Çanakkale Orman Yangını Hızlı Değerlendirme Raporu

Çanakkale ilimizde, 22 Ağustos 2023 günü öğlen saatlerinde Kayadere köyü Damaltı mevkiinde başlayan ve şiddetli rüzgarın etkisiyle civar köylere sıçrayarak Çanakkale şehir merkezini tehdit edecek kadar büyüyen orman ve örtü yangını, yetkililerden edinilen bilgiye göre 24 Ağustos itibarıyla Aşağı Okçular Köyü yakınlarında durdurularak kontrol altına alınmıştır. Söndürme ve soğutma çalışmalarının karadan ve havadan devam ettiği bildirilmektedir. Yangının bir elektrik kontağından çıktığı yönünde bir bilgi varsa da henüz kesinleştiği söylenemez.

Bölge halkına ve ülkemize geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.

Yangın dolayısıyla insan hayatı kaybedilmemiştir.

Yangın dolayısıyla herhangi bir sağlık kurumu zarar görmemiş veya sağlık hizmet sunumunda bir aksama meydana gelmemiştir.

Yangından en fazla etkilenen köylerimiz Kayadere, Ulupınar, Yağcılar, Aşağı Okçular ve Kalabaklı köyleridir.

Yangın, kuzey-güney (poyraz) yönünde esen ve zaman zaman 75 kilometre hıza ulaşan rüzgar nedeniyle çok hızlı ilerlemiştir. Etkilenen alan, ilk bilgilere göre orman ve köy arazileri olmak üzere 3 bin hektardan fazladır. Hayvan ve toplanmış ekin, tarımsal değer kaybı miktarı henüz netleşmiş değildir.

Ancak köylü vatandaşların her birisinin yaşadığı kayıplar, bütün içinde işgal ettiği yerden bağımsız olarak, kendi geçim araçlarının zayi olması ve net ekonomik zarar anlamına gelmektedir.

Yangının büyüme eğilimi göstermesi sebebiyle 24 Ağustos 2023 günü Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi, TTB-Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri (ODSH) Kolu yürütmesi^[1], Çanakkale Tabip Odası yönetimi ve ODSH komisyonundan^[2] oluşan bir heyetle birlikte yangın bölgesine gidilerek incelemelerde bulunulmuştur. Yangından etkilenen köylere mobil hizmet götüren aile sağlığı merkezi hekimleriyle ve Kepez’deki Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesi başhekimiyle görüşme gerçekleştirilmiş, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi’nden ilgililerle görüşülerek bilgi alınmıştır.

Ayrıca Kayadere Köyü’ne de gidilerek gözlemlerde bulunulmuş, köy muhtarı ve köylülerle görüşülmüştür. Alınan bilgilere ve Kayadere köyünde ilk belirlemelere göre;

• 8-10 adet dam (hayvan barınağı) ile köyün dış tarafında bulunan bir boş ev yanmıştır.
• 5 küçükbaş, 100 kanatlı hayvan telef olmuştur.
• Zeytin ve fıstık çamı fidanları ile zeytin ağaçları zarar görmüş ancak bir sayı verilememiştir. Zararın fidanlarda ağır, zeytin ağaçlarında ise orta seviyede olarak olduğu ifade edilmiştir.
• Köylüler, boşaltma emri verildiğini ancak buna uymadıklarını, aksi halde köyün daha fazla zarar göreceğini söylemişlerdir. Bunun nedeni olarak ise arazözlere su temini başta olmak ve yangın söndürme işlerinin sevk ve idaresindeki yetersizlikleri göstermişlerdir. Karadan çalışan arazözlere su temini Çanakkale merkezinden yapılmıştır. Oysa köyün yanındaki barajdan motorlu pompalarla bu iş çok daha efektif yapılabileceği anlaşılmıştır.
• Yangın nedeniyle köyün elektriği kesilince, köyün su şebekesini besleyen pompaların da durduğu ifade edildi.
• Köylerde, yangına karşı sürekli “hazır kıta” anlayışıyla yerel halktan insanların görevlendirilmesi önerisi yapıldı.

