Page 52 - Hekimce Bakış Dergisi 76-77. Sayı
P. 52
kültür / sanat 50
Yarım kalan için yazd›¤› Luchin flark›s›n› Türkçe
söylüyor:
Varsa Luchin gibi çocuklar
şarkı/Joan Toprak ve solucan yiyen
Açal›m hemen kafeslerini
Uçup gitsinler kufllar gibi.
Jara Joan Jara Yar›m Kalan fiark›'y›
darbeden sonra k›zlar›yla birlikte
geri dönmek zorunda kald›¤›
‹ngiltere'de 1983 te yazar. Kitap
Dr. Engin Demiriz Victor Jara'y›, sanat›n›, kiflili¤ini,
'' Zay›f kupkuru görünüyordu. Ama birlikte sürdürdükleri devrimci
savafl›m› anlat›r. 1993’te darbenin
J oan Jara, Pinochet cuntas›n›n Victor'du. Gözleri aç›kt› ve ve Victor'un öldürülüflünün 20.
kafas›ndaki ürkütücü yarayla
iflkenceyle öldürttü¤ü ünlü fiilili
y›l›nda genç kuflaklara olanlar›
devrimci flark›c› V‹CTOR
yanaklar›ndaki morluklara ra¤men
JARA'n›n yoldafl›, ''companera''s›. meydan okurcas›na hiddetle ileri an›msatmak için yeniden yay›nlan›r.
Bugün 83 yafl›nda olan Joan Jara, bakar gibiydi. Giysileri y›rt›lm›flt›, Joan Jara ve k›zlar› kanl› diktatörlü¤e
bir ‹ngiliz dansç›. 50’lerde fiiliye gö¤sü delikdeflikti ve karn›nda karfl› ilk ayaklanmalar›n bafllad›¤›
dans ö¤retmeni olarak gelir ve fiili kocaman bir yara vard›. Elleri 80’lerde fiili’ye geri döndüler ve
üniversitesinin dans kumpanyas›na bileklerinden k›r›lm›fl gibi tuhaf bir orada yaflamlar›n› sürdürüyorlar.
kat›l›r. Victor Jara ile burada tan›fl›r. aç›yla duruyordu. Ama bu, Victor'du,
Victor'la evlendikten sonra Pinochet kocamd› aflk›md›.'' 1994’de Victor Jara an›s›na bir vak›f
darbesine dek fiili'de kal›r. kurdular ve Victor'un katillerinin
Victor Jara, 1932’de küçük bir köyde yarg›lanabilmesi için bugüne dek
11 Eylül 1973. fiili. Santiago kenti. yoksul bir ailenin çöcu¤u olarak b›kmadan savaflt›lar.
Darbecilerin uçaklar› baflkanl›k do¤du. Babas› iflsiz bir alkolik,
saray› Moneda'y› bombalar ve fiilinin annesi iflçiydi, dü¤ünlerde flark›
sosyalist baflkan› Allende öldürülür. söyleyen bir halk türkücüsüydü.
Ayn› gün Santiago Üniversitesinde Victor müzi¤in büyüsünü
Allende'nin yapaca¤› konuflmay› annesinden ö¤rendi.Annesinin
bekleyenler aras›nda Victor Jara da ölümünden sonra okulu b›rak›p
vard›r, tutuklanarak Santiago de¤iflik ifllerde çal›flmak zorunda
stadyumuna getirilir. kald›. Askerlik dönüflü fiili
üniversitesi Tiyatro okuluna girdi.
18 Eylülde efli Joan Jara onu flehir Pek çok oyun sahneledi. ‹yi bir
morgunda elleri k›r›lm›fl ve pekçok dansç›yd›. Nueva Cancion (yeni
yerinden kurflunlanm›fl olarak bulur. türkü) ak›m›n›n kurucusu fiilili sanatç›
Duydu¤u ac›y› bast›rmak Violeta Parra ile tan›flt›, fiili halk
zorundad›r, kimli¤ini gizleyerek müzi¤inden ve Latin Amerika
cesedi al›r. folkloründen esinlenerek besteledi¤i
ve söyledi¤i flark›lar k›sa sürede
devrimci direniflin simgeleri haline Victor Jara son bestelerinden
geldi. 1971’de Allende'nin Manifiesto'da neden flark›
seçilmesinden sonra fiili kültür söyledi¤ini anlat›r:
politikas›nda etkin görevler ald›. Art›k
Jara'n›n flark›lar› okullarda, fiark› söylemem ne türkü aflk›mdan
fabrikalarda, gecekondularda, Ne de sesimin güzelli¤indendir.
sokaktayd›. Kimi zaman hüzünlü fiark› söylerim çünkü gitar›m›n
ama ço¤unlukla coflkulu sesi Hem akl› var hem duygusu
Amerika k›tas›n› afl›p tüm dünyaya Topraktand›r yüre¤i ve
yay›ld›: Güvercin kanatl›d›r...
1978 yaz›, Ankara. Ça¤dafl
Sahnede, ad›n› fiili’deki bu müzik fiark›m ne alk›fllar için
ak›m›ndan alan YEN‹ TÜRKÜ, Victor Ne de yadellerde flöhret için
Jara'n›n kimsesiz bir sokak çocu¤u fiark›m bu darac›k ülke için...
