Page 46 - Hekimce Bakış Dergisi 73. Sayı
P. 46
kültür / sanat 44
Anadolu Seyyahı’ndan notlar
Dr. Taner Özek
B en bir Anadolu seyyah›, Anadolu afl›¤› kasaba ve her flehirde polis ve jandarma Gençler bilmez, k›rma tafl üzeri toprak
Anadolu tutkunuyum. Öyle ki
otostopçuyu “merkeze” götürür kimse
greyder silindir nadir, kamyonlar silindir
Anadolu'da görüp gezmedi¤im il, ilçe, “Türk” oldu¤uma inanmaz ama “Üniversite görevi görür çukurlar kürek kazma ile
da¤, bay›r, dere, tepe harabe, çöl göl, flebeke” sinin itibar› çok yüksektir onar›l›rd›. Yol k›vr›m k›vr›m gider, herkes
orman batak kalmad› desem abart› de¤il. “merkez”e hemen kebapç›dan “çift çok dikkatli araba kulland›¤› kaza maza
Tüm göllerinde F›rat hariç tüm nehirlerinde porsiyon” kebaplar gelir veya karavanaya çok olmazd›. Yolda uykuda bast›rmazd›.
yüzüp, tüm da¤lar›na ç›kt›m ma¤aralar›na talim akflamsa, ko¤ufl veya komflu otelde Yeni Anadolu yolar otoban çek fleritli ve
girdim desem yürekten inan›n. Herhalde “bedava” gecelersin ve ertesi sabah sar›l›p duble, ekseri kaymak gibi ama arada
tam araflt›rmad›m ama soyumuzda bir öpüflüp, bir ileri merkez ve karakoldan beklenmedik “koca çukur” kavis gibi
yerde evliya çelebi ile akrabal›k var iflte isimler verilip, selametlenirsin. ikramiyeler s›kça; amorti olarak ters yön
size ufak ufak Anadolu öyküleri. gösteren karayolu iflaretleri var. flehir
Dinar kavfla¤›nda 4 saat bekle, Denizli’ye gidiflleri, kavflaklar› yön tabelalar›ndan
1940–1945 aras› daha okula gitmiyorum anayurduna gitmek için makineyi kur, dolay› “ zekâ gelifltiren bulmaca” gibi baz›
zafer halam Ankara’ya gidiflinde beni al›r s›k›nt›dan o güneflte tozlu flosede oturan kavflaklarda tabelalara güvenirsen,
‹stanbul’a götürürdü Anadolu ekspresi kendi resmini çek mavi, burunsuz, Leyland geldi¤in yere gitmek çok olas›.
Ankara’dan saat 20 civar› kalkar, sabah marka, bu¤day çuvallar› yüklü, çuvallar›n
9–10 aras› ‹stanbul’a “iner” yatakl› vagonda üstünde salk›m saçak insanlar oturan Trafik polisleri gerçekten çok efendi ve
özel yata¤› olan Taner yemez içmez, yat›p kamyon gelsin t›rman ç›k kamyona, o ne? kibar. Ama ne hikmetse teknik e¤itim
uyumaz. Burnunu cama dayar sabaha Düdükler bir polis iki bekçi “ in afla¤› turist” görmüfl bu trafik deneticilerinin binlercesi
kadar bir da¤›n gölgesini, Sakarya’da “yürü merkeze” “yahu yapmay›n, ben Türk, yollarda denetim yapacaklar›na trafik
mehtab›n ›fl›lt›s›n›, Anadolu istasyonlar›nda üniversite vs” “ kusura bakam, ihbar var” bürolar›nda, sivil memurlar›n, han›mlar›n
elleri gaz fenerli demir yolcular› görece¤im çaresiz in, kamyon kaçt› gitti merkez. yapacaklar› evrak iflleri ile u¤rafl›r eskiden
diye ç›rp›n›r tabi dönerken de ayn› hikâye. Köylünün biri “ gâvur casusu trenlerin trafik kontrolünde farklar, sinyaller, fren
Sene 2009 sonu, seyyah art›k yafll›, ama resmini al›yor”demifl. Neyse, anlaflt›k, lambalar› tan› kontrol edilir araban›n ön
dinç, gönlü genç, atlar sevgili Lada kebaplar geldi “kusura bakma kardefl, taraf›nda renkli ›fl›k olmas›na kesin izin
Niva’s›na 21 günde, say›s› ne tam vazifemiz” tabi öpüflme vedas› me¤er verilmez, söktürülür ve ceza kesilirdi.
