Page 10 - Hekimce Bakış Dergisi 105. Sayı

tedavilerini düzenlemektedir. istatistiklerinde veremden şüphelenilen veremlilerin
ölenlerin sayısı ortalama yılda mesleklerini icra etmeleri
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
ile hastalığın bildirimi zorunlu 2.800’dür. Bu sayı toplam yasaklanır. Gerek bu kanun
kılınır; bulaşıcı dönemdeki ölümlerin ortalama yüzde gerekse 1932 tarihli Verem
hastaların okul, imalathane 15,8’ini oluşturur. 1892-1914 Mücadele Dispanserleri
veya benzeri resmi ve dönemi İzmir ölüm istatistikleri Talimatnamesi ile dispanserlerin
özel müesseselere devamı de aynı oranı yansıtır. denetimi Sıhhat Vekaletine
yasaklanır. Okullardaki Türkiye’de vereme karşı verilir. 1931’de çıkarılan
mücadele için Sıhhat ve Maarif mücadele İmparatorluk Evlenme Muayenesi Hakkında
Vekaletlerinin ortak tedbirler döneminde başlar. Devletin Nizamname açık veremlilerin
alması benimsenir. Okullarda yanında gönüllü kuruluşlar da tedavilerini bitirmeden
trahomlu öğrenci, öğretmen bu mücadeleye katılır. 1918’de evlenmelerini yasaklar.
ve müstahdemler hasta İstanbul’da Veremle Mücadele 1925’te toplanan Birinci ve
olmayanlardan ayrılır. Osmanlı Cemiyeti kurulur. 1927’de toplanan İkinci Milli
Cemiyet 1920’de İstanbul’un Türk Tıp Kongrelerinin ana
Mücadelede görev alan sağlık
memurlarının eğitimi için işgali üzerine çalışmalarına ara konuları arasında verem yer
“Küçük Sıhhat Memurlarına vermek zorunda kalır. 1923’te alır. İzmir Verem Mücadele
Mahsus Trahom” kitabı çıkarılır, İzmir ve Balıkesir’de, 1927’de Cemiyeti “Cidal”, İstanbul Verem
1933’ten itibaren Adana tekrar İstanbul’da Veremle Mücadele Cemiyeti “Yaşamak
Trahom Hastanesinde kurslar Mücadele Cemiyetleri açılır. Yolu” adlı birer popüler dergi
düzenlenir. Halkı hastalıkla ilgili 1923’te Sıhhiye Vekaleti’nin istek çıkarırlar. Sıhhiye Vekaleti kitap
bilgilendirmek için de “Trahom ve onayı ile İstanbul Vilayeti ve afişlerin yanı sıra veremin
Hakkında Halka Nasihatler” Hususi İdaresi tarafından ilk erken teşhis ve tedavisiyle ilgili
broşürü ve afişler dağıtılır. Verem Savaş Dispanseri hizmete bir film hazırlatarak halka
1931’de Dresden’deki Alman girer. Bunu 1930’da Ankara ve gösterimini sağlar.
Hıfzıssıhha Müzesi aracılığıyla Bursa’daki dispanserler izler. Verem tedavisi günümüzde
renkli trahom levhaları bastırılır. Bu dispanserlerde veremlilerin bile uzun bir süre gerektirir. Bu
muayene ve tedavisiyle durum hastalıkla mücadeleyi
Mücadelenin başladığı 1925’ten
1932 yılı sonuna kadar yaklaşık yetinilmez; fakir hastalara güçleştirir. 1943-1947 yılları
2 milyon hasta ayakta, 5 bin yumurta ve tereyağ gibi yiyecek arasında Ankara, Bursa,
hasta yatırılarak tedavi edilir; maddeleri de dağıtılır. 1924’te Eskişehir, İzmir ve İstanbul
37 bin ameliyat yapılır. Bütün bu Heybeliada’da 50 yataklı bir sağlık istatistiklerinde veremden
çalışmaların sonucunda hastalık Verem Sanatoryumu açılır. ölümler hala ilk üç sıranın
tamamen yok edilemezse de Ayrıca İstanbul ve İzmir’deki içindedir. Bu ölümlerin genel
güneydoğu bölgesinde sınırlı Emraz-ı Sariye Hastaneleri ile ölümlere oranı yüzde 13,5 olarak
kalması ve yol açtığı tahribatın diğer devlet hastanelerinde saptanır. Verem mücadelesi
azaltılması sağlanır. veremliler için yataklar ayrılır. 1945’ten sonra yoğunlaşacak ve
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ancak 1960’lardan itibaren ölüm
Verem Mücadelesi oranlarında anlamlı düşmeler
verem mücadelesiyle ilgili
Verem Osmanlı mevzuatı da düzenler. Verem gözlemlenecektir.
İmparatorluğu’nda önemli bildirimi zorunlu hastalıklar
bir halk sağlığı sorunudur. arasına alınır. Etraflarına
İstanbul’da 1901-1923 arası hastalık bulaştırdıklarından

10 hekimcebakis.org