Page 6 - Hekimce Bakış Dergisi 97. Sayı

kapakları sıkıca kapatılmalıdır. saç spreyleri, mobilya cilaları, temizlik ürünleri
solventler, hobi ve sanat malzemeleri,
• Kapalı ortamlarda tütün mamullerinin pestisitler, halı ve iplik boyaları, tutkal, Biyolojik Kirleticiler: Bitkiler,
kullanımı yasaklanmalıdır. yapıştırıcı ve sızdırmazlık malzemeleri, hayvanlar, kuşlar, insanlar, yastıklar,
DENiZ • Gebelikte tütün mamulleri boyalar, vernikler, yapıştırıcı bantlar, yataklar, ev tozları, ıslak veya nemli
ahşap koruyucular, kuru temizlenmiş
malzemeler
kullanılmamalı ve tütün dumanına maruz elbiseler, güve ilaçları, hava temizleyici Asbest: Boru ve kazan yalıtımı, tavan
kalınmamalıdır.
kokular, depolanmış yakıtlar ve otomotiv
KABUĞU • Yanma sonucunda ortama salınan ürünleri ve döşeme levhaları, dekoratif spreyler,
kaplama ve lambriler
gazların kontrolü için yemek ısıtma ve Formaldehit: Parçacık
pişirme işlemlerinde aspiratör veya tutucular, kontrplaklar, Radon: Toprak ve
havalandırma fanları kullanılmalıdır. dolaplar, mobilyalar, kaya bazlı bina
Dr. Dilek YEĞİN | dyegin2@gmail.com • Soba ile ısıtılan ortamlarda, sobaların formaldehit köpük malzemeleri, yeraltı
bağlı olduğu bacalar yılda bir kez yalıtım katkıları, halı suları
hekimcebakis.org temizlenmelidir. ve kumaşlar Yapıdan kaynaklı
EVLERiMiZ • Biyoaerosollerin kontrolü için ev ve Kurşun: rahatsızlıklardan
korunmak için
BiZi HASTA EDEBiLiR! ofis gibi iç ortamlar iyi temizlenmeli ve Kurşun Biyoklimatik
esaslı
Yapı
tozlardan arındırılmalıdır.
Analizi’ne
Çevre koruma Örgütü (EPA)’nın “Sağlıklı hafta en az bir genel, bir mukozal ve bir HBS’nun kaynakları; • Mutfak ve banyo gibi nemli ortamlar
Yapılar, Sağlıklı İnsanlar” konusunda deri semptomunun bulunması, olarak • Pencere ve duvarların izolasyonunda sık havalandırılmalı, su sızıntıları
hazırladığı raporda vaktimizin % 90’ını tanımlanmıştır. kullanılan materyaller, yapıştırıcılar, önlenmeli ve aşırı nem oluşması başvurulmalıdır.
geçirdiğimiz iç mekanlardaki hava duvar boyaları, halılar engellenmelidir.
kirliliğinin, çoğu zaman dış mekânlardan Bu sendrom sonucunda ortaya çıkan bazı Malzemelerin
daha yüksek olduğu belirtilmiştir. Yapı içi rahatsızlıklar şunlardır: Göğüste sıkışma • Çok az havalandırılan alanlar • Özellikle mutfak, banyo gibi ıslak sağlık açısından
hava kirliliği, ısınmak ve yemek pişirmek hissi, kuru öksürük, yorgunluk, görmede Kitaplardan, havalandırma zeminler ile çocuk ve oturma odaları kullanıma en
için yakılan ateş sonucu ortaya çıkmış zayıflama, nefes darlığı, sistemlerinden, halılardan gelen mümkün olduğunca halı ve benzeri uygun
ve taş devrinden beri süregelmiştir. ciltte bakteriler, küfler malzeme ile kaplanmamalıdır.
