Page 13 - Hekimce Bakış Dergisi 101. Sayı

Hieronymus Bosch
“The Cure of Folly” 1494.

Hieronymus Bosch’un “Aptallığın vardır. Farklı bir yorum olarak lale özellikle eklenmiştir.
Tedavisi” resmi bu çılgın tedaviye ve o ticaretinin, dönemin en çok para
getiren işi olması nedeniyle, boş Lubbert'i aptallıktan kurtaracak
ve maddi kaygılar güdülen bir iş olan taş, bir başka bakış açısıyla;
yapıldığına ait bir göndermede rahip ve rahibenin beklediği servet
olabilir. ve kontrol mekanizmasının mihenk
taşına dönüşebilir. Lubbert tıp ve din
Tabloda müdahale edilen sayesinde aptallıktan kurtulabilse(?)
kişi, beyaz bir kıyafetle, özel bile rahip ve rahibenin onun
bir sandalyeye, göğsünün üzerinden gücü ele geçirerek, arzu
altından bir bezle bağlanmış ve edilen normal olma ve düzenin

dönemki cahilliğe sağlam bir ironi ile
yaklaşmaktadır. Cerrahi operasyonu ayakkabıları çıkarılıp sandalyenin devamı sayesinde kurulacak
yapan kişinin kafasındaki huni, onun altında bir bölüme yerleştirilmiş hükümranlığı sağlanacaktır. Öyleyse,
bir şarlatan olduğunu betimler. olarak resmedilmiştir. Bize bu durumda delilik ve aptallık taşının
Cerrahın yanında siyah cüppesiyle bakışı aptallık veya delilikten kafasından çıkarılmasını talep eden
bir din görevlisi elinde gümüş bir testi çok çaresizliğini yansıtır. Resmin kişi gerçekte Lubbert değildir, o
ile ya hastaya telkin ya da cerraha yukarısında ve aşağısında yer alan sadece talep ettirilmiştir.
yardım etmektedir. Bu işlemi izleyen, altın renkli Gotik yazıtta şöyle Michel Foucault, Deliliğin Tarihi’nde,
başının üzerinde kutsal kitap olan yazmaktadır: deliliğin gündelik yaşamın bir parçası
rahibe kadının da ressam Bosch “Meester snyt die keye ras sayıldığı, kaçıklarla çılgınların
tarafından dönemin aptallığının bir Myne adı Is lubbert Das” sokaklarda ellerini kollarını sallayarak
tasvirini vermek üzere kompozisyona dolaştıkları Orta Çağ’dan, tehlikeli
yerleştirildiği görülmektedir. Dönemsel Yani “Efendim, delilik taşlarını çıkarın. sayılmaya başladıkları, tımarhanelere
olarak düşündüğümüzde, din ve Benim adım Lubbert Das” Hollanda kapatıldıkları, öteki insanlarla
tıbbın birbiriyle içiçe geçmiş alanlar edebiyatında aptal ve çabuk aralarına ilk kez duvarların çekildiği
olduğunu hatırlayıp, burada bize kandırılan bir komedi karakteri olan 18. yüzyıla kadar, Batı’da deliliğin
iletilen sembolik anlamın, delilik ya da “Lubbert Das” bu kafiyeli mısralara arkeolojisini inceler. Kitapta
aptallıktan kurtulma çabasının da değinildiği şekilde aklın sınır
yanı sıra düzenin devamı, tanımazlığı "normaliteye" kurban
egemen iktidarın takdiri olduğu etmekte ve bu kurban ekonomisi
düşünülebilir. İlginç olarak sayesinde genel bir güç ekonomisinin
ressam detaylı bakışta, frontal yükselişine de katkıda bulunmaktadır.
bölgeden açılan kesi de bir çiçek Halbuki farklı bir açıdan
ve masa üstüne de aynı çiçeği bakıldığında, delilik ve aptallığın aklı,
tekrar resmeder. düşünceyi, oluşu normalite dışına
çağırmakta buluşan, çoğulsallığın,
Çiçeklerin resme eklenişi pek
çok şekilde yorumlanabilir. çok anlamlılığın, yaratıcılığın baş
Hollanda Atasözleri içerisine tacı edildiği durumlar ürettiğini
aklın çiçeğine veya taş söyleyebiliriz. Sanat ve bilim dünyası
kafalılığa ait göndermeler bunun örnekleri ile doludur.

hekimcebakis.org 13