Page 18 - Hekimce Bakış Dergisi 87. Sayı

ABD çok eski ve çok iyi tutulmuş kanser kayıtlarına çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel,
sahiptir. Çernobil’den görece çok uzakta olan ABD’nin ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar verip verip
Çernobil’den sonraki tiroid kanserlerinde ve kendi nükleer vermediği”ne; birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerin
santrallerinin çevresindeki yaşayan kadınlardaki meme etrafında konulması mecburi tutulan ve mülkiyet sınırları
kanserlerinde iki kata varan artışlar bulunmuştur. 10 dışında belirlenemeyen ve bu alan içinde mesken veya
insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilemeyen”;
Nükleer denemelerin yapıldığı 1945-1965 arası yıllarda “…inceleme kurulları tarafından tesislerin çevre ve toplum
doğmuş kuşaklara bomba bebekleri kuşağı denilmektedir. sağlığına yapacağı zararlı etkiler ve kirletici unsurlar
Yapılan araştırmalarda bu kuşağın yaptığı düşük bebek dikkate alınarak belirlenen.” ‘sağlık koruma bandı’nın
ağırlıklı doğum oranında önceki kuşaklarda görülen genişliğinin ne kadar olacağını da biz karar veremeyiz. Bu
artışın iki katı artış; bu kuşağın zihinsel (entelektüel) yaptığımız mesleki ve hukuki bir yetki gaspıdır.” derlerdi.
başarılarında ve üniversite giriş sınavı sonuçlarında 20
yıl süren açıklanamaz bir düşüş gözlenmiştir.10 Aynı şey Bilselerdi, uygun bulunan ÇED raporundaki “Başlangıç
Çernobil kuşağı (26 Nisan 1986’da 0-6 yaşında olan 1980- (Baseline) Radyoaktivite Ölçümleri için Örnekleme
1992 arasında doğan kohort) için de geçerlidir. 1986’da İstasyonları’nın sadece birkaçında (Ovacık) ve 3 ayda
üniversitelerine “Çernobil konulu araştırma ve açıklama bir yapılması planlanan sütteki radyasyon seviyesi
yapma yasağı” getirilen Türkiye ise üniversitelerinden, ölçümünün 5 km yarıçap içindeki bütün yerleşim
bugünkü kararlar için ülkesine faydalı böyle araştırmalar yerlerinden ve her gün alınması gerekir. Sütte ve
yapmasını (yasağın kalkmasını) hâlâ bekliyor. besinlerde hangi izotopun bakılacağı belirgin beyan
edilmemiştir. Günlük ölçümlerde su ve sütte ve diğer
sormaz ki bilsin, besinlerde I-131 ölçümü daha uygundur. … 30 km etki
sorsa bilirdi. alanı içinden alınan bir süt, bir tavuk, iki keçi ve iki koyun
bilmez ki sorsun, eti örneğinde bakılarak doz ölçümü hesabı yapılamaz.”
bilse sorardi. derlerdi.
Şirazlı Sadi
Bilselerdi:

Nükleer santralın ÇED raporunu uygun bulan veren başta Uygun bulunan ÇED raporunda s. 1755’de değinilen
sağlık bakanlığı temsilcisi olmak üzere ÇED inceleme bölgedeki hastalıklar başlığında sadece kanser verileri
değerlendirme kurulu üyelerinin böyle 3730 sayfa tutan niteliksiz olarak verilerini beğenmez;
bir nükleer santral ya da termik santral ÇED raporu
değerlendirmesini bilip bilmediğini; değerlendirme “- zararsız dozu olmayan radyasyonun akut veya düşük
eğitimi alıp almadıklarını, böyle bir ÇED raporunu daha dozlardaki etkileri ömür ve nesiller boyudur.
önce görmüş olup olmadıklarını ya da başından sonuna - Şiddetleri azdan çoğa değişse de bağışıklık bozukluğu
okumayı bilip bilmediklerini bilmiyoruz; pek yakında hastalıkları (enfeksiyon hastalıklarının ağır geçmesi), Mide
soracağız.
ülseri ve mide zarı atrofisi; Tiroit, meme, kan yapıcı organ
ve diğer organ kanser ve tümörleri, Hipotroidi, Düşük
(2500 gramın altındaki) doğum ağırlıklı bebek doğum
Zira, bilselerdi: sayısı ve Prematüre bebek doğumu sayısında; Şeker
hastalığı (Tip II) ve Çocukluk çağı (Tip I) diabet artış olur.
Uzayının en riskli dilimine giren (hem gözlemlenemez
hem denetlenemez) radyasyon ve nükleer santralların - Bölgede ve Türkiye’de en azından lösemi, lenfoma,
Tehlikeyle karşılaşanlarca daha önceden tanınmayan aplastik anemi vb. (kemik iliğini ilişkili kanserler ve
ve gözlenemeyen; bilimin yeterince tanımadığı; yeni hastalıkların çocukluk ya grubu ve erişkinlerdeki görülme
ve etkileri geç ortaya çıkan riskler taşıdığını; Riskin sıklıkları) Büyükeceli-Ovacık, Gülnar ve 360 derece her
denetlenemezliği nedeniyle korkutucu; dünya çapında yöndeki 5-10-30 50 ve 100 km (özellikle hâkim rüzgar
felaket yaratıcı; sonuçları öldürücü; hukuka uygun yönü olan güney-doğu altında kalan yerleşim yerlerinin),
olmayan; kolayca azaltılamayan; gelecek kuşaklar için Silifke, Mersin insidanslarının (son beş yıllık en az) raporda
çok tehlikeli; riskin giderek çoğaldığı ve gönüllü hizmet beyan edilmesi gerekir; aynı sınırlarda ve Türkiye’de
örgütlenmesinin olmadığı riskler olduğunu bilirlerdi, çocukluk çağı diabeti (tip I) ve Tip II diabet, aynı çevrede
sorarlardı. 11 ve Mersin-Adana illeri için düşük doğum ağırlıklı bebek,
düşük doğum ağırlıklı bebek ölüm, prematürelik ve
“ÇED raporu Gayrı Sıhhi Müessese İzninin Yer Seçim prematüre ölüm hızları, ölü doğum hızları, sigara içme
aşaması yerine geçtiği için aramızda hekim ve halk oranları, çiftçilerde kanser çeşidi ve oranları; Hipotiroidi
sağlığı uzmanı yok; üstelik hâkim rüzgârlar Silifke sıklığı, Mide ülseri ve mide zarı atrofisi sıklığı, Tiroit,
ve Mersin yönüne esiyor; tesisin “Meskenlerden ve meme, kan yapıcı organ ve diğer organ kanser ve
insanların ikametine mahsus diğer yerlerden ne kadar tümörleri sayıları raporda verilmelidir.” derlerdi.
uzakta bulundurulması gerektiği”ne, “Faaliyeti sırasında

Hekimce Bakış 23