ABD’deki bir araştırma ölümcül hastalıkları önlemede ‘RPA’ adlı proteinin kromozomları koruyarak kritik rol oynadığını ortaya çıkardı.
Science dergisinde yayınlanan çalışmaya göre Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden araştırmacılar uzun süredir nedeni bilinmeyen ölümcül hastalıkların ardındaki gizemi çözdü.
‘RPA (replication protein A)’ adlı bir protein kromozomların uç kısmındaki telomerleri koruyarak genetik olarak istikrar sağlıyor.
Bu proteindeki bozulmalar telomerlerin kısalmasına neden oluyor. Bu durum da aplastik anemi, miyelodisplastik sendrom ve akut miyeloid lösemi gibi ciddi hastalıklara neden olabiliyor.
TRT Haber’in aktardığına göre telomerler, DNA’nın uç kısımlarında yer alan koruyucu kapaklar olarak görevli.
Yaşlanma sürecinde doğal olarak kısalan bu bölgelerin dengesizliği, erken yaşlanma ve hücresel hasara neden olabiliyor. Ayrıca bulgular, bazı kanserler ve kemik iliği hastalıklarının nedenini açıklıyor.
Araştırmacılar telomerleri onaran ‘telomeraz’ enzimini destekleyen proteinleri inceleyerek RPA’nın bu süreçteki kilit rolünü buldu.
Yapay zeka tabanlı ‘AlphaFold’ adlı yazılımla yapılan modellemeler, RPA’nın telomerazı aktive ettiğini ve böylece DNA’nın sağlıklı şekilde korunmasını sağladığını gösterdi.
Laboratuvar testleri de bulguları doğruluyor. Çalışmayı yürüten profesör Ci Ji Lim şunları söyledi:
* Bazı hastalarda telomerlerin neden anormal şekilde kısa olduğunu anlayamıyorduk. Şimdi bunun RPA’nın telomerazı uyaramamasından kaynaklandığını biliyoruz.
* Bu keşif, hastalara neden hastalandıklarını anlatabilmemiz açısından büyük bir adım.
Bilim insanlarına göre RPA’nın rolünü anlamak, gelecekte erken tanı ve kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinde de önemli bir dönüm noktası.
Alıntı: diken.com.tr