Yangın bölgesindeki köylere mobil hizmet götüren Köşdere ve Kepez aile sağlığı merkezlerindeki meslektaşlarımızla yaptığımız görüşmelerde;

• Sarıcaali köyü, Koruhan Yaşlı ve Engelli Bakım Merkezi’ndeki 72 kişi Kredi ve Yurtlar Kurumu yurtlarına yerleştirilmiştir.
• Yağcılar köyünün hızla boşaltılmış, köyün periferindeki 5-6 ev yanmış ve bir miktar hayvan telef olmuştur.
• Kalabaklı köyü boşaltılmamıştır.
• Aşağı Okçular köyü boşaltılmamış, köyün üst yanının yangından etkilendiği bilgisi alınmıştır.

Çanakkale Devlet Hastanesi’nden alınan bilgilere göre;

• Yangın sebebiyle bölgeden gelen orman işçisi, sivil bireyler, askerler ve basın çalışanı olduğu ifade edilen 27 hasta acil polikliniğe müracaat etmiş, tamamı ayaktan tedavi edilmişlerdir. Müracaat sebepleri yangın dumanı kaynaklı göz ve solunum yakınmaları yanı sıra arı ve çıyan sokması sebebiyledir.
• Yangın hastanenin doğu yönünde bulunan radar yerleşkesinin bulunduğu tepenin arkasına, hastanenin 800 metre yakınına kadar gelmişse de, rüzgarın yön değiştirmesi ve havadan-karadan yoğun söndürme çabalarının etkisiyle daha fazla ilerlemesi önlenmiştir. Hastane Afet ve Acil Durum Uygulama Planları’nın (HAP) bu aşamadan sonra devreye alınmasının değerlendirildiği bilgisi iletilmiştir.
• Göğüs hastalıkları servisinden toplam 21 hasta olası riskler yönünden prevantif amaçla, yakın hastanelere sevk edilmiştir. Bunlardan palyatif kısımda yatanların Lapseki Devlet Hastanesi’ne, diğerlerinin ise Ezine Devlet Hastanesi’ne sevk edildiği bilgisi verilmiştir.
• ÇOMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi ve devlet hastanesi şehrin aynı (batı) yakasında bulunmaktadır ve bu durum olağandışı durumlarda sağlık hizmetleri yönünden ciddi bir handikap yaratmaktadır. Hastanenin yeni yapılmış olması, yerleşimi konusunda planlamada ciddi bir hataya işaret etmektedir.

ÇOMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi’nden yetkililerle yapılan görüşmede alınan bilgilere göre;

• Yangın nedeniyle acil polikliniğe başvuran hasta sayısı 61 olarak verilmektedir.
• Olguların çoğunluğu, yangına müdahale eden görevliler ve sivil vatandaşlar olup, akut duman maruziyeti kaynaklı olup, ayaktan oksijen tedavisiyle taburcu edilmişlerdir.
• Yatışı yapılan 8 hastadan 2 tanesi yangın alanında ikamet eden kronik hastalıkları olan geriatrik hastalardır.
• 5 hasta ise yangının etkileme ihtimali nedeniyle tahliye edilen Sarıcaali Köyü Yaşlı ve Engelli Bakım Merkezi’ndeki kronik hastalar olup, tıbbi bakım gereksinimi için yatış yapılmıştır.
• Üzerine ağaç devrilen bir aracın içinden çıkartılan 41 yaşındaki (erkek) bir arama kurtarma gönüllüsü, “yüksek enerjili travma” ÇOMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi 3. derece yoğun bakımda politravma tanısıyla izlenmekte olup genel durumu iyi ve bilinç açık vaziyettedir. Vücudunda çeşitli kırıklar ve yumuşak doku zararları olan hastanın, yangın kaynaklı başvurular içinde yegane ciddi vaka olduğu ancak hali hazırda operasyon gereksinimi bulunmadığı öğrenilmiştir.

Yangından etkilenen köylerdeki kronik ve özel bakım gerektiren hasta bireylerin listesi, aile sağlığı merkezleri tarafından talep üzerine, il sağlık müdürlüğüne iletilmiştir.

Hiçbir hastanede HAP uygulanmamış, buna gerek görülmediği bilgisi alınmıştır.^[3]

 

Çanakkale Tabip Odası

Türk Tabipleri Birliği Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Kolu

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi