Page 8 - Hekimce Bakış Dergisi 105. Sayı
P. 8

Mücadele Tabibi bulunur. Her    büyük ölçüde kontrol altına     hekimliği ile memlekette beş on
               şube özel kurslarda yetiştirilmiş   alınacaktır.                sene hizmetten sonra paralizi
               küçük sıhhat memurlarının       Frengi Mücadelesi               arazı gösteren mütehassıslar;
               bulunduğu dört veya beş                                         megalomanyak hezeyanlar
               daireye ayrılmıştır. Bu sıhhat   Frengi tıbbi olduğu kadar      savururken ‘eski frengiliyim diye
               memurları bölgenin özelliğine   toplumsal bir olgudur. Cinsel   beni paralitik sanma Mazhar’
               göre 8-15 köye hizmet verir.    yolla geçmesi hastalığa tarihte   diyen, beşuşane hezeyanlarını
               Sıtma mücadele bölgelerinde     her zaman ahlaki bir boyut      söyleyen bimarhane müdürleri
               birer mücadele laboratuvarı ve   katmış, “kara sevda çeken      dosyalarımızda mevcuttur.”
               5-10 yataklı Sıtma Dispanserleri   duygusal insanlara” yakıştırılan   Zührevi hastalıklarla mücadele
               vardır. Ayrıca Adana’da 20      veremin aksine frengi utanç     İmparatorluk döneminde
               yataklı bir Sıtma Hastanesi     verici bir hastalık olarak      başlar. 1915 yılında Emraz-ı
               kurulur.                        görülmüştür.
                                                                               Zühreviyenin Men’i-Sirayetine
               Mücadele Heyetleri bölgedeki    XIX. yüzyılın ikinci yarısında   Dair Nizamname çıkarılır.
               halkı yılda iki kez muayene     İstanbul’da görülmeye başlayan   Dönemine göre oldukça
               ederler. 1938 yılına kadar      frengi buradan bütün yurda      liberal içerikli olan mevzuatla
               muayene edilen insan sayısı     doğru yayılır. İstanbul’a       fuhuşun önlenmesinden çok
               yaklaşık 17 milyon, tedavi edilen   çalışmaya gelenlerin aracılığıyla   düzenlenmesine çalışılır. Hayat
               hasta sayısı 5 milyondur. Bu    Kastamonu ve Bolu’ya yerleşir.   kadınlarının çalışmaları sıkı
               tedavi için 60 tondan fazla kinin   Rus limanlarıyla sıkı ilişkide olan   polisiye ve tıbbi denetime
               kullanılır.                     Karadeniz kıyıları da hastalığın   tabi tutulur. Düzenli olarak
               Sıtmayla mücadelenin bir        sık görüldüğü bölgelerdendir.   doktor tarafından muayeneleri
               diğer boyutu bataklıkların      Tedavi edilmeyen frengililerde   zorunludur. Periyodik
               kurutulmasıdır. Mücadelenin     ileri aşamada paralizi general   muayeneye gelmeyenler cebren
               başladığı 1925’ten itibaren     (felci umumi) gelişir. Dr. Mazhar   getirilir. Zührevi hastalığa
               13 yıl içinde 350 milyon        Osman meslek yaşamında          yakalananların iyileşene kadar
               metrekareden fazla bataklık     rastladığı vakalarını saysa     çalışmaları yasaklanır.
               kurutulur, 1.000 kilometreden   ciltler tutacağını belirterek   İmparatorluk döneminde
               fazla kanal açılır. Bunların    şöyle yazar: “Darülfünun        yayınlanan mevzuat 1930
               yanında mazot ve Paris yeşili   kürsüsünde felci umumi          yılına kadar yürürlükte kalır. 12
               gibi maddelerle bataklıklardaki   arazlarıyla malûl iken en aşağı   Nisan 1930 günü yayınlanan
               sivrisinek larvaları yok edilir.   bir sene hezeyan söylemiş,   Fuhuşla Mücadele Hakkında
               Bu amaçla kullanılan bir başka   kimse fark edememiş kıymettar   Tamimle daha sert bir tavra
               yöntem de larva yiyen külisifaj   hocalar, alimler; hükümetin en   yönelinir. Yeni genelevlerin
               balıkların çoğaltılmasıdır.     mühim bir kaleminde müdürlük    açılması, yabancıların
               Yapılan çalışmaların sonucunda   etmişler; hezeyanları üzerinde   çalıştırılması yasaklanır. Bu
               1925’teki muayenelerde tespit   iken şimendifer makasçılığı     girişim uzun sürmez. 1933
               edilen yüzde 36 sıtmalı oranı   ve şoförlük edenler; on tane    yılında yayınlanan Fuhuşla
               1935’te yüzde 18’e düşer.  İkinci   tamüssıhha evladı varken ve   ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan
               Dünya Savaşı yıllarında tekrar   kendisinde frengi olmadığına   Zührevi Hastalıklarla Mücadele
               yüzde 30’lara tırmanan sıtmalı   kani iken felci umumiden ölen   Nizamnamesiyle 1915’lerin
               oranı savaş sonrası DDT gibi    doktorlar; yanımda senelerce    liberal düzenlemelerine geri
               insektisitlerin yaygın kullanımıyla   asistanlık ettikten ve sinir   dönülür.








                 8  hekimcebakis.org
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13