Page 8 - Hekimce Bakış Dergisi 90. Sayı

Burada, 19.yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında ABD ve
Avustralya’ya yönelen büyük göç hareketlerine göre
farklı bir durum yoktur. Bu göç hareketlerinde de
itici güç, fırsatların insanların kendi ülkelerinde değil
de başka yerlerde olmasıydı. Gerçi o hareketlerde
siyasal ve dinsel baskılardan kurtulma arzusu da rol
oynuyordu, ancak insanların kendilerini ve ailelerini
daha iyi bir konuma taşıma umutları ön plandaydı.
Daha önceden yeterli planlama ve hazırlık
yapılmadığında deprem ve tsunami gibi katastrofik
doğa olayları da kitle halinde göçlere yol açabilmekte,
yıkılan binalardan, evlerden ve işyerlerinden kaçan
Mülteciler kimler? insanlar başka yerlerde güvenlik aramaktadır. Bu
Mülteciler çeşitli kategorilerde toplanabilir. tür doğal olaylar önlenemez olmakla birlikte uygun
Kimileri savaşın sürdüğü bölgelerden kaçmakta, ön planlama sayesinde kişiler ve altyapı üzerindeki
kendilerinin ve çocuklarının bomba ve kurşunlardan etkilerin önemli ölçülerde azaltılması mümkündür.
uzak yaşayabileceği yerler aramakta, başlarını Günümüzdeki farklılık ise, kimi bölgelerdeki
sokabilecekleri bir yer olsun istemektedir. Ebeveynler, çatışmaların bu bölgelerde yaşan insanlarda daha iyi
çalışıp geçimlerini sağlama ve çocuklarına güvenli bir bir gelecek umudu bırakmayacak kadar uzun süredir
yer bulma kaygısındadır. devam ediyor oluşudur. Dahası, bugünkü savaş
Diğerleri ise zaman zaman “ekonomik göçmenler” durumu sivil nüfusun yanı başında cereyan etmekte,
olarak adlandırılan kesimi oluşturmaktadır. Bu yaşanılan ve çalışılan yerleri tahrip etmektedir. Oysa
insanlar yaşam standartlarını yükseltme arayışı tarihte pek çok savaş görece kısa sürmüş, nüfusun
içindedir. Çatışmaların son dönemde yıkım getirdiği toplandığı merkezlerden uzak yerlerde gerçekleşmiş,
ya da yoksulluğun çok yaygın olduğu ülkelerden sivil yaşam üzerinde daha az yıkıcı etkilere yol açmıştı.
gelebilirler. Ülkelerinde kalmaları halinde kendilerinin
ya da ailelerinin yaşamında bir iyileşme sağlayabilme
umutları artık kalmamıştır. Böylece, onların aradıkları Zorla göç
da kendileri ve aileleri için daha iyi bir yaşamdır. Yukarıda değinilen nedenlerin yanı sıra zaman
zaman çeşitli nedenlerle, örneğin belirli bir yörenin
Üçüncü kategorideki göçmenleri ise baskılardan
kaçanlar oluşturmaktadır. Bu, baskıcı rejimlerin etnik bileşimini değiştirmek amacıyla insanları
hüküm sürdüğü, özgürlüklerin herkes için sınırlandığı yerlerinden sürüp çıkarmak için askeri ve diğer
ülkelerdeki genel bir baskı olabileceği gibi baskının önlemlere başvurulmuştur. Bu amaca yönelik olarak
belirli bir kesime, örneğin belirli bir etnik gruba, dine evlerin, okulların, işyerlerinin, hatta mezarlıkların bile
ve cinsiyete mensup olanları hedef alan baskı da bombalandığı görülmüştür.
olabilir. Burada aranılan ise özgürlük içinde yaşamak
ve toplumsal eşitlik şansına sahip olmaktır. Gidilmek istenen ülkeler nasıl seçiliyor?
Mülteciler, aileler olabilecekleri gibi tekil kişiler de Gidilecek ülke tercihlerini belirleyen nedenler
olabilir. Zaman zaman yanlarında kimsesi olmadan konusunda yapılmış görece az sayıda araştırma
yollara düşen çocuklar da görülmektedir. vardır. Kimi durumlarda bu tercih dille ilgilidir ve
Bu ayrılışın, terk edilen ülkeler üzerindeki etkileri çok göçmenler gidecekleri ülkedeki insanlarla iletişim
önemli olabilir. Göçmenlerden kimileri terk ettikleri kurabileceklerini düşünmektedir. Diğer durumlarda
ülkelerinin büyük ihtiyaç duyduğu, zor bulunan göçmenlerin o ülkede akrabaları ya da kendi
becerilere sahip olabilir. Göçmenler gittikleri ülkelerde çevrelerinden yakınları vardır ve onların kendilerini
mesleki eğitimlerini, bilgilerini ve becerilerini iyi karşılayıp yardımcı olacaklarına güvenmektedir.
kullanma olanakları bulamayıp görece vasıfsız Siyasetçiler arasında bu tercihin tamamen maddi
alanlarda çalışmak zorunda kalabileceklerinden olduğunu düşünenler vardır; başka bir deyişle
küresel anlamda bir beceri kaybından söz etmek de geldiklerinde kendilerine devlet desteği sunacak
mümkündür. olan ülkeler tercih edilmektedir. Açık olan bir başka
husus da uluslararası planda istikrar, toplumsal
kapsama ve sokaklardaki huzur açısından iyi bir profil
Evlerini terk etmelerinin nedenleri neler? veren ülkelerin arzu edildiğidir; göçmenler için bu
Evleri ve ülkeleri terk etme nedenleri bir temanın ülkelerin nihai varış yeri olarak tercihi aynı zamanda
çeşitlemeleri gibidir: yeteneklerini geliştirerek söz konusu ülkelere yönelik itibarın bir işareti
kendi ülkelerinde olmayan seçenekleri, şansları ve sayılmaktadır.
fırsatları bulabildikleri bir yerde özgürce yaşamak…

Hekimce Bakış 13