Page 10 - Hekimce Bakış Dergisi 103. Sayı
P. 10

BİR RESİM


                                                   BİNBİR SÖYLENCE







                                                             Dr. Yelda ERTÜRK  |  eyerturk@gmail.com





               ANDROJENİ
                                                                                                                                          “Sempozyum”, AnselmFeuerbach, 1874, StaatlicheKunsthalle Müzesi, Berlin
               PLATON’UN ŞÖLEN DİYALOĞU VE MARC CHAGAL’IN
               APOLLONAİRE’E SAYGI ESERLERİ ÜZERİNDEN                                                                                    zamanla ataerkil mitler, anaerkil   yazarlarından Agathon’un bir   Aristophanes ve Sokrates
                                                                                                                                         mitlerin yerini almıştır. Bununla   yarışmada kazandığı birincilik   toplanır. Phaidros konuyu
               Mitler, insan hayatının, doğum,   kelimelerinin birleşmesinden   yoktur. Bunun sebebi hem                                 birlikte de eşitlikçi dünya     üzerine düzenlediği şölenden    “Aşk” olarak belirler ve sıra
               ölüm, cinsellik, cinsiyet gibi   köken alır. Androjenlik terimi   biyolojik olarak hermafroditliğin                       düzeninin bozulduğu ve ayrıştığı   alır.                        ile katılanlar gerek kavramsal
               en temel alanları hakkında      mitolojide, eril-dişil karşıtlığı   yapısal problemleri, hem de                           görülmektedir. Birbirinden iki zıt                              olarak, gerekse mitolojik
               söylencelerden oluşur. Kültür   bağlamında, ayrıştırılan tüm    toplumsal kadın-erkek olarak                              kutup misali kopan bu parçalara,   Alman ressam Anselm          anlatılarla oldukça etkileyici bir
               tarihi boyunca yaratılmış bu    nitelikleri bir araya getirerek,   ayrıştırılan cinsiyet rollerinin                       ataerkil kültür tarafından      Feuerbach (1829-1880)           sohbet gerçekleştirirler.
               söylenceler incelendiğinde,     tüm kutuplulukları ortadan      keskinliğidir.                                            zıt değerler atfedilmiştir.     “Sempozyum”/“DasGasmahldes
               cinsellik ve cinsiyetlerin      kaldırmayı ifade eder. Yani                                                               Dolayısıyla, yer-gök kutupluluğu   Platon” isimli tablosu 1874   Platon’un Şölen/Sempozyum
                                                                               Oysa mitolojik bir ütopya olarak                                                          tarihinde yapmıştır. Sempozyum,   kitabından adını alan tablonun
               oluşumu ve ayrışması üzerine    sadece kadın ve erkeğin tek                                                               bağlamında yer, cehennem ve
                                                                               androjenlik, henüz hiçbir şeyin                                                           Antik Yunanda yemek sonrası     merkezinde, bir defne
               pek çok anlatı karşımıza çıkar.   vücutta bir arada oluşunu                                                               ölüler diyarı ile ilintilendirilerek,
                                                                               ayrışmadığı dünya görüşünde,                                                              birlikte içmek anlamında        çelengiyle taçlandırılan ev
               Özellikle cinsiyetlerin karışmış   değil, aynı zamanda kadın-   hiçbir şey de bir diğerinden                              karanlık ve kötücül özelliklerle
               halini simgeleyen androjenlik   erkek kutupluluğu altında       üstün veya aşağı değildir.                                anılmaya başlanırken; aydınlık   kullanılan bir kelimedir. Sadece   sahibi Agathon, elinde şarap
               bin yıllardır insanlığın ilgisini   ayrıştırılan her şeyi bir araya   Bu eşitlikçi dünya düzeninde                        ve cennetle ilintilendirilen gök   özel veya toplumsal bir olayı   kadehi ve gösterişli kıyafeti ile
               çekmektedir. Farklı toplumların   getirir. Bir parantez açarak   logosentrik, ataerkil eril kültür                        ise tanrıların ikametgâhı olarak   kutlamak amacıyla düzenlenen   bir Diyonysos eğlencesinden
               mitolojileri incelendiğinde her   androjenlik ve hermafroditlik                                                           kutsanmıştır. Varlık bu dikotomi   bu toplantılar, dönemin önemli   dönen ve toplantıya geç katılan
                                                                               tarafından yaratılan iyi-kötü gibi                                                        bir sosyal etkinliği olarak belli   Alcibiades’i karşılar. Genç,
               şeyin başlangıçta bir arada     kelimelerinin gönderenlerinin                                                             ile bölünmüş, madde ve ruh
                                                                               karşıtlıklar henüz oluşmamıştır.                                                          sayıda davetlinin katılımı ile   yakışıklı, iyi eğitim görmüş,
               mutlu mesut, huzur içinde       ayrı olduğunu açıklamak isterim.                                                          birbirinden ayrılmıştır. Dikkatli
                                                                               Eros/aşk-sevgi hakimiyeti söz                                                             gerçekleşirdi. Andron adı verilen,   aristokrat Alcibiades sarhoştur
               yaşadığı bir dönemin varlığından   Aynı özelliklere sahip olarak                                                          bir okuma anne/mother kelimesi
                                                                               konusudur. Mitolojide bu dönem                                                            evin özel bir odasında erkekler,    ve ancak alaya katılan göksel
               bahsedilir. Bu yaratılış mitlerinde   nitelendirilmelerine rağmen bu                                                      ile madde/materia arasındaki
                                                                               dişil-eril dikotomilerinin henüz                                                          kollarının altında bir yastıkla   bir takım varlıkların yardımıyla
               insanlar, başlangıçta, iki      terimler birbirinden tamamen                                                              bağlantıyı görebilir.
                                                                               kodlanmadığı ve dünya bilgisinin,                                                         sedirlerde otururlar ve belli bir   ayakta durabilmektedir. Sanat
               cinsiyete birden sahip androjen   ayrı anlamlar taşımaktadırlar.
                                                                               logosun, bilinç düzeyinde                                 Platon’un aşkı, sevgiyi konu    konuda tartışırlardı. Platon’un   tarihinde bebek melekler
               varlıklar olarak tasvir edilirler.  Androjenlik, aynı bedende kadın
                                                                               henüz ayrışmadığı kültürel                                alan ve ona övgüler içeren      kitabında Agathon’un ev         olarak resmedilen Eros, aşk
                                               ve erkek cinsiyetlerinin uyumlu
               Androjen kelimesi andro-                                        bellek evresine, yani anaerkine                           Şölen/ Sempozyum diyaloğu,      sahipliğinde Phaidros, Pausanias,   ve sevgi konusunun işlendiği
               erkeklik ve jineko-kadınlık     birlikteliğine işaret ederken;   tekabül etmektedir. Ama                                  ismini dönemin ünlü tragedya    Eryksimakhos, komedya yazarı    bir toplantının resmi için
                                               hermafroditlikte böyle bir uyum







                10  hekimcebakis.org                                                                                                                                                                                                 11
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15