Page 17 - Hekimce Bakış Dergisi 87. Sayı

Bazı kişiler yükselen adrenalin seviyesinden zevk alırlar yapılan santral ikramiye çıkma ihtimalini %1,3 oranında
ve cambazlık, hekimlik ve askerlik gibi bazı meslekler risk arttıran bir bilettir. 4
almayı gerektirir. Ama bu kişilerin hepsi de bu riski kendi
özgür iradeleri ile yaptıkları kendi kişisel seçimleri sonucu Yukarıda kısaca değindiğim şekilde nükleer santrallar,
kendilerinin öz kararları ile alırlar. Halen var olan 36 bin barışta ve savaşta, normal çalışma koşullarında ve
atom bombası bugüne kadar sadece iki kez patlatıldı, kazası halinde ve yarattığı radyoaktif atıklarının yol
ama bugüne kadar nükleer santraller bugüne kadar açtığı iyonlaştırıcı ışınım (radyasyon) kirliliği nedeniyle
(açıklandığı kadarıyla ve irili ufaklı küçük kazalar hariç) diğer hiçbir sanayi sektörünün kirliliğinde olmayan
tam sekiz kez patladı: Ne var ki, ne İngiltere-Windscale (kirlenme durduktan sonra da nesiller boyu devam
NS sakinleri (kaza 1957’de oldu 1982’de açıklandı), ne eden ve kalıtsal zarar veren) eşsiz bir toplumsal maliyet
ABD-Three Miles Island NS sakinleri (kaza 1979’de oldu), yaratırlar: 10 Mart 2007’de Ankara, İstanbul, İzmir ve
ne Sovyetler Birliği-Çernobil NSnın bütün dünyadaki Sinop’ta eş zamanlı olarak açıklanan; Türkiye’nin ilk bilim
milyonlarca kurbanı (kaza 26 Nisan 1986’de oldu halka insanları bildirisi olma özelliğine sahip 206 imzalı Nükleer
dört gün sonra açıklandı); ne de Japonya-Tokaimura Santral Karşıtı Bilim İnsanları Bildirisini o yıl Türkiye
NS (Kaza 1999’da oldu) ve Japonya-Fukushima -1., 2., 3., üniversitelerindeki halk sağlığı akademisyenlerinin
4. nolu NS reaktörlerden (Kaza 2011’de oldu) etkilenen yaklaşık %20’sine karşılık gelen 44’ü halk sağlığı uzmanı
milyonlarca Japon bu riski kendilerinin öz kararı ile olan 62 hekim akademisyen imzalamıştı. Kaynakçamızda
değil hükümetlerinin kararı ile almışlardı. Üstelik kaza ulaşabileceğiniz ‘Nükleer Santrallara Karşı’ olmanın
yapan santrallerin biri (Çernobil) hariç hepsi de batı bilimsel nedenleri, konusunun uzmanı bilim insanlarınca
7
tasarımı atom santralleridir. Ve bütün bu nükleer santral 14 başlık altında dile getirilen bu tarihi bildiri şu cümleyle
felâketlerinin sosyal maliyetleri o güne kadar nükleer bitiyordu: “Yukarıda açıkladıklarımızdan anlaşıldığı gibi,
santraller yoluyla üretilen elektrik fiatına yansıtılmadı. Türkiye’ye nükleer santral yapma kararı bilimsel değil,
siyasal bir seçimdir.”. 9
11 Mart 2011’deki çifte doğal afet (deprem ve tsunami) 1979’daki çekirdek erimesine yarım saat kala
nedeniyle Fukushima Daiichi Atom Santrali işletmesindeki durdurulabilen Three Miles Island NS kazasından
toplam 6 ünitenin 1., 2. ve 3. Ünitelerinde reaktörlerin sonra bilim insanların uyarı ve araştırma bulgularını
nükleer yakıt çekirdeklerinde hasar (erime) oldu ve dinleyerek ülkedeki nükleer santral yatırımlarını durduran
1., 3., ve 4. Reaktörler patladı; 2. Ünitesinden de çok ABD hükümetlerinin aksine; başta AKP, 35 yıllık Türk
miktarda radyoaktif atık denize ve havaya kaçarak üçlü hükümetleri 35 yıldır bilim insanlarını dinlememişlerdir.
