Page 22 - Hekimce Bakış Dergisi 87. Sayı
P. 22

Etkinlik ve güvenilirlik üzerine ne biliyoruz?         Raporda bu bilgilere dayanarak hükümete şu önerilerde
        Hekim modern tıbbın, yani bilimsel bilgiye dayanan,    bulunuluyor: “Hükümet, bu ürünlere lisans verip eczane
        dolayısıyla en az zararla en fazla yararı sağlayacak   raflarında bulunmalarını sağlayarak, homeopatinin
        girişimlerin uygulayıcısıdır. GAT tıbbı ise aynı nedenle   etkili bir tıbbi yöntem olduğunu onaylamış olmaktadır.
        hekimlik mesleğinin alanı içinde değildir. Bununla     Hastaların güvenini tesis etmek, güvenliğini sağlamak ve
        birlikte, bilimsel yaklaşım kuşkuculuğu içerir; otomatik   seçim hakkının gereğini yerine getirmek için hükümet
        / kategorik reddiye bilimsel değildir. Bu nedenle GAT   homeopati de dahil olmak üzere hiçbir plasebo yöntemin
        uygulamalarına bilimsel yaklaşım, öncelikle etkin ve   kullanımını desteklememelidir. Hükümet homeopati
        güvenli olup olmadıklarını araştırmak yönünde olmalı. Bir   ürünlerinin geri ödemesini durdurmalı, bu ürünlerin
        taraftan etkinlik sağlarken diğer taraftan bireyin/toplumun   lisansları yenilenmemelidir.”
        maruz kalacağı riskin olanaklı en az düzeyde olduğundan   Bu konuda yapılmış 57 sistematik derlemeyi inceleyen
        emin olmak için bu tür yöntemlerin etkinliğinin yanı   Avustralya Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Konseyi de aynı
        sıra risklerinin de bilinmesi gerekir. Peki, sayısı ‘yüzlerce’   sonuç ve önerileri içeriyor (6). “Başka ülkelerde de var” savı
        biçiminde ifade edilen bu yöntemler hakkında ne        haklı olarak “Başka ülkelerde var olması bilimsel olduğunu
        biliyoruz? İki kaynak bu anlamda oldukça çarpıcı bir   göstermez” diye yanıtlanıyordu; şimdi o ülkelerin de
        resim çiziyor: İlki, bu alanda temel kaynaklardan sayılan   uygulamalarını ciddi biçimde sorguladıkları anlaşılıyor.
        The Desktop Guide to Complementary and Alternative
        Medicine isimli kitapta yer alan 685 GAT uygulamasının   Fakat ne yazık ki…
        etkinliğini inceleyen bir çalışma (2). Çalışmada bu
        uygulamaların sadece 51’i hakkında bir dereceye kadar   Özetle; yönetmelikte yer alan ve otlarla, arılarla,
        güvenilir bilgi olduğu sonucuna ulaşılmış; yani sadece   kurtçuklarla, sülükle, müzikle, ayak tabanına baskı
        %7.4. Üstelik araştırmacı, ki kendisi aynı zamanda incelenen   uygulayarak, kupa çekerek ve sair yöntemlerle uygulanan
        kitabın da yazarı, 51 uygulamanın yaklaşık üçte birinin   GAT tıbbına ilişkin bilimsel bilgi, büyük oranda eksik
        egzersiz, diyet, domates, lifli gıda, masaj ve grup terapisi   ya da bu yöntemlerin etkisiz olduğu yönünde. Dahası,
        gibi klasik önerilerden oluştuğunu, ayrıca kitaptaki bazı   etkin olabilecekleri düşünülen bazı uygulamaların
        bilgilerin yanlış olduğunun gösterildiğini, dolayısıyla bu   göze alınamayacak derecede riskli oldukları gösterilmiş
        oranın bile çok iyimser bir rakam olduğunu belirtiyor.   durumda. Öyleyse;
        İkinci kaynak, en tartışmalı GAT uygulamalarından      • Bir GAT uygulamasının belli bir hastalık, bulgu ya da
        biri, homeopati üzerine. Hastalık belirtilerini ortaya   yakınmada etkin ve güvenli olduğuna ilişkin bilgi varsa
        çıkarabilecek maddeleri çok düşük, hatta mümkünse bir   bu bilginin sağlık hizmetinde nasıl kullanılabileceği
        molekül düzeyinde dozlarda sulandırarak o hastalığa karşı   değerlendirilmeli. Bu değerlendirme, var olan modern tıp
        bağışıklık kazanılacağını öne süren homeopati iki ilkeye   yöntemlerinin etkisiz kaldığı alanlar için yapılmalı: Etkin
        dayanmakta: “Benzer benzeri tedavi eder” (Sağlam kişide   ve güvenli bir modern tıp yöntemi bulunuyorken, neden
        belli bulgular çıkaran bir madde, aynı bulgulara sahip   sülük kullanmak gereksin?
        hasta kişilerde iyileşme sağlar) (3) ve “ultra-dilüsyon” (Bir   • Etkinlik ve güvenliliğine ilişkin yeterli bilgi olmayan
        madde ne kadar sulandırılırsa, o kadar güçlü etki yaratır)   uygulamaların kullanımı engellenmeli. Yanı sıra, bu
        (4). Bu yöntemle fiziksel, duygusal ve ruhsal her tür   uygulamaların etkinlik ve güvenliliği araştırılmalı.
        hastalığı tedavi etmenin mümkün olduğu ileri sürülüyor   • Bilgisizliğin, ızdırabın ve yaratılmış/kışkırtılmış taleplerin
        (5). Britanya Parlamentosu’nca kurulan Bilim ve Teknoloji   oluşturduğu dezavantajın sömürülmesini önlemek
        Komitesi’nin homeopati üzerine raporu ise şöyle söylüyor   için, etkin ve / veya güvenli olmadığını bilinen GAT
        özetle (4):
                                                               uygulamalarının kullanımı kesinlikle engellenmeli.
        • Uygulama bilimsel olarak haklı çıkarılamamakta.
                                                               • Düzenlemeler sağlık hizmetlerine erişim hakkıyla ve
        • Etkisi plasebodan daha iyi değil.                    bilimsel bilgiyle uyumlu olmalı, söz konusu sağlık olunca
        • Homeopati üzerine yeterince araştırma yapılmış       “kervan yolda düzülür” boşinancı / kandırmacası terk
        durumda ve bu araştırmalar etkili olmadığını gösteriyor.  edilmeli.
        • Daha fazla araştırma yapılmasını haklı çıkararak bir   Fakat biz, ne yazık ki, tam tersini yapıyoruz.
        gerekçe yok.


                                          1. Resmi Gazete, 27 Ekim 2014. www.resmigazete.gov.tr
          2. Ernst E. How much of CAM is based on research evidence? Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2011;2011:676490. doi:
                                                      10.1093/ecam/nep044
                                 3. Homeopati nedir? Klasik Homeopati Derneği. 6 Kasım 2014. http://getir.net/5sj5
             4. House of Commons.  Science and Technology Committee - Fourth Report  Evidence Check 2: Homeopathy. 2010. http://getir.net/5s8y
                                          5. Homeopati. Homeopati Derneği. http://getir.net/5s3m
            6. NHMRC draft Information Paper: Evidence on the effectiveness of homeopathy for treating health conditions. 2013. http://getir.net/5sun


                                                                                                  Hekimce Bakış  29
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27