Page 23 - Hekimce Bakış Dergisi 105. Sayı

sağlık harcamaları içindeki payı yıllarda başlattığı sağlıkta siyasetçiler tarafından kabul
1980’de % 48.6’ dan 1981’de % neoliberal dönüşüm, Türkiye’de ediliyor ve çare de aranıyordu.
53.8’e, 1984’te % 56.1’e çıkmış, ilk ipucunu 1982 Anayasası Tabi ki bu arayış bu siyasi
1988’den sonra ise gerilemiştir. ile vermiş, önceleri “reform” partilerin kendi sınıfsal, ideolojik
1993’te % 31.8 olmuş, 1996’da adıyla anılan bu yaklaşım tercihleri doğrultusunda
da % 36’ya yükselmiştir. geçtiğimiz yirmi yıl içinde oluyor ve yollar her seferinde
devletin sağlık hizmetlerinden IMF-Dünya Bankası patentli
1980’den Sağlıkta Reform
Programına kadar kamu sağlık çekilmesi anlamına gelecek “Sağlık Reformu”na çıkıyordu.
örgütü, seçilen/benimsenen bu bir sağlıkta özelleştirmenin de Bu konudaki ilk çalışmalar
yeni neoliberal resmi politikaya habercisi olmuş ve 58. ve 59. seksenli yılların ikinci yarısında
uygun hale getirilmeye hükümetlerle birlikte 2002 ANAP hükümetleri döneminde
çabalanmıştır. Bu erekle, sağlık yılı sonrasında özelleştirme başlatılmıştı. Özellikle 1990’ların
hizmetlerinin finansmanı ve girişimleri daha güçlü bir ilk yarısındaki Doğru Yol Partisi-
örgütlenmesi tartışmaya açılmış, biçimde yaşama geçirilmeye Sosyal Demokrat Halkçı Parti
hükümetlerce (özde birbirinden başlanmıştır. Dünyanın tek koalisyon Hükümeti döneminde
farklı olmayan) çeşitli modeller kutuplu bir biçim almasından Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna
önerilmiş ve sürekli bir reform sonra, kapitalist dünyada sağlık bu konuda büyük gayret
arayışı içinde olunmuştur. artık fiilen bir hak olmaktan sarfetmiş, ancak bütün bu
Gelinen noktada bulunan çözüm çıkarılmış, “Parası olanın parası “reform” çabaları bir sonuca
ise, genel hatları ile hizmet kadar satın alabileceği” bir meta varamadan akamete uğramıştı.
sunumunda (örgütlenmede), biçimine dönüştürülmüştür. Başlıca bileşenleri “Genel Sağlık
sağlık ocaklarının kaldırılarak Türkiye’de de 1980’den sonra Sigortası”, “Aile Hekimliği”,
yerine muayenehane yürütülen sağlık politikaları önce “Hastane İşletmeleri” olan ve
temeline dayalı olan “aile 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin kendinden önceki hükümetlerin
hekimliği”nin yerleştirilmesi, Sosyalleştirilmesi Yasası’nın bir türlü gerçekleştiremediği
devlet hastanelerinin önce uygulanmamasına odaklanmış “reform”u hayata AKP
özerkleştirilmesi zamanla ve bununla birlikte sonuç geçirmiştir.
özelleştirilmesidir. Finansman ise olarak kamu sağlık hizmetleri Sağlık sistemimizin geçmişi ve
“genel sağlık sigortası” üzerine çökertilmiştir. Çökertilen sağlık bugünü hakkında verdiğimiz
oturtulmuş “özel sigortacılık ve hizmetleri nedeniyle 224 sayılı bilgilerden sonra yazının
cepten ödeme”dir. Yasa suçlanarak gündeme devamında Cumhuriyet’in yeni
getirilen “Sağlık Reformları”nın yüzyılında nasıl bir sağlık sistemi
2002 Sonrası Dönem ise reform ya da sağlıkla ilgili beklediğimi sizlere aktaracağım.
2002 yılında Türkiye’de birinci olmadığını zaman bizlere
basamak sağlık hizmetlerinin çok daha açık bir şekilde
sunumunda temel hizmet göstermiştir.
birimi sağlık ocaklarımızdır. Türkiye’de AKP öncesinde büyük
Yürürlükteki mevzuata göre ölçüde kamu eliyle yürütülen
de her beş bin ile on bin kişi ve en göze çarpan özelliği
için bir sağlık ocağı açılması siyasi iktidarlar tarafından
gerekir. Buna karşın ülkemizde özelleştirmenin gerekçesini
genel ortalama bile bu aralıkta oluşturabilmek amacıyla
olamamış, bazı bölgeler ve yetmez hale getirilen bir sağlık
illerimizdeki sayılar 20 bin sistemi mevcuttu. Aslında
düzeylerine çıkabilmiştir. sağlıkta işlerin iyi gitmediği
Küresel kapitalizmin 1970’li uzun süredir hemen bütün

23