Page 45 - Hekimce Bakış Dergisi 76-77. Sayı

P. 45

43 dünyadan / yurttan

olarak kulland›klar› bu çad›rlardan daha küçük ve dokuz
utand›klar›ndan, buralarda foto¤raf yaﬂ›ndaki Sedat, annesine
çekmemizden rahats›zl›klar›n› belli tand›r ekme¤i yaparken
etmiﬂlerdi. yard›m etmemesinin
gerekçesini-ben k›z m›y›m-
Yemekler üç taraf› kapal›, genelde erkek mi? sorusu ile
güneye bakan bölümleri aç›k yan›tlam›ﬂt›. Toplumsal
b›rak›lm›ﬂ mutfak çad›rlarda roller çok netti; Sedat
piﬂiriliyordu. Mutfak çad›rlar yaklaﬂ›k ekmek yaparken annesine
banyo çad›rlar›n büyüklü¤ünde olup yard›m etmeyecekti.
içinde ateﬂ yakmada kulland›klar›
odunlar ve tencereler bulunuyordu. Hava karar›nca, kendi
Birden fazla ailenin ortak kulland›¤› aralar›nda toplad›klar› para
tand›rlar ise ekmeklerin yap›m›nda alandaki alt› tulumbadan ile ald›klar› jeneratörün çal›ﬂt›r›lmas›
kullan›l›yordu. Yirmiye yak›n tand›r sa¤lan›yordu. Tulumbadan akan su çad›rlar›n ço¤unu tek ampul ile
ekme¤i hamurunu tepsiye koymuﬂ, bulan›kt›. Alanda akar su ayd›nlatt›. Bulan›k artezyen suyunu,
çad›r›n›n yak›n›ndaki tand›ra taﬂ›m›ﬂ olmad›¤›ndan, tulumban›n bulan›k sa¤l›ks›z helâlar› kullanan, taﬂ›ma su
kad›n›n yan›na, bir süredir sohbet suyunun çad›rlara taﬂ›nmas› ile y›kanan bu topluluk için elektrik
etti¤imiz Sedat’›n annesi olmas› gerekiyor ve bu iﬂ de kad›nlar ve daha vazgeçilmezdi.
nedeniyle birlikte gittik. Bir akﬂam çocuklara kal›yordu. Gün içinde
yeme¤inde bitece¤ini söyledi¤i tulumbalardan çekilen suyun irili Daha önce kendisine, bir dönem
ekmekleri piﬂirdi¤inde bizim de ufakl› çad›rlara taﬂ›narak gazetelerin kupon karﬂ›l›¤› da¤›tt›¤›,
tatmam›z› istedi. Yirmili yaﬂlar›n›n depolanmas›n› izledik. çocuk e¤itiminde kullan›lan oyuncak
ikinci yar›s›ndaki kad›n kendini bilgisayar verilmiﬂ olan Mazlum’a pil
bildi¤inden beri her y›l›n alt› ay›n› Çöplerini, kazd›klar› büyükçe bir götürülmüﬂtü. Mazlum’un pil
burada geçirdi¤ini söyledi. Tand›ra çukurda biriktiriyorlard›. Bu çöplük, gereksinimi bir gün önce çad›r köyü
odaklanm›ﬂ söyleﬂide her y›l tand›r› buradan ayr›l›rken üstü toprakla ziyaret edenler taraf›ndan bildirilmiﬂti.
çamur ve keçi k›l› kullanarak yeniden örtülerek kapat›lacakt›. Çöplükte Mazlum, pili olmad›¤› için daha önce
yapt›¤›n›, bir önceki y›l yapt›¤› tand›r› bölgenin temel ürünü domates ve kullanamad›¤› oyunca¤›na pilleri
her geldi¤inde y›k›lm›ﬂ olarak so¤an dikkati çekiyordu. Ambalaj büyük bir hevesle takt›. Yere oturmuﬂ,
bulmaktan yak›nd›. Tand›rlar›n at›klar›n›n azl›¤›-en fazla pet ﬂiﬂe oyunca¤›n› kuca¤›na yerleﬂtirmiﬂ,
