini istiyor.
Teklifteki en ciddi sorun, komplikasyon (öngörülebilen, istenmeyen etkiler) – malpraktis (hekim hatası) ayrımının ortadan kaldırılması. Tasarıda, meslek icrasının 15 günden, üç yıla kadar yasaklanmasını gerektiren fiil ve haller arasında, meslek icrası esnasında ölüme veya engelliliğe neden olmaksızın sağlığın kısa süreli ve geçici olarak bozulmasına yol açmak, personele, hastalara ve hasta yakınlarına fiili saldırıda bulunmak, meslek icrasına ilişkin mevzuata aykırı işlem ve uygulama yapmak yer alıyor.
‘Tanımlar belirsiz ve bilimsel değil’
Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Başkanı Dr. Ali İhsan Ökten teklifin son derece ciddi sorunlara yol açacak maddeler içerdiğini söyledi: “Hazırlayan milletvekilleri örtülü bir şekilde, komplikasyon ve malpraktis ayrımını ortadan kaldırmış. Malpraktis kavramını kendilerince yeniden tanımlanmış. Meslekten men cezası verilecek durumlar, yoruma açık, belirsizliğe yol açacak muğlak ifadeler. ‘Meslek icrası esnasında ölüme veya engelliliğe neden olmaksızın sağlığın kısa süreli ve geçici olarak bozulmasına yol açmak’ veya ‘meslek icrası esnasında bir kişinin ağır engelliliğine veya ölümüne neden olmak’ gibi tanımlamalar açık olmadığı gibi bilimsel ölçütleri içermiyor. Geçmesi halinde hayati risk barındıran tıbbi işlemleri gerçekleştiren hekimlerin sayısı daha da azalır.”
‘Sağlık Bakanlığı yargının yerini almak istiyor‘
Teklifte, TTB’ye yasayla tanınan meslek etik kurallarını koruma, geliştirme ve hekimleri etik ilkelere göre denetleme yetkisi elinden alınarak, Sağlık Bakanlığı Sağlık Meslekleri Kurulu’na verilmek isteniyor.
Yani kurulun yetkileri daha da genişletiliyor. Ökten hiçbir bürokrata, bu denli muğlak yetkilerle hekimleri mesleğinden men etme yetkisi tanınamayacağını belirterek, şöyle devam etti: “Amacın TTB’nin yetkilerini azaltmak olduğu açık. Böylece belirsiz tanımlarla karar vermelerinin önü açılıyor. Sağlık Bakanlığı yargının yerini almak istiyor.”
Torba yasada aile hekimliğiyle ilgili önemli bir düzenleme de yer alıyor. Buna göre, sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve kontrolü ile koruyucu sağlık hizmetlerinin standartlara uygun yerine getirilmemesi yani bakanlığın belirlediği performans hedeflerine ulaşılamaması halinde sözleşmeleri yenilenmeyebilecek.
Ökten, “Bu hiçbir hukuksal belirlilik ve kanuni güvence içermiyor. Aile hekimlerini asıl görevi olan koruyucu sağlık hizmetlerinden ziyade sadece performans yapmaya zorluyor. Bu haliyle idareye keyfiyete varabilecek son derece geniş takdir yetkisi veriyor” dedi.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) açıklamasında, sağlık alanıyla ilgili düzenlemelerin son yıllarda sürekli torba kanunlarla yapıldığını ve aceleye getirildiğini söyledi.
Kanunlar yapılırken işkolundaki emek ve meslek örgütlerinin görüşüne dahi başvurulmadığını vurgulayan sendika, “Sağlık alanı yaz boz tahtasına dönüştürüldü. İtiraz noktalarımızın düzeltilmesi ya da yasanın geri çekilerek ilgili tüm taraflarla birlikte yaşanan tüm sorunların çözümü odaklı bir çalışma yapılmasını bekliyoruz” dedi.
‘Sahte doktor bu kadar cezalandırılmadı’
Hekim Birliği Sendikası şöyle uyardı: “Kamuoyunda sahte doktor olarak tanınan 21 yaşındaki A.Ö. tahliye edildi. Doktorluk gibi insan hayatına bire bir dokunan böyle bir meslekte sahtecilik en ağır biçimde cezalandırılmıyorken, mesleğini en iyi biçimde yapmaya çalışan, bu uğurda gençliklerini feda eden doktorlar meslekten men edilmeye çalışılıyor. Bürokrasinin adeta hekimleri gözden çıkaran yaklaşımlarını anlamak mümkün değil. Bu tür yasal düzenlemeler defansif dediğimiz; hastasına dokunmaktan, tedavi etmekten çekinen, gereksiz ve fazla tetkike ve sevke yönlendiren uygulamaların artmasına sebep olabilir.”
