KELES İlçesinde Köyler Var Uzakta

Davutlar Köyü Keles İlçesinin Güney Doğusunda İlçe merkezine 11,6 km Bursa kent merkezine ise 46,6 km mesafede tarım ve hayvancılıktan başka gelir kaynağı olmayan ilçenin en üretken vadisinde Kozağacı vadisinde yer alan şirin ancak kaderine boyun eğmeyen cesur insanların yaşadığı bir köy.

Kaderine boyun eğmemelerine en somut örnekler i- Kozağacı vadisinin mikro klima özelliklerine ve arazi koşullarına uygun kiraz, ceviz, üzüm vb. çoğu ihraç edilen  ürünler yetiştirerek gelir düzeylerini artırma çabaları,    ii-2007 yılında günümüzdekine  benzer bir biçimde arazilerinin altındaki düşük kaliteli linyit kömürünün çıkarılması ile işletilecek Termik Santralin yapımına karşı verdikleri mücadele sonucu elde ettikleri başarı , iii-6 yıl sonra tekrar yöresel/bölgesel koşullarda herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Keles’in Kozağacı Vadisi; Davutlar ve Harmanalanı ruhsat alanlarından çıkartılması ve termik santral kurularak elektrik üretilmesi karşılığı köylerinin yok edilişine neden olacak özelleştirme ihalesine  karşı başlattıkları mücadele olarak verilebilir.

Özelleştirme ihalesine karşı başlattıkları son mücadele de   binlerce kişinin katılımıyla Bursa ‘da gerçekleştirdikleri yürüyüş ve  ihale günü iki otobüsle Ankara’ya gitmeleri ile Kozağacı  vadisini  Bursa ve Türkiye gündemine taşımayı başarmışlardır.

Hem Bursa’da yapılan yürüyüşe katılım  hem de Kozağacı Vadisi’nin girişinde sizi karşılayan “canımı veririm toprağımı vermem”  afişi köylülerin termik santral yapımına karşı duruşlarının kararlılığını simgeleyen en önemli göstergelerdir(Şekil 1).

Şekil 1. Kozağacı Vadisi Girişinde Köylülerin Kararlılığını Simgeleyen Afiş

 

Harmanalanı ve Davutlar Ruhsat Sahaları ve Etkilenecek (Haritadan silinecek) Köyler ve Keles İlçesi

Türkiye Kömür işletmeleri tarafından 17 ekim 2012 tarihinde verilen ihale duyurusu ilanı ile yeniden  başlatılan süreç 1 Kasım 2012 tarihinde yapılan ihalede en yüksek teklifi veren şirketin belirlenmesi ile sonuçlanmıştır.

Şu an değerlendirme aşamasında olan Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 07.05.2012 tarih ve 16/193 sayılı kararı ile kabul edilerek yapılan ihalenin Rödövans Şartnamesinde (İR.2405 – İR.2403 BURSA-Keles)  Harmanalanı ve Davutlar Sahaları için  verilen Koordinat bilgilerine (TKİ, 2012) göre yapılan çalışmayla  Keles İlçesinin 23 köyü ve  Keles İlçe merkezi yerleşim alanı dahil 3 mahallesinin ruhsat alanında kaldığı ZMO Bursa Şubesince  belirlenmiştir (Şekil 2).

kozagaci

Şekil 2. Harmanalanı ve Davutlar Ruhsat Sahaları,  Etkilenecek Alanlar (Keles ilçesi ve Köyleri)

Termik santral kurularak alım garantili  elektrik üretim şartı ile Ruhsat alanındaki düşük kalorili ve kalitesiz kömürün açık ocak işletmeciliği  biçiminde çıkarılması Keles ilçesinin  kalbi ve kiraz, üzüm, ceviz gibi meyvelerin  üretim merkezi  olarak kabul edilen Kozağacı vadisinin 15 köyü ile birlikte ( köy merkezi ve yerleşim alanları dahil tüm arazi varlığı) haritadan silinmesine neden olacağı gibi  Keles Arazi varlığının %20,3’nü oluşturan 23 köye ait 13.606 hektar arazinin zarar görerek 30 yıllık süreçte bütünüyle yok olmasına da neden olacaktır (Çizelge 1).

Çizelge 1.  Harmanalanı ve Davutlar Ruhsat Alanındaki Köyler ve Arazi Kayıp Oranları

HARMANALANI (Bursa KELES) Ruhsat Alanı DAVUTLAR (Bursa KELES)
Ruhsat Alanı
Harmanalanı  :% 90 Köy merkezi dahil Çaycılar         :%100 Köy merkezi dahil
Bıyıklıalanı    :% 90 Köy merkezi dahil Karaardıç       :% 95 Köy merkezi dahil
Akçapınar      : %80 Köy merkezi dahil Harmancıkdemirci     :% 90 Köy merkezi dahil
Damalı           :%60  Köy merkezi dahil Denizler  ( Sarıyar mah.) :% 80 Köy merkezi dahil
Dağdemirciler : %50 Köy merkezinin bir kısmı Issızören        : %7 0 Köy merkezi dahil

 

Delice            :%40 Köy merkezinin bir  kısmı Durak  ( Durmuş,  Karayaka mah.): % 60 köy Merkezi dahil
Uzunöz         :% 40 Köy merkezi dahil Başak(  Galipler , Cuma Orta mah.) :% 55 Köy merkezi dahil
Yağcılar         :%30 Köy merkezi hariç Babasızlar      :%40 Köy merkezi dahil
Gököz           :%20 Köy merkezi hariç Avdan            :% 20 Köy merkezi dahil
Alpagut         :%30  Köy merkezi hariç Yüzbaşı          :%20 Köy merkezi hariç

 

