Page 9 - Hekimce Bakış Dergisi 87. Sayı

• ÇED’in zorunlu olduğu listeden çıkarılan 6 başlık taraması projeleri, toplu konut projeleri (2.000
olduğu görülüyor. Bunlar: Tank hacminin 100 konut ve üzeri), 500 yatak ve üzeri kapasiteli
m³ ve üzeri olduğu, elektrolitik veya kimyasal bir hastaneler, golf tesisleri (50 hektar ve üzeri),
proses kullanılarak metal veya plastik maddelerin alışveriş merkezleri (50.000 m2 ve üzeri kapalı
yüzeylerinin metalle kaplandığı tesisler veya yüzey inşaat alanı). Bu “projeler” arasında hastanelerde
temizleme işleminin yapıldığı tesisler, 3.000.000 var. Bazıları 3500 yataklı olan “şehir hastaneleri”
m3 ve üzeri malzeme çıkarılması planlanan dip ÇED zorunluluğu olmaksızın inşa edilebilecek.

• ÇED sürecinde ilgili maddede bazı ifade değişiklikleri yapılmış. Beşinci maddenin eski ve yeni hali şöyle:

Eski hali Yeni hali
(5) Bakanlık, proje ile ilgili olarak 5) Proje ile ilgili olarak
başvurunun yapıldığını, ÇED başvurunun yapıldığını, ÇED
sürecinin başladığını ve ÇED sürecinin başladığını, ÇED
süreci tamamlanana kadar projeye Başvuru Dosyasının halkın
ilişkin görüş, soru ve önerilerin görüşüne açıldığını ve ÇED süreci
değerlendirilmek üzere Valiliğe tamamlanana kadar projeye ilişkin
vveya Bakanlığa verilebileceğini görüş ve önerilerin Valiliğe veya
anons, askıda ilan, internet gibi Bakanlığa verilebileceği Bakanlık ve
uygun araçlarla halka duyurur ve Valilik tarafından anons, askıda ilan,
ÇED Başvuru Dosyasını yayınlar. internet vb. şekilde halka duyurulur.

Değişen ne diye bakıldığında, “ÇED Başvuru Dosyasının Son olarak ÇED konusunda Halk Sağlığı Uzmanları
halkın görüşüne açıldığını” ibaresinin eklendiğini, Derneği(HASUDER) Türkiye Sağlık Raporu 2012’den
eskisinde “projeye ilişkin görüş, soru ve önerilerin çarpıcı bir tespiti aktaralım: “Türkiye’de İlk ÇED
değerlendirilmek üzere” ibaresindeki “soru” ibaresinin Yönetmeliği’nin yayınlandığı 1993 yılından 2010 yılı
kalktığını, önemli bir değişiklik olarak “ÇED Başvuru sonuna kadar verilen ÇED Kararları incelendiğinde
Dosyasını yayınlar” ibaresinin kaldırıldığını görüyoruz. 35865 “ÇED gerekli değildir” kararına karşılık 473 “ÇED
Böylece aslında ÇED başvuru dosyaları kamuoyu ile gereklidir” kararı alınmıştır. Olumsuz ÇED kararı sayısı
paylaşılmadan proje görüşe açılmış oluyor. Dolayısıyla ise tüm bu süre içinde sadece 32’dir. Bu durumu
halk görüşlerini neye dayanarak aktaracak belli değil. hükümetler tarafından tercihlerin sanayiden yana
kullanıldığının ve çevrenin göz ardı edildiğinin bir
göstergesi olarak yorumlamak mümkündür.”
Tespit açık, ÇED’in bir göz ardı etme süreci olduğunu
gözler önüne seriyor.

Hekimce Bakış 11