Page 38 - Hekimce Bakış Dergisi 74. Sayı

dünyadan 36

BBC muhabiri: ciddi ilerleme kaydedildi. Bu protokol -‹nsanlar evlerine gitti¤imiz zaman
-Kaçkarlar’›n tam merkezindeyiz. defteri ve içinde her bir toplant›n›n öyle k›zm›yorlar da evdeki fliflelerimiz
Bulundu¤umuz alanda bir zamanlar kayd› var. Burada her y›l her hanenin bitsin öyle filan gibi fleyler söyleyip,
büyük bir hastane varm›fl. fiimdi ise hangi sebzeleri yetifltirdi¤ini bir daha içmeyeceklerine yemin billah
sadece birkaç bak›ms›z bina var. kaydediyorlar. Köydeki her evin ediyorlar. Votka konusunda baz›
Oysa elimizdeki eski hastane plan› bahçesine kaç fleker pancar› yenilgilere ra¤men son iki y›l içinde
çok farkl›. Evet, bu Sovyetler dikildi¤ini hesaplamak abart›l› Narin bölgesi genelinde alkol
zaman›nda burada bulunan eski görülebilir, ama bu çabalar sonucu tüketiminde bir düflüfl var. Kans›zl›ktan
hastane plan› ve buradaki olumsuz köyde kans›zl›k hastas› say›s›nda muzdarip hasta say›s› önemli ölçüde
de¤iflikli¤i tek tek saymas› bile çok önemli bir düflüfl meydana geldi¤i bir gerilemifl ve ayn› dönem içinde
zor. Bu civara yay›lm›fl belki 20 bina gerçek. Bu arada sa¤l›k komitesi bölgenin genel sa¤l›k düzeyinde
görüyorsunuz. Sovyetler döneminin odas› duvar›nda birde ayr›nt›l› alkol önemli bir geliflme gözleniyor.
tipik plan örne¤i. Kocaman hastaneler tüketimi grafi¤i var. Bu grafikte cenaze
yüzlerce yatak kapasiteli hastaneler. törenlerinde alkol kullan›m› sorunuyla Köy Sa¤l›k Komitesi’nden Baron
Eski merkezi yönetim bölge ilgili 2006-2007 y›llar› aras›nda büyük Camakovan:
hasteneleri fleklinde planlama bir fark var. Çünkü art›k cenazelerde -T›pk› sa¤l›k komitesindeki di¤er
yapt›rd›¤›ndan hastaneler oldukça içki ikram edilmiyor. Sa¤l›k komitesinin arkadafllar›m gibi bu geliflmelerden
büyük ve yatak kapasiteleri de fazla özveriyle de¤ifltirmeye çal›flt›¤› büyük gurur duyuyor, köyümüzün
yap›lyordu. fiimdi ise kala kala 3 bina geleneklerden biri bu. Burada her sa¤l›kl› olmas›n› istiyorum.
kalm›fl. Bir zamanlar›n 400 yatakl› durumda içki ikram edilme al›flkanl›¤› Çocuklar›m›z›n sa¤l›kl› olmas›n›
hastanesinden geriye kalan sadece var. Mesela eskiden birisine bir iflte istiyorum onun için bu ifli tüm kalbimle
bu 3 ana bina. yard›m etmiflseniz hemen bir flifle yap›yorum. K›rg›zistan'da bizim bir
votka hediye al›rd›n›z. Art›k komitenin halk deyiflimiz var “en büyük servet
-Peki, çöken bir sa¤l›k sistemini nas›l çal›flmalar›yla bu tür al›flkanl›klarda sa¤l›kt›r.”
yeniden aya¤› kald›rabiliriz? bir azalma söz konusu oldu.
S….. adl› küçük bir da¤ köyünde Duvardaki içki tüketim grafi¤inde her Narin bölgesindeki köylerdeki sa¤l›k
Akyoltayma Nikova ve arkadafllar› bir cenaze, her bir teflekkür veya komitesinin baflar›s› dillere destan
toplanm›fl. Geleneksel renkli eflarplar› kutlamalarla ikram edilen votkalara olunca K›rg›zistan Hükümeti bunu ülke
ve güllü elbiseleri ve Sovyet Birli¤i’nin tek tek kayda geçirilmifl. çap›nda bir projeye dönüfltürmeye
çöküflü s›ras› bölgede moda olan alt›n karar vermifl arada bir iki kadeh
diflleriyle güçlü kuvvetli köy kad›nlar›. BBC muhabiri: votkas›n› huzur içinde yuvarlamak
Bu kad›nlar köy halk› taraf›ndan yerel - Peki, ama bu durum köy sa¤l›k isteyen K›rg›zlar›n bundan böyle
sa¤l›k sorunlar›n› saptay›p çözümler komitesi üyelerinin, herkesin ifline ayaklar›n› denk almas› gerekecek
üretmekle görevli. Köy sa¤l›k burnunu sokan sevimsiz kifliler gibi komiteci han›mlar geliyor. Zira
komitelerine seçilmifl lider kad›nlar. görünmesine yol açm›yor mu ? K›rg›zistan'›n dört bir yan›ndan
Tabandan gelen bir çözüm giriflimi. yüzlerce sa¤l›k komitesi oluflturulmaya
Bu eski Sovyet sisteminden bile çok Akyoltayma nefleyle yan›tl›yor: baflland›.
daha ekonomik ve Akyoltayma
Nikova’ya bak›l›rsa iyi de iflliyor.
Akyoltayma Nikova:
-Sovyetler Birli¤i zaman›nda her fley
bedavayd›. Her türlü hizmetimizin
birileri taraf›ndan görülmesine
al›flm›flt›k. fiimdi ise kendi bafl›m›zay›z.
Hastaland›¤›m›zda ne yapmam›z
gerekti¤ini kendi kendimize çözmemiz
laz›m. Bu bölgedeki en büyük sa¤l›k
sorunlar›m›z kans›zl›k ve alkol
ba¤›ml›l›¤›. Bunlarla mücadele etmeyi
ö¤reniyoruz.
K›z›lhaç örgütü; Akyoltayma ve
arkadafllar›n›n oluflturdu¤u köy
komitesiyle iflbirli¤inde kans›zl›¤a çok
iyi gelen fleker pancar› tohumunu
da¤›tm›fl. Bugün Akyoltayma, bize bu
konuda titizlikle tutulmufl kay›tlar›
gösteriyor. K›z›lhaç görevlisi T.J.’a
göre kans›zl›kla mücadele konusunda