Birlik ve Dayanışma Sendikası, hekimlere rağmen, hekimlerden görüş almadan kanun taslakları hazırlanmaması çağrısında bulundu.
Söz konusu değişikliklerin kabul edilemez olduğunu belirten sendika açıklamasında, şunlar dendi: “Hekimleri malpraktis ve meslekten men korkusuyla başbaşa bırakan, aile hekimlerini performans tutturulmazsa sözleşme yenilenmemesi kaosuna düşüren, hekimlik kanununda değişiklik öngören kanun taslağı komisyondan geri geçilmeli.”
Tabip-Sen ise şu açıklamayı yaptı: “Hekimliğin hikmet sahibi olmak ve sanatkarlık olduğunu unutup hekimleri hasta bakma memuru sananlar, mesleğimizi onurumuzu ayaklar altına alarak hazırlanan yasa tasarısına bir de not düşmüşler: “Meslekten sürekli men edilmesine karar verilen Devlet memurları istekleri hâlinde, mesleği ile ilişkisi bulunmayan durumlarına uygun başka bir kadroya atanır, aksi halde görevleri sona erer.” Hekim olmak o kadar kolay mı? Hekimi men etmek bu kadar kolay mı?”
Rutin uygulamaları zorlaştıracak
Kanun teklifi içinde, hekimlerin ve tüm sağlık çalışanlarının görevlerini tam ve doğru şekilde yapmalarına engel düzenlemelerin de bulunduğunu, bunun endişe yarattığını belirten Türk Nöroloji Derneği, görüşlerini şöyle ifade etti: “Tanımı çok iyi yapılmayan bazı ifadeler, hekimlerin mesleklerinden uzaklaştırılma cezası verilmesine kadar varan düzenlemeleri içeriyor. Bu mesleğini hakkı ve doğru bilgiyle yürüten tüm sağlık çalışanlarının rutin uygulamalarını çok zor bir hale getirecek ve mesleğin özgüven içinde yapılmasına büyük zarar verecek. Hastaneler, poliklinikler ve bu günlerde afet bölgesinde büyük bir özveriyle çalışan bizler mesleki sorunlarımız için düzeltmeler beklerken; böyle bir durumla karşılaşmanın üzüntüsüyle, ilgili maddelerin tasarıdan acilen çıkarılmasını talep ediyoruz.”
‘Sahte doktor bile daha az ceza alıyor’
Hekimler sosyal medya hesapları üzerinden itirazlarını dile getirdi.
Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Arif Verimli: “Hekimler karşısında oturan hastaya ‘Allah şifanı versin’ deyip gönderecek mi? Muska mı yazacak? Böyle muğlak bir ifadeli kanun maddesi tüm hekimleri korkutur ve hasta yararına da değil.”
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Prof. Dr. Cem Baykal: “Sağlık Bakanlığı’na konudan en uzak ziraat mühendisi oturtsan böyle saçma sapan işler yapmaz, amacı meçhul ve garip böyle kanunlar çıkartmaya çalışmaz.”
Acil tıp uzmanı Prof. Dr. Şervan Gökhan: “Bu yasayı kim hazırlamışsa sahadan ve tıbbi uygulamaların olası komplikasyonlarından bihaber sanki… Defansif tıp zaten vardı şimdi katlanarak artacak. Komplikasyon ihtimali olan hiçbir işlem artık kolay kolay yapılmayacak. Riskli işlemlerden hekimler kaçınacak. Aşırı tetkik istenecek ve hastanelerdeki sıkışıklık daha da artacak.”
Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Gökben Hızlı Sayar: “23. madde der ki tedavi, müdahale sağlıkta kısa süreli ve geçici bir bozulma yapsa dahi meslekten men ederim. İlaç verirsin tansiyon düşer, kabızlık olur, cinsel isteksizlik yapar. Nasıl çalışacağız, muska mı yazalım, dua mı edelim? Yan etki, komplikasyon, istenmeyen etki, hata değil tıbbi risktir. Bu hekim hatası değil ki hekimi meslekten men edesiniz. Bu yasa hukuka, bilime, aklı selime aykırıdır.”
Dr. Feza Şen: ”Depremde binlerce ölüm var, meslekten kimleri men ettiniz? Hekimler gönüllü deprem bölgesine koştu, karşılığı bu yasal düzenleme mi? Hakkaniyet nerede?”
Dr. Yusuf Eryazğan: “Bu kadar uzun uzun yazmayın. ‘Bu mesleği bilimsel ahlaki vicdani görüşünüzle yapmayın siyasetin kuklası olun’ diye bir madde koyun olsun bitsin! Sayın Sağlık Bakanı bizde sizi siyasetten, bakanlıktan men ediyoruz bir ömür. Hekimler bir rahat nefes alsın!”
Alıntı: diken.com.tr