Kıranışıklar    :%5  Köy merkezi hariç
Belenören     :%5 Köy merkezi hariç
KELES İlçe Merkezi  Dahil  Yenice, Çukur, Cuma Mahalleleri,  Küçükovacık köyü ve Köy merkezi dahil

 

Ayrıca yapılan analiz sonuçları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce uygun görülen 1. Grup İl ve İlçelerde/köy ve beldelerde kullanılabilen Keles Linyit kömürünün  % 33,65-39,7 nem, % 22,9-24,5 kül, % 25,8-21,2 uçucu madde, %1,6-4,32 kükürt ve 1905-2.404 Kcal/kg gibi düşük alt ısı kapasitesine sahip olduğunu göstermektedir (Bursa Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü, 2012). Analiz sonuçlarının diğer bölgelerde saptanan  veya işletilen  linyit kömür rezervleri ile kıyaslandığında Harmanalanı ve Davutlar Sahalarına ait linyit kömürü rezervlerinin bu amaçla kullanılabilecek en düşük kaliteli linyit kömürü rezervlerinden birisi olduğu söylenebilir.

Kozağacı Vadisi  Köyleri ve Tarımsal Üretim

Keles İlçe ekonomisi bütünüyle tarım sektörüne bağlıdır. Keles İlçesi ve köyleri günümüze kadar farklı sektörlerde gelir ve istihdam yaratacak yatırımlardan yoksun bırakıldığı gibi tarımsal üretimi destekleyen yatırımlardan da yeterince pay alamamıştır. Bu nedenle  İlçe ve köylerinin ekonomisi   tarımsal üretime (bitkisel ve hayvansal üretime) dayanmakta ve ilçe nüfusunun % 75’ni kırsal nüfus oluşturmaktadır. 65.725 hektar alan kaplayan ve  hemen hemen tamamı dağlık olan İlçenin bu nedenle ancak %18’i yani 11.870 hektarı Tarım arazisidir. Başka bir anlatımla  İlçenin yarısından fazlası ormanlık ve fundalık alanlardan oluşmaktadır. Tarım arazilerinin % 46,3’nü (5.494 ha) tarla arazileri, % 17,4’ nü Meyvelik (2.059 ha) % 2,5’ ni ise sebzelik (295 ha) alanlar oluşturmaktadır.

Keles ilçesinin 2011 yılı için yarattığı 59,9 milyon TL’lik ekonomik gelirin 25,15 milyon Türk Lirasını  (% 41,9 nu)  büyük çoğunluğu Kozağacı Vadisinde üretilen meyvelerden (kiraz, üzüm ve çilek ) sağlanmıştır (Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık  Müdürlüğü Teknik Raporu, 2011). Aynı rapora göre üretiminin tamamına yakını Kozağacı vadisinde yapılan ve her geçen yıl artan kiraz üretiminde Keles İlçesi  3.025 bin ton ile Bursa İlinde (kiraz üretimi 25.929 ton),  İnegöl ve İznik İlçesinin ardından 3. sırada yer almaktadır.

Bu nedenle Keles bölgesinde, özellikle tarımsal uygulamaların başarıyla yapıldığı alanlarda yer altındaki enerji kaynağının ekonomik boyutunun, mevcut alanda üretilen tarımsal ekonominin üzerinde olmadığı;

Son yıllarda büyük çoğunluğu  ihraç edilen ve göçü tersine çeviren  kiraz üretim alanlarına sahip Kozağacı  vadisinin ve köylerinin  üretim gücüne vereceği fiziksel zarara ek olarak  kurulacak termik santralin yaratacağı sağlık ve çevre sorunları;

Yapılacak ihale şartnamesinde de belirtildiği gibi Keles (Davutlar ve Harmanalanı ruhsat alanlarında) bölgesinden çıkartılması düşünülen kömür ve devamında kurulması düşünülen termik santralin özelleştirme yoluyla gerçekleştirilecek olması ve  şu anda halka veya  kamuya ait olan değerlerin  5000 kişiden fazla insanın yaşama, barınma ve geçinme alanını yok etme pahasına  bir şirketin kullanımına bırakılacağı;

ve daha da artırılabilecek nedenler ve en önemlisi Kozağacı vadisi köyleri halklarının doğup büyüdükleri topraklarda üreterek, yaşama hakları ve  talepleri  söz konusu özelleştirme ihalesinin iptal edilerek  Kozağacı vadisine termik santral yapımından vazgeçilmesi gerektiğini göstermektedir.

Ülkemizin artan veya gelecekte daha da  aratacak enerji gereksinimi ve  yerli doğal kaynaklarımız kullanılarak enerji üretiminde dışa bağımlılıktan kurtulma söylemiyle gündeme getirilen özelleştirme ihaleleri ile termik santrallerin yapımından önce ülkemizin enerji politikaları, enerji talebi ile enerji üretim zorunluluğu ilişkisi gözden geçirilmeli, enerji üretim yatırımlarında  öncelik yenilenebilir enerji kaynaklarına verilmelidir.

Ertuğrul AKSOY

 

KAYNAKLAR

TKİ 2012. Rödövans Şartnamesi (İR:2405-İR2403 Bursa/Keles Harmanalanı ve Davutlar Sahaları),( http://www.tki.gov.tr/tki/ihale.asp#; Erişim 12.10.2012).

Bursa Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü, 2012. http://www.bli.gov.tr/analiz.html ; Erişim 12.10.2012).

Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık  Müdürlüğü Teknik Raporu, 2011. (http://www.bursatarim.gov.tr/; erişim 12.10.2012).

 

Yazarın Diğer Yazıları
deneme bonusu veren siteler yeniokul.net casino deneme bonusu veren siteler