bilemedi¤i Anadolu turlar›ndan birine ç›k›p bekçi yolda nöbet tutmufl iki saat ilk gelen Yeni Anadolu’da birçok araban›n ön ›fl›klar›
Karadeniz, fi›rnak’a kadar tüm güneydo¤u vas›ta durdurulacak ve “turist kardefl” 77 renkli lunapark gibi ne bakan var ne
ve iç Anadolu'yu turlar. 8000 Km yapar bindirilecek. Neyse Türkiye Petrolleri jipine de ald›ran.
pasaportunu almad›¤›na yanar, Suriye ile bindik. Denizliye 40 km kala “o da ne ki”
vize kalkm›flt›r, fiam’a Halep’e bir selam kaza olmufl. Benim mavi Leyland devrilmifl, Bütün bunlara ra¤men gene seyahate
çakamaz... bu¤day çuvallar› üstündeki 6 yolcunun devam 2010 May›s da son kez görülecek
alt›s› da sizlere ömür. Do¤um y›l›m› 1959 Çoruh vadisine, o ayda dolu dolu akacak
1965’e kadar bekârl›kta yolculuk ayakta olarak de¤ifltirdim varolas›n dindarl› tortum flelalesine. Var m› gelen, hadi
asker postal›, s›rtta çanta çantada ev köylüm ve dindar emniyeti. hemen kalk›yor! Tortum, Çoruh’a bir iki
imalat› uyku tulumu ve çad›r, yayan ve bir iki!
otostopla, beleflten 3 kez Hakkâri A¤r›, 5 Eski Anadolu her yer yemyeflil tertemiz
kez Artvin civar› olarak dolafl›l›r. Eski tek çöp, flifle bulunmazd›, plastik naylon,
Anadolu'da, bat›da saatte bir do¤udan pet flifle ile tan›flmam›flt›k. Çikolata, gofret
4–5 saatte bir geçen her kamyon durur, cips neyim bilinmezdi. Tüm flifleler
merak ve sayg› ile otostopçuyu al›r, karn›n› depozitolu idi. Nadiren içilen rak› fliflesi
doyurur hatta gece evinde köyünde misafir evde zeytinya¤› sirke için özenle saklan›r
ederdi. Özel otomobil do¤uda sadece eve götürülürdü, içki fliflesini yere vurup
a¤alarda vard›. Ara s›ra özel arabaya patlatmak de¤il ay›p günah israf s›n›f›na
binebilmek lüks hayat olurdu. Yeni girerdi. Yeni Anadolu’da yol kenarlar›, köy
Anadolu'da art›k binde bir kamyon sizi kasaba giriflleri trilyonlarca pet flifle, cam
al›r, bunu yar›s› da ücret ister ama gene flifle, poflet alüminyum içecek kutular› oto
yemekler ve çaylar flirkettendir. Araban›z lastikleri, eski koltuk, klozeti, eski ayakkab›,
yolda kald›¤›nda sadece kamyoncunu cips çikolata torbalar› ile rengârenk
durup yard›m eder, çünkü yollar›n süslüdür. Tüm a¤açlar art›k poflet
meflakkatini, eziyetini onlar bilir. Hala meyveleri tafl›r dallar›nda. Birçok dere,
Anadolu efendisi onlard›r. Özel arabalar çay eskiden burada yüzmüfltüm, hadi an›
durmaz hatta baz›lar› üstünüze su, çamur tazeleyelim, fikrine karfl› ç›kar simsiyah,
s›çrat›r bir de el hareketleri yapar. la¤›m kokusu yüzlerce ölü bal›¤›n yan
1958 de Irak’ta ihtilal var, ‹ngiliz ve yatt›¤›n› suya, hasret nefesler ve k›zg›nl›kla
Frans›zlar Süveyfl’i iflgal etmifl, ordumuz bakars›n.
güneydo¤u s›n›r›na y›¤›nak yapm›fl her Eski Anadolu’da yollar hep flose idi...