Page 5 - Hekimce Bakış Dergisi 105. Sayı
P. 5
CUMHURİYETİN İLK
YILLARINDA BULAŞICI
HASTALIKLARLA
MÜCADELE
Dr. Osman Öztürk | osmanozturk59@gmail.com
Türkiye Cumhuriyeti Aydın’ın 3 aylık dönemleri
kurulduğunda İmparatorluktan dışında yaklaşık 15 yıl boyunca, DIŞARDAN GELEN
önemli bir sağlık sorunu devralır. 25 Ekim 1937 tarihine kadar HASTALIKLARLA MÜCADELE
Osmanlı sağlık örgütlenmesinin Sağlık Bakanlığı görevi Dr. Refik
yetersizliği, yıllardır cephelerde Saydam tarafından yürütülür. İmparatorluk zamanında hudut
sürdürülen savaşlar, kıtlık, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki ve sahillerden giren bulaşıcı
göçler ve salgın hastalıklar sağlık çalışmaları tedavi edici hastalıklara karşı 1840 yılında
sorunun ağırlığını arttıran hekimlikten çok koruyucu Beynelmilel Sıhhiye Meclisi
etmenlerdir. kurulur. Cumhuriyet döneminde
hekimliğe yöneliktir. Dr. Refik bu meclisin kaldırılmasından
2 Mayıs 1920 tarih ve 3 sayılı Saydam 1935 yılında yaptığı bir sonra yerine Sıhhiye Vekaletine
Büyük Millet Meclisi İcra konuşmada; “Tabip, hastalıkların bağlı Hudut ve Sahiller Sıhhat
Vekillerinin Sureti İntihabına bertaraf edilmesinde oynadığı Umum Müdürlüğü oluşturulur.
Dair Kanun ile kurulan ilk Milli rolden ziyade sıhhatte olanların 1927 yılında bu müdürlüğe
Hükümet bünyesinde Sıhhiye bu hallerini muhafaza etmesi bağlı olarak 4 tahaffuzhane
ve Muavenet-i İçtimaiye için emek sarf edecektir.” der. (karantina merkezi), 11 Sahil
Vekaletine de (Sağlık ve Sosyal Günümüz tıbbının da temel Sıhhiye Merkezi, 17 sahil Sıhhiye
Yardım Bakanlığı) yer verilir. aldığı bu politika esas olarak İdaresi ve 25 Sahil Sıhhiye
3 Mayıs 1920’de yapılan ilk dönemin koşullarının ürünüdür. Muhafızlığı bulunmaktadır.
Bakanlar Kurulu toplantısına Koruyucu hekimlik çalışmalarının
Sıhhiye Vekili olarak Dr. Adnan önemli bir halkasını bulaşıcı 1907 yılında Roma’da
Adıvar katılır. 10 Mart 1921’de hastalıklarla mücadele uluslararası bir hıfzıssıhha
Dr. Adnan Adıvar’ın yerine oluşturur. Bu mücadele iki idaresi kurularak bulaşıcı
Dr. Refik Saydam Bakan olur. yönlü olarak yürütülür. Bir hastalıkların ihbarı ve bunlara
Dr. Refik Saydam Mustafa yandan bulaşıcı hastalıkların karşı ortak tedbirlerin alınmasını
Kemal’le birlikte İstanbul’dan dış ülkelerden yurda girmesini öngören bir anlaşma imzalanır.
Anadolu’ya geçmiş, Erzurum önleyecek tedbirler alınırken Türkiye Cumhuriyeti 1925
ve Sivas Kongrelerine katılarak diğer yandan da yurt içindeki yılında bu anlaşmaya katılır.
Ankara’ya gelmiştir. Dr. Rıza bulaşıcı hastalıkların yok Bu tarihten itibaren yurt
Nur’ın 22 aylık ve Dr. Mazhar dışından gelen hastalıklara karşı
edilmesine çalışılır.
5
