Bu hafta ve gelecek hafta dünya gündeminde tartışılan en önemli konulardan biri iklim değişikliği ve iklim eylemleri olacak. New York’ta düzenlenen 23 Eylül Birleşmiş Milletler Eylem Zirvesi’nin yanısıra 20 Eylül’de milyonlarca kişi küresel iklim grevine çıkacak.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çağrısı için toplanan zirve Türkiye’nin henüz imzalamadığı Paris Anlaşması’nın hedefleri için kritik öneme sahip. 2020 yılında anlaşmaya dahil ülkelerin verdikleri taahhütleri güncellemesi gerekecek. Özellikle devlet liderlerinin iklim krizini önlemek ve küresel sıcaklık artışını 2030 yılı itibariyle 1.5 C altında tutmak için gereken adımları içeren planlarını en kısa sürede ortaya koyması gerekiyor.
Küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 0.93’ünü oluşturan Türkiye’nin anlaşma için verdiği taahhüt emisyonları 2030 itibariyle yüzde 21 oranına kadar düşürmek.
BM’nin zirveden beklentisi:
Birleşmiş Milletler genel sekreteri, özellikle dört temel alanda somut adımların atılması gerektiğini ifade ediyor.
- 2050’de net sıfır emisyon,
- Yeni hiçbir kömür yatırımı yapmamak,
- Kirleticilerin ödeyeceği bir vergi rejimi oluşturmak
- Fosil yakıt teşviklerine son vermek.
Zirve hakkında bilgiler:
- Zirveye en az 60 ülke katılım gösterecek ve yeni planlarını açıklayacak.
- Somut plan sunmayan ülke liderlerine söz verilmeyecek. Bu kapsamda şu ana kadar Birleşik Krallık, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Rusya, Şili, Finlandiya’nın da aralarında bulunduğu birçok ülkenin duyuru yapacağı ifade ediliyor.
- Özellikle Çin’den BM’nin beklentisi yüksek. BM, Çin’den 2050 dekarbonizasyon hedefine dair bir açıklama bekliyor.
- Almanya da zirve öncesinde önemli bir açıklama yapacağını duyurdu. AB ülkeleri de 2020 yılı itibari ile 2030/2050 yılına dair planlarını ortaya koyacaklarınıaçıklayacaklar.
- Finansman konusunda da gelişmeler bekleniyor. Birçok liderin Yeşil İklim Fonu’da katkılarını arttırdıklarını açıklayacağı ifade ediliyor. Britanya, Fransa ve Almanya şimdiden fona katkılarını ikiye katladıklarını açıkladılar.
- 70’ten fazla çok uluslu şirket 1.5 dereceye uyumlu planlarını açıklayacak. Şirketler, planlarını UN’e 21-22 Eylül tarihleri arasında sunacak.
- 20 Eylül’de IPCC Denizler raporunun tartışmaları da Cenevre’de başlayacak. 25 Eylül’de kamuoyuna açıklanacak rapordan sızan metinlere göre, küresel ısınma yüzünden deniz ekosisteminin de önemli hasara uğradığı ve ciddi sosyal ve ekonomik etkilerin ortaya çıkmaya başladığını gözler önüne seriyor.
Kimler katılacak?
- Zirveye Hindistan, Çin, AB, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya üst düzey temsilcilerini yollayacak.
- Çin’den Dışişleri Bakanı ile İklim Değişikliği Özel Temsilcisi zirveye katılacak.
- Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson da ülkedeki Brexit tartışmalarına rağmen zirveye katılıyor.
- Bunun dışında özel sektör liderleri ile sivil toplum liderlerinin de katılması bekleniyor. Finans, enerji, ulaşım, ağır sanayi gibi önemli sektörlerin temsilcilerinin sıfır-emisyon hedeflerini açıklayacak.
- Özellikle petrol ve gaz şirketlerinin açıklayacağı dekarbonizasyon planları merakla bekleniyor.
Zirvedeki duyurulara, 23 Eylül tarihinde, World Resource Institute sitesinde canlı olarak ulaşılabilecek.
Önemli etkinlikler:
18-19 Eylül: İnsan Hakları ve İklim Toplantısı
Birleşmiş Milletler Greenpeace ve Amnesty İnternational ile birlikte New York’ta iklim değişikliği ile insan hakları arasındaki bağlantıları detaylı olarak tartışmak için bir etkinlik düzenliyor.
- 20 Eylül: Küresel İklim Grevi – Resmi site – Türkçe site
- 21-22 Eylül: Birleşmiş Milletler İklim Eylem Zirvesi Ön Toplantıları -Zirveden önceki 2 günde birçok farklı hazırlık toplantısı düzenlenecek. Gençler, İş Dünyası ve Belediye başkanları bir araya gelecek.
- 22 Eylül: Sosyal Fayda Zirvesi
- 23 Eylül: BM İklim Eylem Zirvesi
- 23 – 29 Eylül: New York İklim Haftası – İş dünyası, sivil toplum ve sanat dünyasından birçok önemli insanın etkinliklerine katılacağı New York İklim haftası da Birleşmiş Milletler İklim Eylem Zirvesi ile aynı gün başlayacak.
- 25 Eylül: IPCC Değişen İklimlerde Denizler ve Kriyosfer Özel Raporu – IPCC 25 Eylül’de Monaco’da küresel ısınmanın su kaynakları ve denizler üzerinde oluşturduğu baskıyı ortaya koyan ve ne adımlar atılması gerektiğine dair bilimsel bulguları içeren IPCC Değişen İklimlerde Denizler ve Kriyosfer Özel Raporu’nu kamuoyu ile paylaşacak.