Page 69 - Hekimce Bakış Dergisi 84. Sayı
P. 69
Hekimce Bakış 69
TÜRKİYE
İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ’NE GÖRE
HANGİ SIRADA?
Giriş katılabilme bu seçeneklerden
yalnızca bazılarıdır. Ancak, yaşam
Bir ülkede milli gelir artışının standartlarının belirlenmesinde
yüksek oluşu o ülkenin gelişmiş hem ilgili hem de verisi olan
bir ülke olarak adlandırılabilmesi değişkenlerin bir arada bulunması
için yeterli değildir. Ekonomik oldukça zordur.
açıdan kalkınmış birçok ülkede
sosyal sorunların çözülemediğinin UNDP, ölçülebilir ve ulaşılabilir
görülmesi; ekonomik büyüme veriler olması dolayısıyla gelir,
ve insani gelişme arasındaki eğitim sağlık, istihdam, ücretler,
ilişkinin daha iyi kurulması cinsiyet farklılıkları, karar alma
gereğini ortaya çıkarmıştır. Bu mekanizmalarına katılım, çevre
doğrultuda, Birleşmiş Milletler kirliliği, elektrik hizmetlerine
Dr. Ayşe Betül YAPA Kalkınma Programı (UNDP) ve temiz suya erişim, ısınmak
tarafından yayımlanan İnsani için kullanılan yakıt türü, araç
Gelişme Raporlarında (İGR), sahipliği gibi insani gelişmeyi
gelirin yanı sıra insani gelişmeyi ölçmeyi amaçlayan göstergeler
ölçmeyi amaçlayan gelir dışı kullanmaktadır (1).
göstergelerin de esas alındığı bir
takım endeksler yayımlanmaya İnsani Gelişme Endeksi (İGE)
başlanmıştır. Bu endekslerdeki İGE, İnsani Gelişme Raporlarında
temel anlayış, insani gelişmenin insani gelişmeyi ölçmeyi
kişilerin seçeneklerini artırma amaçlayan endekslerden biri olup
süreci olmasıdır. Bu seçenekler insani gelişmenin, uzun ve sağlıklı
sonsuz ve değişken olabilir. bir yaşam, eğitim ve insanca bir
Eğitim, sağlık, istihdam, sosyal yaşam için gerekli gelir olarak
güvenlik hizmetlerine ve belirlenen üç boyutuna ilişkin
temiz suya erişim ile toplumsal bileşik bir ölçüt ortaya koyar (2).
faaliyetlerde yer alabilme ve Dağılım ilk olarak 1990 yılında
karar alma mekanizmalarına Pakistanlı ekonomist Mahbub ul
