Page 32 - Hekimce Bakış Dergisi 76-77. Sayı

güncel 30

TSM’ler ne iş yapar?

Dr. Gönül Malat
Halk Sa¤l›¤› Uzman›

H epinizin bildi¤i gibi Dünya ve erken tan› tedavi hekimli¤ini
Sa¤l›k Örgütü 1978’deki
birlikte yürütmekteydiler. En az›ndan
Alma-Ata bildirgesinde “2000
sosyalizasyonda hizmet biçimi bu
y›l›nda herkese sa¤l›k” projesini flekilde planlanm›flt›.
ortaya koymufl, hedefine ulaflmak Aile hekimli¤inde ise, birinci
için de özellikle az geliflmifl ve basamak sa¤l›k hizmetleri kesin
geliflmemifl ülkelerde önceden çizgilerle (sa¤l›k hizmetlerine hiç de
bafllatt›¤› çal›flmalara daha da h›z uygun olmayan flekilde) ikiye
vermiflti. 60’l› y›llar›n ilk yar›s›ndan ayr›lm›flt›r. Koruyucu hizmetler
itibaren dünyada sa¤l›¤a bak›fl toplum sa¤l›¤› merkezine (bölgesel 8. Hizmet gere¤i yönetimsel
“herkese eflit düzeyde sa¤l›k tabanl› hizmetler sa¤l›k ocaklar› sorunlarla u¤rafl›r, multidisipliner
hizmetinin” hedeflendi¤i bir bak›flt›. gibi), bireysel ve daha tedaviye çal›fl›r.
dönük hizmetler aile hekimlerine
Alma-Ata hedefi de bu genel bak›fl›n (muayenehaneler gibi) verilmifltir. Aile Hekimi (Tedavi Hekimi)
özet sonucu gibiydi. Fakat 70’li 1. Hastal›klar›n veya yaralanmalar›n
y›llar›n ekonomik s›k›nt›lar› ve bu Hep söylenir ve bilinir sa¤l›k Tan›-Tedavisi ile ilgilenir.
y›llar›n ikinci yar›s›nda Milton hizmetleri bir bütündür. Böyle kesin 2. Hastas› bireylerdir. Ailenin tüm
Friedman’›n Neo-liberalizmini çizgilerle sa¤l›k hizmetlerini bireyleriyle ilgilenir.
aç›klamas› ile “herkese eflit düzeyde birbirinden ay›r›rsan›z hizmet, hizmet 3. Hastas›n› tedavi ederken
sa¤l›k hizmeti” bak›fl› da de¤iflmeye olmaktan ç›kar baflka bir niteli¤e maliyetini göz önüne almaz.
bafllad›. Tabii ki bu de¤iflim asla bürünür. Ifl›klar içinde yats›n, bana 4. Hastalar›na özel hizmet sunmaya
olumlu anlamda olmad›. Kan›mca halk sa¤l›n› sevdiren, sevgili hocam çal›fl›r. Bu konuda yasal hakk› vard›r.
Neo-liberalizm güncel deyimiyle Prof. Dr. Rahmi D‹R‹CAN’›n Halk 5. Hastalar›na, gerekiyorsa ailelerine
küreselleflme, ezici bask›lar›yla tüm Sa¤l›¤› kitab›nda hekimler aç›s›ndan sa¤l›k e¤itimleri yapar.
dünyan›n bak›fl›nda “sa¤l›k bu hizmetleri anlatt›¤› tablosunda 6. Performansa dayal› olarak
hizmetlerinde eflitlik “kavram›n› (an›s› önünde sayg›yla e¤ilerek) SGK’dan al›r.
erozyona u¤ratarak, devletlerin bu küçük de¤ifliklikler yaparak bu 7. Sadece kendisine baflvuran
sosyal devlet anlay›fl›ndan s›yr›larak, durumu anlatmaya çal›flay›m. hastalar›n sa¤l›¤›ndan sorumludur.
kiflilerin daha bireysel ve özel 8. Yönetimsel sorunlar› yoktur. Ama
sigortalarla kendilerinin sa¤l›k di¤er hekimlerle yar›flma içindedir.
harcamalar›n› karfl›lad›klar› bir Toplum Sa¤l›¤› Merkezi
kabule yol açt›. (Sa¤l›k Oca¤› Hekimi) San›yorum bu küçük de¤iflikliklerle
1. Özellikle hastal›k ve sakatl›klar›n yapt›¤›m tablo sa¤l›kta dönüflüm
Bu kabulü ülkemize uyarlarsak önlenmesiyle ilgilenir. projesinin birinci basama¤›n›
sa¤l›kta dönüflüm projesinin ta 2. Toplumun çeflitli gruplar›n› oldukça net bir flekilde özetliyor.
kendisidir. Sa¤l›kta dönüflüm projesi etkileyen hastal›klarla ilgilenir.
hepinizin bildi¤i gibi sa¤l›k 3. Toplumun korunmas›nda olumlu Sa¤l›k Bakanl›¤› daha yeni yeni TSM’
hizmetlerinin her üç basama¤›nda sonuçlar verecek, ekonomik yönden lere ilgi göstermeye bafllad›. Çünkü
da uygulanan bir dönüflümdür. uygulanabilir yöntemlerle çal›fl›r. y›lsonunda tüm ülke aile hekimli¤i
Birinci basama¤›nda sa¤l›k ocaklar› 4. Yasal önlemlerden yararlan›r veya sistemine geçmifl olacak. Böylece
ve sa¤l›k grup baflkanl›klar› koruyucu (önlem) yasalar› yetkiyle aile hekimlerinin iflvereni art›k
sisteminden dönüflerek aile uygular. bakanl›k de¤il SGK olacak
hekimli¤i ve toplum sa¤l›¤› 5. Bireylerin sa¤l›kl› olmalar› için dolay›s›yla aile hekimleri
merkezleri halini alm›flt›r. etkin sa¤l›k e¤itimleri yapar. sözleflmelerini SGK’ la imzalayacak
6. Gelirini kamu bütçesinden al›r. bakanl›kla organik ba¤lar›
Birinci basamak sa¤l›k hizmetlerinde 7. Tüm hizmet alan›nda bulunan kalmayacak. Sa¤l›k Bakanl›¤›n›n
sa¤l›k ocaklar› döneminde, sa¤l›k bireylerin (ilçe) sa¤l›¤›ndan temsilcisi ve taflra teflkilat›n›n uç
oca¤› hekimleri, koruyucu hekimlik sorumludur. noktas› ( ilçe ) TSM’ lerden oluflacak.