y›k›lmas›n› bölge halk›n›n onlardan vard›- ambalajl› ürünlere ulaﬂmada çevresinde kalabal›k bir çocuk grubu
duydu¤u rahats›zl›¤a ba¤l›yordu. s›k›nt› yaﬂand›¤›n› gösteriyordu. K›sa toplanm›ﬂt›. Hello diyerek aç›lan
Buna benzer yak›nmalar› daha sonra bir süre önce belediyenin koydu¤u oyunca¤›ndan baﬂ›n› kald›r›p
farkl› kiﬂilerden de duyduk. Bölge çöp konteyn›rlar› da boﬂtu ve çad›r “merhaba” diyor dedi gülümseyerek.
halk›n›n onlar›n bu alana yerleﬂip köyü gezerken, çevreye yay›lm›ﬂ Gün boyu oyunca¤›n› elinde
kalmalar›ndan kayg›land›klar›n› çöpleri görünce, kendi olanaklar› ile dolaﬂt›ran 13 yaﬂ›ndaki Mazlum’un
anlatt›lar. Anlaﬂ›lan bölge halk› oluﬂturduklar› çöp toplama alan›n› kestane rengi saçlar›nda bit
tarladaki ürünü kald›rmak için geçici da amac›na uygun kullanmad›klar›n› oldu¤unu akﬂamüzeri yapt›¤›m›z
mevsimlik iﬂçilere gereksinim gözledik. muayenesinde ö¤renecektik.
duyuyor ancak onlar›n bu alana Ovada fasulye iﬂi bitmek üzereydi
yerleﬂip kalmas›n› da istemiyordu. Terkedilmiﬂlik düﬂüncesi yaratan ve en son biber toplayarak
alan, on saattir çal›ﬂt›klar› tarlalardan memleketlerine döneceklerdi.
Bizimle birlikte çad›r köye gelen ‹l römorklar›nda ço¤u kad›ndan oluﬂan Burada kazand›klar›n›
Sa¤l›k Müdürlü¤ü yetkilileri ile yolcular›n› taﬂ›yan traktörlerin memleketlerinde sene sonuna kadar
Yeniﬂehir Toplum Sa¤l›¤› kald›rd›¤› toz eﬂli¤inde hareketlendi. tüketeceklerini söylüyorlard›. ‹ﬂveren
Merkezi’nden meslektaﬂlar›m›za ek On saatlik toplama iﬂinden dönen on saatlik çal›ﬂma için kiﬂi baﬂ›na
olarak il sa¤l›k müdürlü¤ünün bir kad›nlar, römorklardan indiklerinde 25-26 lira veriyor, çal›ﬂan›n eline 22-
ekibi de s›tma taramas› için bizden bu kez akﬂam yeme¤i haz›rlama 23 lira geçiyordu. Aradaki 3 liral›k
önce gelmiﬂ, kan örne¤i al›yordu. iﬂine giriﬂiyorlard›. Kad›nlar›n yemek fark, di¤erlerinden farkl› görünümde
Özellikle bu y›l ald›klar› hizmetten u¤raﬂlar› gündeme geldi¤inde, 15- çad›r› da olan çavuﬂundu. Bu alanda
çok memnun oldu¤unu bildiren 16 yaﬂlar›nda olan ve tarladaki iﬂleri yaﬂayan 2000 kiﬂinin 17-20 çavuﬂu
halk›n; TSM taraf›ndan su su kanal› açmak oldu¤undan daha oldu¤u söyleniyordu. Kimi çavuﬂ
dezenfeksiyonu için da¤›t›lan klor kolay iﬂ yapt›klar›n› söyleyen iki çal›ﬂt›rd›¤› iﬂçilerin her türlü sorunu
tabletlerini k›s›rl›¤a yol açt› düﬂüncesi delikanl›, erkek olman›n daha kolay ile ilgilenirken kimileri onlar›n
ile kullanmad›klar›n› ö¤rendik. Su, oldu¤unu söylüyordu. Onlardan sorunlar›ndan uzak duruyordu.

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50