Günümüzde teknolojik gelişmeler ile kuruluk,
bu kirlilik ivme kazanmıştır. • Havada gaz halinde bulunan bina • İç ortam kirleticilerinin neden olduğu
materyalleri riskleri önlemede emisyonların kontrolü
İç ortam hava kirleticileri iç tek başına yeterli olmayıp iklimlendirme
ortamın fiziksel koşullarına, • Fotokopi makinelerinden koşullarının da uygun şekilde
binaların dizaynına, yapıların veya diğer ofis makinelerinden ayarlanması gerekir.
bulunduğu dış çevrelerin havaya yayılan ozon boyalar,
özelliklerine ve yapı içinde • Dijital baskı atölyeleri ve kuru dış tozlar ve
zaman geçiren kişinin • Halı veya mobilyalardan gelen temizleyiciler gibi iç ortam kirleticilerine toprak
davranışlarına bağlı olarak formaldehit, toz, kurşun maruziyetin çok olduğu işyerleri iyi
farklılıklar göstermektedir. havalandırılmalıdır. Karbon dioksit: Uygunsuz
• Bakteriler ve mantarlar gibi çalıştırılan gaz veya yağ kazanları olanları:
Yapıya bağlı oluşan rahatsızlıklar; mikroorganizmalar Doğal ve yapay (beton) taşlar için
1) Hasta bina sendromu (Sick Building YAPIYLA İLGİLİ Karbon monoksit: Sıcak su ısıtıcıları, mermer, ahşap esaslı malzemeler için
Syndrome-SBS) • Radon gibi kokusuz, gözle ocaklar, odun sobaları doğal ahşap, metal esaslı malzemeler
2) Yapıyla ilgili rahatsızlıklar (Building kızarıklık, görülemeyen ve iç ortamlarda doğal ORTAYA ÇIKAN için alüminyum, polimer esaslı
Related Illness-BRI) olmak üzere kaşıntı, gözde yanma, batma, sulanma, olarak oluşan zararlı gazlar RAHATSIZLIKLAR Azot dioksit: Havalandırmasız gaz malzemeler için polipropilen, pişmiş
iki gruba ayrılır. kızarıklık, ateş basması, uyuklama, boğaz sobaları, kerosen ısıtıcılar, tütün ürünleri, toprak esaslı malzemeler için cam,
kuruluğu. Yapılması Gerekenler; (BRI) gaz pişirme sobaları, araç egzozları yalıtım malzemeleri için camyünü,
HASTA BİNA HBS, farklı sebeplerle kişilerde • İç ortamdaki halı, mobilya ve ofis Bu rahatsızlıklar alerji, astım, kanser, boyalar için akrilik esaslı boyalar olarak
araçlarından kaynaklanan emisyonların
SENDROMU (HBS) değişkenlik gösterebilmektedir. Yapılan azaltılması için düşük emisyonlu ürünler spasm, alzheimer olarak bilinmekte ve Kükürt dioksit: Kükürt içeren sıralanmaktadır.
yakıtların yanması
araştırmalarda kadınlarda erkeklere göre satın alınıp kullanılmalıdır. hastalarda uzun süreli belirtilere sebep Yaşantımızın büyük bir kısmını
Belli bir binada yaşarken veya çalışırken daha fazla görüldüğü tespit edilmiştir. olmaktadırlar. Solunabilir Parçacıklar: Ocaklar, yapılarda geçirdiğimiz göz önüne
ortaya çıkan ancak bu ortamdan Çocuklar ve adölesanlar da iç hava • Temizlik malzemeleri, oda spreyleri, odun sobaları, havalandırmasız gaz alındığında, iç mekanları gerekli oranda
uzaklaşınca kaybolan semptomlardır. kirliliğinin olumsuz etkilerine, erişkinlere kozmetik ürünler (deodorant, parfüm İç Mekan Havasında Bulunan Kirleticiler ısıtıcıları, tütün ürünleri havalandırılmak ve bunu yaz kış
Dünya Sağlık Örgütü’nce Hasta Bina göre daha açıktırlar. vs.), boya, vernik ve çözücüler mümkün ve Bunların Potansiyel Kaynakları demeden yapmak sağlığımız için büyük
Sendromu: Kişide son üç ay içinde, her olduğunca az kullanılmalı ve saklanırken Uçucu Organik Bileşikler: Parfümler, Çevresel Tütün Dumanı: Tütün öneme sahiptir

6 Hekimce Bakış Hekimce Bakış 7