Page 22 - Hekimce Bakış Dergisi 87. Sayı
P. 22
Etkinlik ve güvenilirlik üzerine ne biliyoruz? Raporda bu bilgilere dayanarak hükümete şu önerilerde
Hekim modern tıbbın, yani bilimsel bilgiye dayanan, bulunuluyor: “Hükümet, bu ürünlere lisans verip eczane
dolayısıyla en az zararla en fazla yararı sağlayacak raflarında bulunmalarını sağlayarak, homeopatinin
girişimlerin uygulayıcısıdır. GAT tıbbı ise aynı nedenle etkili bir tıbbi yöntem olduğunu onaylamış olmaktadır.
hekimlik mesleğinin alanı içinde değildir. Bununla Hastaların güvenini tesis etmek, güvenliğini sağlamak ve
birlikte, bilimsel yaklaşım kuşkuculuğu içerir; otomatik seçim hakkının gereğini yerine getirmek için hükümet
/ kategorik reddiye bilimsel değildir. Bu nedenle GAT homeopati de dahil olmak üzere hiçbir plasebo yöntemin
uygulamalarına bilimsel yaklaşım, öncelikle etkin ve kullanımını desteklememelidir. Hükümet homeopati
güvenli olup olmadıklarını araştırmak yönünde olmalı. Bir ürünlerinin geri ödemesini durdurmalı, bu ürünlerin
taraftan etkinlik sağlarken diğer taraftan bireyin/toplumun lisansları yenilenmemelidir.”
maruz kalacağı riskin olanaklı en az düzeyde olduğundan Bu konuda yapılmış 57 sistematik derlemeyi inceleyen
emin olmak için bu tür yöntemlerin etkinliğinin yanı Avustralya Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Konseyi de aynı
sıra risklerinin de bilinmesi gerekir. Peki, sayısı ‘yüzlerce’ sonuç ve önerileri içeriyor (6). “Başka ülkelerde de var” savı
biçiminde ifade edilen bu yöntemler hakkında ne haklı olarak “Başka ülkelerde var olması bilimsel olduğunu
biliyoruz? İki kaynak bu anlamda oldukça çarpıcı bir göstermez” diye yanıtlanıyordu; şimdi o ülkelerin de
resim çiziyor: İlki, bu alanda temel kaynaklardan sayılan uygulamalarını ciddi biçimde sorguladıkları anlaşılıyor.
The Desktop Guide to Complementary and Alternative
Medicine isimli kitapta yer alan 685 GAT uygulamasının Fakat ne yazık ki…
etkinliğini inceleyen bir çalışma (2). Çalışmada bu
uygulamaların sadece 51’i hakkında bir dereceye kadar Özetle; yönetmelikte yer alan ve otlarla, arılarla,
güvenilir bilgi olduğu sonucuna ulaşılmış; yani sadece kurtçuklarla, sülükle, müzikle, ayak tabanına baskı
%7.4. Üstelik araştırmacı, ki kendisi aynı zamanda incelenen uygulayarak, kupa çekerek ve sair yöntemlerle uygulanan
kitabın da yazarı, 51 uygulamanın yaklaşık üçte birinin GAT tıbbına ilişkin bilimsel bilgi, büyük oranda eksik
egzersiz, diyet, domates, lifli gıda, masaj ve grup terapisi ya da bu yöntemlerin etkisiz olduğu yönünde. Dahası,
gibi klasik önerilerden oluştuğunu, ayrıca kitaptaki bazı etkin olabilecekleri düşünülen bazı uygulamaların
bilgilerin yanlış olduğunun gösterildiğini, dolayısıyla bu göze alınamayacak derecede riskli oldukları gösterilmiş
oranın bile çok iyimser bir rakam olduğunu belirtiyor. durumda. Öyleyse;
İkinci kaynak, en tartışmalı GAT uygulamalarından • Bir GAT uygulamasının belli bir hastalık, bulgu ya da
biri, homeopati üzerine. Hastalık belirtilerini ortaya yakınmada etkin ve güvenli olduğuna ilişkin bilgi varsa
çıkarabilecek maddeleri çok düşük, hatta mümkünse bir bu bilginin sağlık hizmetinde nasıl kullanılabileceği
molekül düzeyinde dozlarda sulandırarak o hastalığa karşı değerlendirilmeli. Bu değerlendirme, var olan modern tıp
bağışıklık kazanılacağını öne süren homeopati iki ilkeye yöntemlerinin etkisiz kaldığı alanlar için yapılmalı: Etkin
dayanmakta: “Benzer benzeri tedavi eder” (Sağlam kişide ve güvenli bir modern tıp yöntemi bulunuyorken, neden
belli bulgular çıkaran bir madde, aynı bulgulara sahip sülük kullanmak gereksin?
hasta kişilerde iyileşme sağlar) (3) ve “ultra-dilüsyon” (Bir • Etkinlik ve güvenliliğine ilişkin yeterli bilgi olmayan
madde ne kadar sulandırılırsa, o kadar güçlü etki yaratır) uygulamaların kullanımı engellenmeli. Yanı sıra, bu
(4). Bu yöntemle fiziksel, duygusal ve ruhsal her tür uygulamaların etkinlik ve güvenliliği araştırılmalı.
hastalığı tedavi etmenin mümkün olduğu ileri sürülüyor • Bilgisizliğin, ızdırabın ve yaratılmış/kışkırtılmış taleplerin
(5). Britanya Parlamentosu’nca kurulan Bilim ve Teknoloji oluşturduğu dezavantajın sömürülmesini önlemek
Komitesi’nin homeopati üzerine raporu ise şöyle söylüyor için, etkin ve / veya güvenli olmadığını bilinen GAT
özetle (4):
uygulamalarının kullanımı kesinlikle engellenmeli.
• Uygulama bilimsel olarak haklı çıkarılamamakta.
• Düzenlemeler sağlık hizmetlerine erişim hakkıyla ve
• Etkisi plasebodan daha iyi değil. bilimsel bilgiyle uyumlu olmalı, söz konusu sağlık olunca
• Homeopati üzerine yeterince araştırma yapılmış “kervan yolda düzülür” boşinancı / kandırmacası terk
durumda ve bu araştırmalar etkili olmadığını gösteriyor. edilmeli.
• Daha fazla araştırma yapılmasını haklı çıkararak bir Fakat biz, ne yazık ki, tam tersini yapıyoruz.
gerekçe yok.
1. Resmi Gazete, 27 Ekim 2014. www.resmigazete.gov.tr
2. Ernst E. How much of CAM is based on research evidence? Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2011;2011:676490. doi:
10.1093/ecam/nep044
3. Homeopati nedir? Klasik Homeopati Derneği. 6 Kasım 2014. http://getir.net/5sj5
4. House of Commons. Science and Technology Committee - Fourth Report Evidence Check 2: Homeopathy. 2010. http://getir.net/5s8y
5. Homeopati. Homeopati Derneği. http://getir.net/5s3m
6. NHMRC draft Information Paper: Evidence on the effectiveness of homeopathy for treating health conditions. 2013. http://getir.net/5sun
Hekimce Bakış 29