Page 53 - Hekimce Bakış Dergisi 100. Sayı
P. 53

tanısı iyi bilinmesine rağmen hayatı   İlk bilişsel çarpıklık neredeyse ıskalama   Slot makinesi oyuncularında başlat
            boyunca kendisine eşlik eden     etkisi, en iyi slot makinesi oyunuyla   düğmesine bilgisayar yerine kişisel
            kumar bağımlılığı ise yaygın olarak   anlaşılabilir. Başlat düğmesine   olarak basmanın önemli pozitif etki
            bilinmemektedir. Bilim insanları   bastıktan sonra –aynı sırada üç   oluşturduğu yaygın bir inanıştır ve bu
            Dostoyevski’nin epilepsi ve kumar   özdeş figür (yani elma-elma-elma)   nörogörüntüleme ile gösterilmiştir.
            bağımlılığı ile kumar bağımlılığı/  göründüğünde kazanma gerçekleşir.   Yazımızı Dostoyevski’nin erkek
            bozukluğundaki bilişsel çarpıtmalar   Elma-elma-portakal sonucu   kardeşine yazdığı birkaç cümleyle
            üzerine edebi ve bilimsel bir inceleme   kazanmaz ama kumar bozukluğu   bitirelim.
            yapmışlardır. Sonuç olarak kumar   olan kişi bunu saf bir kayıp olarak
            oynamasındaki patoloji, insular lob   tanımlamaz,                 ‘Wiesbaden’de bir sistem icat ettim,
            hasarı ile ilişkili bulunmuştur.                                  gerçekten, hemen denedim ve
                                                                              1000 frank kazandım. Ertesi gün
            Büyük Rus edebiyatçısı yetişkin                                   heyecanlanıp icat ettiğim sistemden
            yaşantısının neredeyse tamamında                                  ayrıldım ve hemen kaybettim.
            patolojik kumar tutkusuyla baş                                    Akşam tekrar sistemin katı haline
            etmeye çalışmıştır. Birkaç defa tüm                               döndüm ve kısa sürede, zorluk
            servetini rulette kaybetmiş hatta                                 çekmeden 3000 frank kazandım.
            Kumarbaz romanını bu illetin yol açtığı                           Keyifle Baden’e geldim, masalara
            borçları ödeyebilmek için ciddi                                   gittim, çeyrek saat içinde 600 frank
            zaman baskısı altında yazmıştır.
                                                                                kazandım. Bu iştahımı kabarttı.
            Kumar bağımlılığı/bozukluğu,                                                Sonra birden kaybetmeye
            Patolojik Kumar Oynama                                                      başladım, kendimi kontrol
            (PKO) adlandırmasıyla artık                                                 edemedim ve her şeyi
            bir psikiyatrik tanı kabul                                                 kaybettim. Bundan sonra
            edilmekte ve DSM-5                                                         size Baden’den yazdım.
            Ölçeğinde ‘Maddeyle İlgili                                                Gönderdiğiniz parayı
            Olmayan Bozukluklar’ olarak                                              aldım ve oynamaya gittim.
            sınıflandırılmaktadır. Genetik,                                          4 napolyondan başlayarak
            nörokimyasal ve nörobiyolojik                                           yarım saatte 35 napolyon
            alt yapısı olduğu düşünülen kumar                                      kazandım bu inanılmaz
            bozukluğunun patofizyolojisi tam   kazanmaya daha yakın olduğunu   şansa güvendim, riske girdim ve
            olarak anlaşılamamış olsa da,    iddia eder. Bu çarpıklık insular   tüm napolyonları kaybettim’. Hasta
            artmış dürtüsel davranış, riskli   lobun bazı bölgelerindeki aktivasyon   olmasaydı o muhteşem romanları
            karar verme, artan duyu arayışı,   artışıyla ilişkilendirilmiştir.  yazabilir miydi?
            bilişsel çarpıklıkların varlığı, artmış                           Ne dersiniz? Dostoyevski sizin hastanız
            kompulsivite ve ödül duyarlılığı da   İkinci bilişsel çarpıtma, kumarbazın   olsaydı onu iyileştirir miydiniz?
            dahil olmak üzere bir dizi çekirdek   yanılgısı (Monte Carlo yanılgısı),
            fenotipin yer aldığı konusunda geniş   yazı-tura oyunu sırasında 34 tura
            bir fikir birliği oluşmuştur.    geldikten sonra (çok nadir olabilir
                                             ancak mümkündür) kumarbaz artık
            Kumar bozukluğu olan hastaların   yazı geleceğini düşünür (ancak    Kaynaklar:
            karar verme süreçlerinde üç      şans teorik olarak yine yüzde
            ana bilişsel çarpıklık dikkat    ellidir). Nörogörüntüleme sonucu   1.The possible role of the insula in the
                                                                                epilepsy and the gambling disorder of
            çekmektedir. Bunlardan birincisi   insular korteks hasarı olduğu bilinen   Fyodor Dostoyevsky, J Behav Addict.
            ‘Neredeyse Iskalama Etkisi’, ikincisi   hastaların bu iki bilişsel çarpıtmaya   2016.
            ‘Kumarbazın Yanılgısı’ ve üçüncüsü   duyarlı olmadığı gösterilmiştir.   2.The epileptic experience in the
            ‘Kontrol Yanılsaması’dır. Bu üç                                     works of Dostoyevsky and Machado
            bilişsel bozukluğun tamamında    Üçüncü bilişsel çarpıtma ise kontrol   de Assis, Epilepsy Behav. 2019 April.
            nörogörüntüleme yoluyla insular   yanılsaması denilen ve kumar sürecine   3.Kumar Oynama Bozukluğu: Genel
            tutulum gösterilmiştir.          kişisel katılımın, kazanmak için olumlu   Bir Bakış, Bağımlılık Dergisi. 2018.
                                             etki yapacağına dair yanlış inanıştır.



                                                                                                       hekimcebakis.org  53
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58