(deprem, tsunami, nükleer) afet biçimini aldı. Oysa 4., En sonunda ‘mutsuz sona ulaşılmış’; 4.800 MWe Kurulu
5. ve 6. Reaktörler bakım nedeniyle deprem ve tsunami Gücünde Olan Akkuyu Nükleer Güç Santralı Projesi
sırasında elektrik üretmiyorlardı. Japon Ulusal Meclisi’nin (Nükleer Güç Santralı, Radyoaktif Atık Depolama Tesisi,
Fukushima Nükleer Kazası Bağımsız Soruşturma Rıhtım, Deniz Dolgu Alanı ve Yaşam Merkezi) Revize
Komisyonu, kazadan yaklaşık 1,5 yıl sonra (5 Temmuz Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu, 24.10.2014
2012) tamamladığı resmi raporunda kazanın tamamen tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca ‘uygun’, yani
insan hatası sonucu olduğunu açıkladı (Bizde ise ‘çevreye olan etkileri alınacak önlemlerle önlenebilir ve
muhalefetin talebi kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, denetlenebilir’ bulmuştur. Böylece, iki süper gücün (ABD
Raporunu Çernobil kazasından 8 yıl sonra 1994’de; ve Sovyetler Birliği) ve iki kalkınmış ülkenin (İngiltere
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun Resmi Raporunu ise ve Japonya) önleyemediği nükleer santral kazasını ve
kazadan 20 yıl sonra 2006’da açıklayabilmişti). 7, 8 sonuçlarını Türkiye önleyeceğini kabul etmiştir. Sinop’taki
tasarlanan 4 reaktörle birlikte Allah’ın canlarına eziyet
Çernobil’den hemen sonra Dünya Sağlık Örgütü atom çektirilmesi; bayrağımızın radyasyonla kirletilmesi ve
santrallerinin atmosfere radyasyon sızıntısı yapacak denli emeğin ve insan hakkının sömürmesi de yeni bir fıtrat
büyük kaza yapma olasılığını 1/1.000-1/10.000 santral çeşidi olarak çevre sağlığı terminolojine sokulmak
çalışma yılında bir (halen faaliyetteki 440 atom santrali üzeredir.
ünitesi için dünyanın herhangi bir yerindeki bir reaktörde
2,27-22,7 yılda; ortalama 12,5 yılda bir) olarak vermişti. Oysa, Nükleer santralların çalışırken ve kazası halinde
Tree Miles Island 2000; Çernobil ise 4000 reaktör yılında hayvan ve insan sağlığına ve doğal çevreye verdiği
meydana gelmiştir. Fukushima atom santrallerindeki zararlar dışında; ABD Yucca Dağı örneğindeki gibi yeraltı
kazalar bir yıl dört ay gecikmeli de olsalar bu hesabı nükleer atık depolarına konarak asırlarca bekletilmesi
doğrulamıştır. Bu yüzdendir ki ülkemizde de yapılacak her gereken radyoaktif atıkların ve ekonomik ömürleri (25-40
nükleer santral ünitesi, toplam satılan bilet sayısı 440 adet yıl) sonunda kendisi de radyasyonlu atık haline geldiği
olan bir nükleer felâket piyangosundan bilet almaktır. için sökülmesi için en az 100 yıl beklemek gereken
Üstelik 25 yıllık reaktör ortalama ekonomik ömrü içinde nükleer santrallerin söküm ve nükleer atıklarının yarattığı
iki defa büyük ikramiye çıkma olasılığı vardır. Yani, 12,5 toplumsal maliyetler ayrıca çok çok fazla bir toplumsal
yılda bir yapılan çekilişte büyük felâket ikramiyesi 440’ta maliyet çeşidi yaratır. 4
bir gibi yüksek bir olasılıkla size de çıkabilir. Her yeni

22 Aralık 2014